Wat hebben schrijver George Pelecanos en Al Bundy, de hoofdrolspeler in Married with Children, met elkaar gemeen? Wel, ze begonnen allebei als verkoper van damesschoenen. Maar terwijl Al in die baan is blijven steken, heeft Pelecanos zich tot een van de beste misdaadschrijvers van de Verenigde Staten weten op te werken – volgens Stephen King zelfs dé beste.

Pelecanos (°1957) debuteerde in 1992 met A Firing Offence, een thriller met als centraal personage Nick Stefanos, een barman en elektronicaverkoper (nog een job die Pelecanos ooit uitoefende) die een bestaan als privédetective probeert op te bouwen. Hij schreef het boek terwijl hij overdag als afwasser in een restaurant werkte én ’s nachts als barman achter de toog stond – niet verwonderlijk dus dat hij in zijn eerste interview verklaarde dat hij de maanden voordien weinig geslapen had. Wellicht heeft Pelecanos gewoon niet veel slaap nodig, want sindsdien heeft hij zowat elk jaar een nieuw boek uitgebracht.

Ondanks die productiviteit is Pelecanos geen doorsneethrillerauteur. Hij heeft bijvoorbeeld geen langlopende reeks rond één personage, maar wisselt op gezette tijden af. Nick Stefanos ging drie boeken mee en na enkele thrillers met een wisselende cast (en Stefanos in een bijrol) kwamen er vier boeken rond het raciaal gemengde detectiveduo Terry Quinn en Derek Strange, waarmee Pelecanos definitief doorbrak. Het hoogtepunt Hard Revolution ( Harde revolutie) uit 2004 was meteen ook het eindpunt, want sindsdien heeft de schrijver zich weer toegelegd op boeken die geen reeks vormen, zoals The Night Gardener ( Tuinier van de nacht), Drama City ( Drama Stad) en zijn nieuwste The Turnaround ( Geen weg terug), en waarmee hij zich steeds verder van het thrillergenre verwijdert.

Pelecanos schrijft ook geen whodunits waarbij op het einde de moordenaar netjes onthuld wordt. Hij heeft meer aandacht voor de gevolgen van een misdaad voor de slachtoffers en de misdadigers zelf en toont hoe de hele gemeenschap getroffen wordt. De belangrijkste constante in zijn boeken is zijn geboortestad Washington DC, dat met zijn sociale en raciale problemen het decor voor de verhalen vormt. Die belangstelling voor het leven aan de zelfkant in een Amerikaanse grootstad en het sociale aspect van de misdaad leverde Pelecanos de aandacht op van David Simon, de bedenker van de tv-serie The Wire. Terwijl ze na een begrafenis van een gezamenlijke vriend naar huis reden, stelde Simon hem zijn plan voor om van The Wire een soort ‘roman op televisie’ te maken en Pelecanos hapte toe: hij werd producer van de reeks en schreef over de vijf seizoenen heen een tiental afleveringen – waaronder de briljante episode uit het tweede seizoen waarin havenbaas Frank Sobotka zijn ondergang tegemoet gaat.

Nu The Wire in de Verenigde Staten afgelopen is, betekent dat niet dat Pelecanos voortaan weer alleen achter zijn bureau gaat zitten. Hij is momenteel ook scenarist voor The Pacific, de nieuwe miniserie over WO II van Tom Hanks en Steven Spielberg en werkt ook mee aan de verfilming van zijn boek Right as Rain ( Het fatale schot) door Curtis Hanson, de man die L. A. Confidential van James Ellroy zo succesvol naar het witte doek bracht. Het zal dus wellicht nog even duren voor hij weer eens kan uitslapen.

‘Geen weg terug’ is uit bij Anthos. Het laatste en vijfde seizoen van ‘The Wire’ is net verschenen bij Warner Home Video.

(S.W.)