Zondag 26/1, 23.00 – Canvas
Is Google een zegen, of heeft het technologiebedrijf een veel te grote greep op net en maatschappij? Dat debat komt ook terug in de docu Google and the World Brain, waarin Ben Lewis zich vragen stelt bij Google Books, het project om elk boek ter wereld in te scannen en digitaal beschikbaar te maken.
Mijn eerste gedachte: boeken digitaliseren en gratis beschikbaar stellen, fantastisch, toch?
BEN LEWIS: Zo denken veel mensen. In de loop van de geschiedenis zijn we al veel boeken kwijtgeraakt – denk maar aan alle werken die verloren zijn gegaan in de bibliotheek van Alexandrië – dus op zich is dit een mooi initiatief. Het probleem is niet wat Google wil doen, maar hoe ze het doen. Google heeft voor geen enkel boek betaald, ze zijn gewoon in het wilde weg beginnen in te scannen zonder zich iets aan te trekken van welke copyrightwetten ook.
Eigenlijk heb je niet zozeer een probleem met Google Books, maar meer met het internet?
LEWIS: Natuurlijk, het gedrag van Google is een symptoom. De internetgebruiker wil alles, maar wel voor zo weinig mogelijk geld – en nog het liefst van al gratis. Gratis muziek heeft de muziekindustrie in de problemen gebracht, gratis films maakt het moeilijker minder evidente films gerealiseerd te krijgen en gratis nieuws brengt de kranten in de problemen. Op dezelfde manier brengen gratis boeken de boekensector in de problemen. We moeten echt opnieuw beginnen na te denken of het wel eerlijk is dat we alles gratis van het net plukken, en er vaak niet bij stilstaan dat wat we doen illegaal is.
Zullen mensen niet altijd boeken blijven kopen, ook al zijn ze gratis beschikbaar – om het ding boek?
LEWIS: Nee, daar geloof ik echt niet in. Natuurlijk, er zullen altijd enkelingen zijn, maar als je mensen dingen gratis geeft, gaan ze er echt niet uit een of ander gevoel van altruïsme toch geld voor geven.
Internet heeft vele dingen vergemakkelijkt, slechte maar ook goede dingen.
LEWIS: Klopt, ik ben absoluut niet tegen het internet an sich – het is niet meer weg te denken uit deze wereld – , maar we moeten wel af van het idee dat het zaligmakend is. Evolutie betekent niet per definitie vooruitgang. Technologie is niet per definitie goed, het hangt ervan af wat je ermee doet. Is een telefoon een goed ding volgens jou?
Dat hangt ervan af wat je ermee doet.
LEWIS: Precies. Een telefoon wordt door weinig mensen als iets slechts gezien, maar je kunt hem wel als dusdanig gebruiken. Je kunt er ook mee stalken en pesten en sms’jes vol scheldwoorden versturen. Technologie is niet goed of slecht, het zijn de mensen die ze in handen krijgen die er iets goeds of slechts mee doen. Een positief gevolg van Google Books is wel dat de krachten gebundeld worden. Universiteitsbibliotheken zijn hun collecties beginnen te delen, de Amerikaanse in Digital Public Libraries of America en de Europese in Europeana. Google Books heeft voor een bewustwording gezorgd, de bibliotheken doen beseffen dat ze heft in eigen handen moeten nemen, met respect voor de wetgeving en voor auteurs en hun inspanningen.
GEERT VERHEYEN
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
