Dertien in een dozijn? Vergeet het: XIII is dertien keer een klasse apart.
IZwarte vrijdag (1984). In het eerste album van XIII spoelt een drenkeling aan op een Amerikaans strand. Hij blijkt zijn geheugen kwijt en wordt verzorgd door een drankverslaafde arts. Het is het begin van een negentien albums durende zoektocht naar de identiteit van de man die, naar de tatoeage op zijn sleutelbeen, ‘XIII’ wordt genoemd. Het is ook nogal letterlijk gepikt uit Robert Ludlums roman The Bourne Identity, zoals scenarist Jean Van Hamme later ruiterlijk toegeeft.
IIEven diep ademhalen: Alan Smith, Steve Rowland, Jake Shelton, Karl Meredith, Ross Tanner, John Fleming, Jed Olsen, Reginald Wesson, Jason Mac Lane, Jason Fly, Jason Mullway, Seamus O’Neil, Kelly Brian en El Cascador zijn allemaal namen die XIII heeft gedragen. De opsomming lijkt ridicuul lang, maar Van Hamme slaagt er toch in om via de identiteitswisselingen spanning op te bouwen.
IIIJuist omdat de lezer zo verstrikt raakt in het web van XIII’s vermeende identiteiten, groeide XIII al snel uit tot een cultreeks met gestaag groeiend gevolg van puzzelliefhebbers. Van Hamme zet zijn lezers graag op een verkeerd spoor en dat wordt blijkbaar geapprecieerd. Diehardfans zoeken ook de fouten in de gestoffeerde scenario’s. Van Hamme geeft er drie toe, maar een simpele Googlezoektocht levert er al wat meer op.
IVDe moord op John F. Kennedy, Che Guevara, Vietnam, de Ku Klux Klan… Van Hamme geneert zich niet om uit de geschiedenis te plukken wat hem goed uitkomt. Herkenbaar voor de lezers, maar tekenaar William Vance zit vaak met de handen in het haar: in XIII komen verschillende decennia samen, wat problemen schept voor kostuums en techniek.
VVance is dan ook een documentatiemaniak, die zelfs het aantal sterren op het uniform van een militair juist wil hebben. Veel lezers dwepen met het realisime van de tekeningen, die heel wat ongeloofwaardigheid in de scenario’s kan compenseren.
VIWat begon als een achtervolgingsverhaal, vertimmert Van Hamme en route tot andere genres: courtroom drama, maffiageschiedenis, reality tv avant la lettre, detective, schattenjacht, historisch drama… Hoewel veel lezers vooral op de ware identiteit van XIII zitten te wachten, houdt Van Hamme het wachten boeiend en gevarieerd.
VIIXIII weet uit de eerste hand dat plastische chirurgie verbazende resultaten kan opleveren. Haast voor elke nieuwe identiteit duikt er een bijbehorende vriendin of echtgenote op: Kim Rowland, Majoor Jones, Betty Barnowski, Judith Warner, Maria De Los Santos… Ook bij zijn tegenstandsters zitten karaktervolle exemplaren die Van Hamme steeds vaker laat opdraven: intrigante Felicity Brown, sadiste Irina Svetlanova en superagente Jessica Martin, die relatief laat haar opwachting maakt in het XIII-universum, maar onder andere in Girauds XIII een belangrijke rol speelt.
VIIIDe recentste albums van XIII haalden allemaal de top 5 van best verkochte strips in Frankrijk met oplages van 500.000 en meer. XIII nummer 14, Staatsgevaarlijk!, was zelfs dé best verkochte strip in 2000.
IXVance en Van Hamme vinden ook een nieuw middel uit om een reeks met minder tekenwerk snel aan te vullen. The XIII Mystery: het onderzoek is een speciaal album met veel tekst en illustraties, maar weinig strips. Het wordt verpakt als het onderzoeksdossier over XIII dat door twee journalisten (à la het Watergate-onderzoek van Woodward en Bernstein) is verzameld.
XBehalve van een computergame is er ook al heel lang sprake van een film of tv-serie over XIII. De opnames voor twee tv-films zouden deze maand moeten starten. Majoor Jones maakt er zelfs een grapje over in Van Hammes laatste, De laatste ronde: ‘Ik wed dat er binnen het jaar een film wordt gemaakt over jouw avonturen.’
XIDe relatie tussen William Vance en Jean Van Hamme is een tijd erg gespannen geweest. Vance ziet XIII als een klassieke avonturenreeks die hij als tekenaar naar een uitzonderlijk succes heeft gestuwd. Maar hij gaat daarbij gemakshalve voorbij aan de andere successcenario’s van Van Hamme ( Largo Winch, Thorgal).
XIIToen Jean Van Hamme aankondigde dat hij met XIII (en Thorgal) zou stoppen, wou Vance daar niks van weten. Hij kondigde prompt aan dat hij dan wel zou verdergaan met een andere scenarist.
XIIIHet laatste album van Van Hamme zou eigenlijk het volgnummer 18 dragen, maar in extremis schreef hij een extra aflevering voor legende Jean Giraud. Een dubbel afscheid in stijl van zijn personage, dat eindelijk over zijn echte stamboom beschikt.
(G.M.)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier