PB GRONDA, auteur van Nemen wij dan samen afscheid van de liefde, Kentucky, mijn land en het nieuwe Onder vrienden duikt elke week in de populaire cultuur.

Een jaar of vier geleden, stond ik als jonge literaire godenzoon in een jaarlijks wederkerende zomerreeks op de voorpagina van dit blad, en dat was heel goed voor mijn kwetsbare ego, de street creds in de lokale horeca van mijn al sinds 1726 op Knack geabonneerde grootvader en zeker ook voor mijn drie vrienden, die die week de klassieke grap ‘ oh my god, dat is die van op de Focus!’ konden lopen te maken om er dan vooral zelf heel hard mee te lachen.

De week ervoor of erna stond de kop van de Belgische striptekenaar Brecht Evens op die voorpagina. Sindsdien is Brechts vorige boek Ergens waar je niet wil zijn vertaald naar het Frans, het Duits, het Spaans en het Engels. En niet door uitgeverijtjes die uit een schoendoos of een garagebox gerund worden. Zijn nieuw boek De liefhebbers verschijnt meteen in een land of drie, vier.

De stripwereld is, zoals alle wereldjes, een wereldje op zich, dus ik weet niet of een quizvraag die naar zijn naam moet leiden gegarandeerd veel punten zou opleveren voor een in het nauw gedreven kandidaat in pakweg Blokken. Wat onterecht is, want waarschijnlijk is Evens een van onze best verspreide auteurs.

Er worden heel wat Belgische literaire schrijvers vertaald. Eerst vaak naar het Duits en het Hongaars. En als dat dan werkt soms naar het Frans, en dat geweldig marcheert, of soms ook het Italiaans, dan misschien zelfs naar het Engels, wat voor velen het allerhoogste, maar zeker ook het allermoeilijkste is. Niet toevallig, want veel van die echt heel goede schrijvers schrijven ook al in het Engels. De bastards.

Op lokale nieuwssites wordt bij het nieuws van ‘grote vertaalcontracten’ altijd hoog van de toren geblazen, alsof ‘onze Vlaamse auteurs’ in het buitenland geweldige potten breken. Tot in China, jawel, meneer! Niet dat ik mezelf of mijn lieve vakbroers en -zussen dat succes niet zou gunnen, maar het gaat dan toch vaak om enkele honderden of in het beste geval een paar duizend boeken. En in landen waar tussen de vijftig en tachtig miljoen mensen wonen, is dat, tja, marginaal. Kortom: vaak is de waarde van zo’n contract hoger op de lokale markt, waar het prestige stijgt, dan in het pas veroverde land. Waarmee ik niet gezegd wil hebben dat het allemaal kommer en kwel is: zeker op de Duitse markt valt er best wel wat te doen. Maar in het Engels? Mulisch zaliger en een beetje Grunberg. Tenminste wat romanciers betreft.

Want er is een naam die je gegarandeerd tegenkomt als je in een goede Amerikaanse boekenwinkel langs de graphic novels wandelt, en dat is die van Jeroen Meus. Of nee. Helemaal niet. Het is die van Brecht Evens. Want in die winkels staat The wrong place – zo heet Ergens waar je niet wilt zijn in Amerika – er zo goed als zeker tussen.

Is dat ‘ dikke chance’ en ‘ goed voor hem’? Of is het gewoon zo dat elke kunstenaar die er van op jonge leeftijd in slaagt om met zijn instrumenten – in dit geval kleur, compositie, tekst – een heel eigen en intrigerende wereld te bouwen, waarbinnen druk verbouwd kan worden, maar waarin je altijd meteen voelt waar je ook weer bent, nu eenmaal zijn eigen grenzen ontgroeit?

Dat is nog eens een vraag voor in de gokronde van Blokken.

PB GRONDA

‘BRECHT EVENS WORDT METEEN IN VIER TALEN VERTAALD – ÉN GELEZEN. DIKKE CHANCE?’