Geilig boontje – Taboedoorbreker Robert Crumb stort zich op de Bijbel. Toch is ‘Genesis’ niet het verwachte schandaalboek geworden.
Crumb
De Harmonie, Oog&Blik & Vrijdag, 207 blz., euro22,5
Een nieuw boek van Robert Crumb, de ster van de undergroundstrip die het tot museumfähig artiest schopte, is altijd iets om naar uit te kijken. Al was het maar omdat de man sinds hij zich begin jaren 90 in Zuid-Frankrijk terugtrok nauwelijks nog werk heeft gemaakt.
De omvang van zijn stripversie van het boek Genesis is al een eerste schok: tweehonderd bladzijden is veel voor een auteur die het graag houdt bij kortverhalen van enkele pagina’s. Daarnaast is er het onderwerp. Wie Robert Crumb en de Bijbel met elektriciteitsdraad aan elkaar verbindt, mag onmiddellijk een kortsluiting verwachten. Provocatie en schandalen gegarandeerd. Crumb maakte immers naam met zijn verhalen over zijn seksuele obsessies en met zijn seksistische portrettering van vrouwen. Kortom, niet bepaald de auteur aan wie je spontaan denkt om een Bijbelboek te illustreren.
Toch is Crumbs Genesis niet het verwachte schandaalboek. Crumb blijft zichzelf: hij kan het niet laten om de vrouwelijke personages – van Eva over Rachel tot Sara – ronde billen te geven en hun tepels door hun kleren te laten priemen. Mannen zien er dan weer veelal agressief of vermoeid uit, maar gezien de lading seks, geweld en bedrog die in het eerste bijbelboek passeert, mag dat geen wonder heten.
Crumb heeft er echter geen echte parodie van gemaakt. De materie die hij bewerkt, had kunnen leiden tot Crumbs typische wellustige weergave van de mens als slachtoffer van zijn instincten, maar de relschopper in Crumb is blijkbaar met pensioen. Hij houdt het opvallend waardig. Zijn motivatie om Genesis te verstrippen heeft dan ook niets te maken met zijn mening over het joodse of christelijke geloof. In de inleiding legt hij uit dat hij al lang geïnteresseerd is in de oudste verhalen van de mensheid, die veelal hun oorsprong vinden in Mesopotamië. Hij ziet de teksten van Genesis als krachtige overgeleverde verhalen, die door generaties vertellers en priesters zijn aangepast.
In de commentaren bij de hoofdstukken blijkt dat Crumb een hele theorie heeft over de achterliggende versies van de bekende tekst. Alleen jammer dat zijn geïllustreerde versie van Genesis niet hetzelfde vuur uitstraalt als de toegevoegde teksten. Crumb blijft een virtuoze arceerkunstenaar, maar zijn illustratiekeuzes zitten halverwege tussen adequaat, clichématig en zelfparodiërend.
Gert Meesters
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier