NaziCliniclowns, vijftig overlevenden op een exotisch eiland en een tirolerbroek met een pakje in: wat wij vonden van de televisie in 2005.

Beste programma (Vlaams)

Stefaan Werbrouck: ‘ALLO??!! NEE, IK STA IN DE FOCUS KNACK! IN DE FOCUS KNACK!!! JA CIAAOOO!!!’ De man met de gigantische gsm, de brokkenmakende taxichauffeur, de Crazy Cat, lang geleden dat we nog eens zo hard gelachen hebben met een Vlaams programma (en dat het ook zo bedoeld was) als met Trigger Happy. Eén aflevering van Typisch Belgisch was dan weer meer waard dan een heel seizoen van de meeste docusoaps die de zenders met vrachtwagens tegelijk aansleuren. En verder nog de tweede seizoenen van Het Geslacht De Pauw en van Peking Express.

Gunter Van Assche:Als ’t maar beweegt was tegelijk Gaston & Leo als het paard van Troje op de openbare omroep. Zondagavond kreeg weerhaakjes: een gedurfd experiment. Wie zich daarnaast vermomt als bobonneke zonder je aan Rosa te laten denken, verdient een kus van de juf. En Het Geslacht De Pauw II bleek opnieuw evenbetter than the real thing.

Beste programma (Buitenlands)

Werbrouck: Om Lost kun je natuurlijk niet heen, net als om Desperate Housewives: Amerikaanse fictie op zijn best. Groot-Brittannië beleefde ook een topjaar, dankzij Extras, waarin Ricky Gervais het onmogelijke presteerde en een opvolger maakte voor The Office zonder op zijn bek te gaan, en Shameless, een bikkelharde satire op het gezin als hoeksteen van de samenleving.

Van Assche: Het vijfde seizoen van The Sopranos: opnieuw vroeg je je af of de serie nog beter dan de vorige kon worden. Enter: Steve Buscemi. Blijft waanzinnig verslavend.

Slechtste programma

Werbrouck:Halleluja, Urbain, Oekanda: Trigger Happy had op het gebied van comedy niet echt met loodzware concurrentie af te rekenen.

Van Assche:De Ja of Nee Show. Diegene die hiervoor het licht op groen heeft gezet, mag van ons een maandje op reis door Siberië in het gezelschap van Eva Pauwels en Joyce Van Nimmen.

Beste reality

Werbrouck: Peking Express torende in zijn tweede seizoen nog steeds ver boven de concurrentie uit.

Van Assche:Peking Express II, veruit de spannendste avonturentelevisie voor elke pantoffelheld in de zetel.

Slechtste reality

Werbrouck: Wie op zoek is naar bewijzen dat het genre van de reality-tv echt wel uitgemolken begint te raken, hoefde in 2005 niet ver te kijken: Niki’s Geheim, Paradise Hotel, De Farm, Temptation Island, Stanley’s Route, ze wilden allemaal heel graag spraakmakend zijn, maar ze kwamen niet verder dan slaapverwekkend. En dan waren er ook nog Wit in Vegas en De Saga Van Oberon: vooraleer de VRT gaat rondbazuinen dat ze reality met meerwaarde wil brengen, zou ze misschien beter eerst proberen om gewoon reality met waarde te maken.

Van Assche:Klassedames. Wie spontaan denkt aan Eline Vere of My Fair Lady, wendde hier zijn ogen beter af. Klassedames speelde zich af in de grandeur van een kasteel, maar geurde naar een zurige voetbalkantine.

Meest ergerlijke reality-kandidaat

Werbrouck: Niki uit Niki’s Geheim, die maandenlang worstelde met haar geaardheid en met haar stemgeluid. En laten we champetter Flor Koninckx niet vergeten, die zijn drukke bezigheden in de vaderlandse Senaat even opzijschoof om voor Stanley’s Routetiranneke te gaan spelen in de Afrikaanse savanne.

Van Assche: Erik uit Paradise Hotel, ofwel koning Eenoog in het land der blinden. Hij bleek net iets minder dom dan zijn medekandidaten, waardoor Eenoog zich spontaan een meestergenie waande. Met een accent om de drilboor op los te laten.

Beste quiz

Werbrouck:De Slimste Mens Ter Wereld, nog maar eens.

Van Assche: In De Slimste Mens Ter Wereld waren de grappen méér belegen dan de rug van een pornoster en empathie is me vreemd, maar de zenuwen gierden tijdens de finale ook door mijn keel.

Slechtste quiz

Werbrouck:De Thuisploeg. De eerste interactieve quiz, waar je via de afstandsbediening kon meespelen. Ik zapte meteen weg.

Van Assche:De Thuisploeg biedt een concept dat zelfs op papier een visgeur verspreidt. De zwanenzang van Rob Vanoudenhoven bij de openbare omroep.

Beste format

Werbrouck: Afgaand op zijn populariteit is de docusoap niet kapot te krijgen. Het Leven Zoals Het Is bracht in 2005 een twintigtal (!) reeksen op het scherm, en ook de commerciële zenders lieten zich niet onbetuigd. Het is alleen nog wachten op een docusoap over het maken van een docusoap.

Slechtste format

Werbrouck: De telefoonspelletjes waar argeloze bellers het geld uit de zakken worden geklopt met een simpele vraag (zoek de vogel in ‘PAPAGAEI’) en een nog simpeler presentator die om de vijftien seconden herhaalt dat er op dit moment van de dag toch echt wel niemand aan het kijken is en de kans dat je wint dus enorm is.

Grootste verrassing

Werbrouck: Michiel Hendryckx die met een woonboot de Franse binnenwateren afvaart, het leek niet meteen een recept voor baanbrekende tv. Maar Het Bourgondisch Complot groeide op zijn sloffen uit tot het beste reisprogramma dat Canvas dit jaar te bieden had. Fijn om te zien dat de rustige aanpak van Hendryckx in het tweede seizoen van De Bende van Wim navolging heeft gekregen.

Van Assche:Trigger Happy leek uit te draaien op studentikoze grollenmakerij (mét verborgen camera dan nog wel), maar de rappende Wijze met engelenvleugeltjes op Driekoningen of de achtervolging van een stier bleken onweerstaanbaar grappig.

Grootste tegenvaller

Werbrouck: Alle gedoe rond De Grootste Belg was ik al beu toen het nog moest beginnen.

Van Assche:Verdeel & Heers had een ironisch en briljante reeks kunnen zijn, maar trapte enkel tegen ieders schenen met flauw gezemel.

Slechtste presentator

Werbrouck: Huub Stapel als raadsheer Zebardyn in De Saga van Oberon. Hij sloft zo lusteloos door het kasteel dat het lijkt alsof hij net voor zijn tussenkomsten uit de vergeetput wordt gehaald.

Van Assche: Hans Otten was even ergerlijk als elke protagonist in Paradise Hotel en The Block II. Kom als de wiedeweerga terug, Commissaris O.

Beste bijrol

Werbrouck: Een minuut stilte voor Daniel Roebuck, de man die in de finale van Lost in de huid kruipt van Arzt en op een explosieve manier aan zijn einde komt. Laten we – zoals Jack in de daaropvolgende scènes – allemaal een stukje van hem meedragen. En ik wil hier ook een klein saluut brengen aan de kerel die in de openingsscènes van dezelfde reeks in een vliegtuigmotor wordt gezogen.

Meest overroepen programma

Werbrouck:Matroesjka’s: de eerste aflevering was on-Vlaams goed, de volgende twee hielden nog even de schijn op, maar daarna bleven alleen nog de acteurs op niveau.

Slechtste programmering

Werbrouck:Typisch Belgisch op VTM: de kijkers hadden de reeks liever op Canvas gezien, maker Peter Boeckx vond zijn documentaires ook beter passen op Canvas, zelfs de directie van VTM verklaarde dat ‘ Typisch Belgisch toch meer iets is voor Canvas’. Alleen Canvas zelf dacht er anders over. Al is de plotse komst van Hoge Bomen – dat verdomd goed lijkt op Typisch Belgisch, alleen een stuk onevenwichtiger – misschien wel een kleine schuldbekentenis van de zender.

Slechtste tegenprogrammering

Werbrouck: Het derde seizoen van 24, Lost, Cold Case, Rome, en dat allemaal op dezelfde avond! Wij zaten te wachten tot het moment waarop één Desperate Housewives van vrijdag naar maandag zou verplaatsen.

Slechtst gekozen titel

Werbrouck:Halleluja. De goddelijke ingeving was in het script toch ver te zoeken.

Van Assche:De Meesterwerken van Paul Jambers. Zelden barstte een titel meer van eigenwaan. Jambers was de motor van alle human interest in Vlaanderen, maar om zich daarmee voor te stellen als de Rubens van televisie?

Meest memorabele tv-moment

Werbrouck: Bart De Pauw die in Het Geslacht De Pauw II verkleed als nazi-cliniclown de bejaarden in een ziekenhuis gaat verblijden: de tandem BV/goede doelen op grandioze wijze te kijk gezet. En natuurlijk het moment waarop de overlevenden in Lost beseffen dat ze niet de enige bewoners zijn van het eiland, een ontknoping waar zo efficiënt naar toe werd gewerkt dat je achteraf in de zetel was genageld.

Meest gênante tv-moment

Werbrouck: Zoals ieder jaar is er keuze te over. Er was natuurlijk de ongelukkige Marc Deneyer, die het in de eerste aflevering van Dubbel Geboekt tijdens een wandeling in zijn tirolerbroek deed. Ook het beeld van Marc Reynebeau die zich tot ridder laat slaan, zal ik niet licht vergeten. Of het moment in Temptation Island als de mannelijke kandidaten te horen krijgen dat er verborgen camera’s in hun slaapkamers stonden en hun partners dus konden zien hoe ze al in de eerste nacht grandioos en met heel veel plezier faalden in ‘de ultieme relatietest’. Maar De Afvallers sloeg alles: dit programma, waarin kandidaten om ter hardst moesten strijden tegen het overgewicht, was in zijn geheel al een aanfluiting van de goede smaak, maar de estafettewedstrijd waarbij de deelnemers allerlei soorten koffiekoeken tussen hun kin(nen) moesten klemmen, tartte toch alle verbeelding.

Van Assche: De bacchanalen in Paradise Hotel waren even onbeschaamd als beschamend. Bewusteloze grietjes met een mojito in hun hand en een straaltje kots uit de mond was al straf, maar het meest gênant blijft toch wel Jimmy die Jay vingerdiep anaal penetreert in het zwembad.

Beste quote

Werbrouck:‘Whoever named this the dark territory… genius’ (Hurley in Lost). De beste dialoog komt uit Extras, tussen Ben Stiller en Andy Millman, het personage van Ricky Gervais: Ben Stiller: Who am I? Andy Millman: Either Starsky or Hutch, I can never remember. Stiller: Was that supposed to be funny? Millman: You tell me, you were in it.

Leukste tv-schandaal

Van Assche:Toast Kannibaal, dat verkocht werd als een Eerste Man op De Maan-operatie, tot bleek dat de brave negertjes heel wat bankbiljetten in hun peniskoker staken om de domme blanken hen ’te laten ontdekken en bestuderen’.

Beste overstap

Werbrouck: Rob Vanoudenhoven. Hij was uitgekeken op VRT/Woestijnvis en kreeg van VTM de kans om zijn vorm uit de grote dagen ( De XII Werken) terug te vinden. In het voorjaar start hij met een Vlaamse versie van het Britse tv-programma How To Start Your Own Country.

Slechtste overstap

Werbrouck: Rob Vanoudenhoven, want in De Thuisploeg bewees hij dat hij wel heel erg ver van zijn beste vorm verwijderd is.

Beste promotie

Werbrouck: Speciaal voor Greet Op De Beeck en Bettina Geysen werden bij de VRT een cel-Cultuur en de functie van directeur marktstrategie in het leven geroepen. ‘Iemand op een zijspoor zetten’ klinkt nooit meer hetzelfde.

Meest voorspelbare ontslag

Werbrouck: Jan Verheyen. Nadat een paar paradepaardjes ( De Perfecte Moord, Typisch Belgisch) kijkcijfergewijs de mist ingingen, was het enkel nog wachten op de genadeslag. VTM en Verheyen gingen ‘als vrienden’ uit elkaar, wat vooral betekent dat beide partijen opgelucht waren ervan af te zijn.

Beste tv-dvd

Werbrouck: Het eerste seizoen van The Wire (Warner Home Video), een combinatie tussen een sociologisch portret van een drugsbuurt in een Amerikaanse metropool (Baltimore) en een keiharde politiereeks. Ongelooflijk complex en gedurfd, een trage reeks die je toch van bij de eerste seconde (het titelnummer is een schitterende cover van Tom Waits’ Down In The Hole door The Blind Boys of Alabama) bij je nekvel grijpt. In de VS wordt gewerkt aan seizoen vier, bij ons nog nooit op tv geweest.

Van Assche:Seinfeld. De serie die over niets gaat, is na al die jaren nog steeds een fantastisch nachtmutsje.

Meest hoopgevende trend

Werbrouck: Dat Lost ook hier een hype is geworden en Desperate Housewives meer dan behoorlijke kijkcijfers haalt: misschien zijn Amerikaanse series aan een remonte bezig in Vlaanderen (al zal dat wel wishful thinking zijn). Het feit dat de uit zijn voegen gegroeide cursus moraal genaamd SAM ondanks alle media-aandacht voor geen meter loopt, bewijst dan weer dat de Vlaming zijn televisie toch liever niet al te betuttelend heeft.

Meest verontrustende trend

Werbrouck: Verkrachting, moord, prostitutie, joints: je let even niet op en Thuis verandert in Dallas.

Van Assche:Huizenjacht, The Block… gaven de Vlaamse kneuterigheid een tv-forum en wogen als een baksteen op onze maag. Wat kan het ons een lor schelen wie welke fermette op het oog heeft?

Moeilijkste afscheid

Werbrouck:Het Peulengaleis stopt op tv en Het Leugenpaleis heeft er definitief een punt achter gezet. Voortaan leven de personages van Bart Peeters en Hugo Mathyssen vooral verder in de mensen die elkaar op straat met ‘da is, jom, da is’ aanspreken of die in de doe-het-zelfzaak een ‘beiteltjeeee’ bestellen. Geef toe, dat is toch niet echt hetzelfde. Het ga je goed, Jos Bosmans.

Van Assche: Het einde van Het Geslacht De Pauw was een beetje sterven.

Leukste tv-theorie

Werbrouck: In zijn boek Everything Bad Is Good For You verklaart filosoof Steven Johnson dat televisie steeds complexer wordt en dat de tv-kijkers daarom steeds slimmer worden. Ik ken nu het gevoel dat een alcoholist heeft als hij in de krant leest dat wijn goed is voor het hart.

Waar kijk je het meest naar uit?

Werbrouck:De Parelvissers, de fictiereeks van Tom Lenaerts over de op- en neergang van een productiehuis.

Waar kijk je het meest tegenop?

Werbrouck:Dans Mondial was al om van verveling de muren op te kruipen, en in de volgende maanden krijgen we dan nóg twee dansprogramma’s te verwerken, op VTM en VT4. En de terugkeer van Big Brother – het zesde seizoen begint in het voorjaar op Kanaaltwee – is ook niet meteen iets om je door de feestdagen te helpen.

Van Assche: De nieuwe invulling die Canvas zal willen geven aan een cultuurprogramma. We houden de tenen preventief gekruld.

Grote Prijs Bart Peeters (voor alomtegenwoordigheid)

Werbrouck: De voorbije maanden was Mark Uytterhoeven al volop te zien in De Laatste Show, de herhaling van Alles Kan Beter en als peter van Eddy Merckx, maar toen besloot hij om ook nog eens te beginnen omroepen. Een verdiende winnaar kortom.

Van Assche: De verbinding tussen Boechout en de Reyerslaan gebeurt via een ondergrondse tunnel: daar zijn we rotsvast van overtuigd. Na Bart Peeters is Jan Leyers ook geen moment van het scherm te bannen geweest, behalve als hij moest slapen.

Grote Prijs Met Jambers Onder Zeil (voor nietszeggende interviews)

Werbrouck:Zomer 2005. Ik weet het: in juli en augustus mag de riem er al eens af, maar als de deinende zee op de achtergrond interessanter wordt dan de gesprekken zit je toch met een probleem.

Van Assche:Chambre d’Amis, dat grossierde in geforceerde, holle praatjes, beklijfde als natte kauwgom.

Grote Prijs Patrick Dewael & Greet Op De Beeck (voor vreemdste combinatie)

Werbrouck: André Vermeulen, specialist in pauselijke zaken en het Eurovisiesongfestival.

Door Stefaan Werbrouck en Gunter Van Assche