Pete Doherty het enfant terrible van de Britse scene? Dat is buiten Mark E. Smith gerekend. Drieënvijftig is hij ondertussen en ondanks tonnen drugsmisbruik, ettelijke bandwissels en tientallen conflicten onstage heeft hij met zijn cultgroep The Fall nu zijn 28e album klaar. Een gesprek over beroemde fans, visionaire lyrics en de vergelijkingen met Bob Dylan. ‘Geen enkele band klinkt zoals The Fall, in mijn oren.’

‘If it’s Mark E. Smith and your grandma on the bongo’s, it’s The Fall’: in Manchester is het een adagium dat vroeg of laat ongetwijfeld in de praktijk zal worden uitgetest. Voor de opnames van Your Future Our Clutter, hoefde Mark E. Smith nog niet op de steun van de lokale bejaardentehuizen te rekenen. Ook zonder hen is het, houd je vast, 28e studioalbum van The Fall opnieuw een plaat vol eigenzinnige en ongepolijste postpunk geworden. Eentje om te koesteren.

‘Heb je al geluncht vandaag?’, vraagt Mark E. Smith, nadat hij een uur op zich heeft laten wachten in het Londense Hilton Hotel. ‘Geen honger’ is blijkbaar niet het juiste antwoord. ‘Roep verdomme iemand van de bar: deze kerel moet dringend een maaltijd krijgen!’, gromt hij tegen de geschrokken jongen van zijn platenfirma. ‘Wat doe jij hier trouwens?’, klinkt het verder bijtend.

Er bestaat geen twijfel: dit is de enige echte frontman van The Fall in actie, onvoorstelbaar onvoorspelbaar. De man die nota bene in 1983 cultklassieker Eat Yourself Fitter schreef. Even later zitten we in de lobby van het hotel, omringd door whisky en Belgisch bier. ‘Begin er maar aan. Je lunch volgt wel!’ mompelt hij, waarna hij lacht als een kwajongen die net de autobanden van de schooldirecteur lek heeft gestoken.

De nieuwe plaat klinkt opvallend persoonlijker en directer dan voorganger ‘Imperial Wax Solvent’.

Smith: Ja, dat kan wel. Vorig jaar heb ik mijn heup gebroken. Door die pijnlijke ervaring en het verblijf in het ziekenhuis ben ik op een andere manier teksten beginnen te schrijven, denk ik. Ik heb ook geprobeerd om deze keer elke song anders te laten klinken, hoewel elk nummer min of meer gebaseerd is op die ellende in het ziekenhuis. De rest van de groep heeft dan nog een poging ondernomen om alles wat op te vrolijken.

Hoe verliepen de opnames?

Smith: We hebben meer tijd dan anders in de studio doorgebracht, niet iedereen zat meteen op dezelfde golflengte. We willen trouwens vaker in België optreden! In de jaren 80 waren jullie de eersten in Europa die The Fall begrepen, wist je dat? Welke stad is een aanrader momenteel? Gent? Yeah, een Fuck Off Brussels-concert in een Gentse undergroundclub zou fantastisch zijn!

Franz Fredinand, Bloc Party, These New Puritans: The Fall wordt regelmatig genamedropped door uiteenlopende artiesten. Heb je onder hen groepen ontdekt die je de moeite vindt?

Smith: Geen enkele band klinkt zoals The Fall, in mijn oren.

LCD Soundsystem probeert het anders wel.

Smith: Blij dat je het zegt: die groep pleegt gewoon diefstal! De zanger startte met zijn LCD-System (sic) omdat zijn carrière als fucking dj niet van de grond kwam! Hij heeft me ooit uitgenodigd om thee te drinken in zijn hotelkamer in Manchester. Hij vroeg of ik niet naar zijn dj-set wilde komen. Toen ik daar ’s avonds stond, zag ik ook nog een Japanse keyboardspeelster, een bassist en een fucking drummer-die-niet-kan-drummen op het podium. Net Pavement. Er zou eens iemand als waarschuwing een cd-compilatie moeten maken met de titel People who tried to be like The Fall.

Zie je jezelf in de eerste plaats als zanger of als singer-songwriter?

Smith: Ik schrijf om te zingen eigenlijk.

Bob Dylan ook, vermoed ik. Voel je enig verwantschap met hem?

Smith: Neen, helemaal niet! Niet dat ik hem haat, maar ik heb Bob Dylan nooit begrepen. Hij wil volgens mij iedereen recht in het hart raken met zijn muziek. Ik mik toch vooral op het verstand van de mensen. Zijn roots liggen in het Oude Testament, die van mij veeleer in een gecastreerde versie van het Nieuwe Testament. Dat is het verschil, haha! Je club sandwich komt er trouwens aan, mate!

Euhm, bedankt.

Smith: ( Terwijl hij frieten uit mijn bord graait) Ik heb zelf fucking honger!

Sommige fans van The Fall beweren dat je visionair bent en vinden daarvan ook bewijzen in je songteksten. Geloof je er zelf in?

Smith: ( Neemt een stuk sandwich uit mijn bord) Cheers! Ik probeer daar zo weinig mogelijk over na te denken. Het is toch een beetje angstaanjagend. Nadat ik bijvoorbeeld Free Range had opgenomen ( een song uit begin jaren 90 over de op til staande troebelen in ex-Joegoslavië die verwijst naar een conflict in 2001, nvdr. ), gebeurden er vreemde dingen in de wereld. Ik ga er maar van uit dat het allemaal toeval is. Dikwijls besef ik pas later ook maar wat ik geschreven heb.

Heb je ooit al last gehad van een writer’s block?

Smith: Af en toe. Niet zo dikwijls als Pavement en LCD Soundsystem. ( Lacht) Stoppen met muziek beluisteren en stoppen met lezen helpt. Trouwens, nog twee vragen en we stoppen met het interview.

Oké, ik wil nog enkele geruchten met je checken. Naar verluidt heb je Jools Holland ooit een contract laten tekenen waarin stond dat hij géén piano mocht spelen tijdens jullie optreden in zijn programma.

Smith: Dat is volledig waar. Ze hadden ons al twee keer gevraagd voor die show, de derde keer heb ik toegestemd, alleen als Jools geen boogie zou spelen. De BBC heeft uiteindelijk getekend.

Om zich voor te bereiden op zijn personage in ‘Naked’, de film van Mike Leigh, zou acteur David Thewlis jou als referentie genomen hebben.

Smith: Dat verhaal heb ik ook gehoord, wie die jongen ook mag zijn. Ik heb de film gezien, maar Mark E. Smith heb ik nergens gevonden. Acteurs liegen vaak.

Je hebt zelf ook enkele acteerprestaties op je naam staan, zoals ’24 Hour Party People’.

Smith: Jaja. Vooruit, nog één vraag!

Klopt het dat Miles Davis absoluut een album met The Fall wilde opnemen?

Smith: Juist, en toen stierf hij! ( Lacht). Het zou een goede plaat geweest zijn. Ok, that’s it! Goodnight Irene!

Your Future Our Clutter

Uit op 26/4 bij Domino/Munich.

Door Philippe Cortens