Oliver Stone, het politieke beest van Hollywood, keert terug naar Wall Street met ‘Money Never Sleeps’, een striemende aanklacht tegen het ongebreideld kapitalisme, verpakt als twee uur entertainment. ‘Banken zijn niet meer wat ze geweest zijn.’
Er kan veel veranderen op 23 jaar. Charlie Sheen is definitief van de A-list getuimeld na een straatverbod bij de ene vrouw en een gevangenisstraf voor huiselijk geweld bij de andere. Shia LaBeouf heeft zijn opwachting gemaakt als de new kid in Hollywood met Transformers. De branie van Michael Douglas heeft plaatsgemaakt voor grijze haren van wijsheid. En – we zouden het bijna vergeten – het volledige financiële systeem is gecrasht.
Stof genoeg dus voor Oliver Stone om terug te keren naar Wall Street, met een verhaal over een bekeerde Gordon Gekko (Douglas), net ontslagen uit de gevangenis, die een nakende bankencrisis wil afwenden met de hulp van een jonge trader (LaBeouf) met groene ambities. Tegelijk wil Gekko zich verzoenen met zijn dochter én ophelderen wie er precies achter de dood van de mentor van de trader zit. Volgt u nog? Oliver Stone presenteert: Wall Street: Money Never Sleeps.
Heb jij niet ooit gezegd dat je niet graag sequels maakte?
Oliver Stone: Het kan misschien vreemd klinken, maar ik zie Wall Street 2niet als een sequel maar meer als het einde van een boek. Ik heb drie films gemaakt over Vietnam, twee over Wall Street, drie over presidenten. Ik keer telkens opnieuw terug naar een onderwerp. Daar is een reden voor: ik wil mijn verhaal afmaken.
Nu, ik weet ook wel dat deze film er alleen maar gekomen is omdat de eerste succesvol was. Dus ja, ik voel me voor het eerst als de regisseur van een franchise. (lacht) Als ik er echter een slecht gevoel bij had gehad, was deze film niet gemaakt. Ik maak geen films tenzij ik ze wil maken. Het verhaal voelde gewoon goed. Sequels worden meestal kort na de eerste gemaakt en dienen om snel geld in het laatje te brengen. Wall Street 2 komt drieëntwintig jaar na de eerste film: niet meteen de doordeweekse sequel dus.
Vier jaar geleden sloeg je een aanbod om Wall Street 2 te maken nog af.
Stone: In 2006 – voor de crash dus – hebben Edward Pressman, de producent, en Michael Douglas inderdaad een vervolg voorgesteld. Ik zag het toen niet zitten: de personages konden me weinig schelen. Maar na de crash van de financiële markten was er plots een reden om deze film te maken.
De tijd was er rijp voor.
Stone: Absoluut. Het oorspronkelijke thema van Wall Street was: dit systeem is niet vol te houden. Het was een luchtbel. En ik denk dat we daar de laatste twintig jaar genoeg bewijzen van hebben gezien. De financiële wereld is nep, het is fake. Geld is perceptie, het is een illusie die we écht maken. Weet je, het heeft veel weg van de tulpenspeculatie in de 17e eeuw. Iederéén dacht dat een tulpenbol miljoenen waard was, niemand leek nog door te hebben dat dat alleen maar de waarde was die wij eraan gaven.
En uiteindelijk heeft Wall Street, de film dan, gelijk gekregen: de financiële crisis was als een hartaanval voor het systeem. Alleen zitten we nu met een vierdubbele bypass om het in stand te kunnen houden. De vraag is of we er wel iets uit geleerd hebben.
‘Wall Street’ heeft wel het systeem mee in stand gehouden. Gordon Gekko, het personage van Michael Douglas, werd een icoon: wat Tony Montana was voor de drugsdealers, was Gordon Gekko voor de beursmakelaars. Shockeerde je dat?
Stone: Om eerlijk te zijn: neen. Af en toe stappen er wel mensen, die nu miljoenen dollars verdienen, op mij af en zeggen: ‘Ik ben naar Wall Street getrokken door jouw film.’ (lacht) Maar dat waren wel oprechte mensen. Ze studeerden rechten of geneeskunde, en wilden plots naar Wall Street, aangetrokken door de roem die de film uitstraalde. Maar ze doen daar ook goede dingen, bijvoorbeeld met nieuwe technologieën. Het kan ook anders.
Weet je, ik háát Wall Street niet. Wall Street heeft een functie: het is de motor van het kapitalisme. Het kan veel betekenen, niet alleen voor Amerika, maar voor de hele wereld. Alleen wordt het verstoord door hebzucht.
Was je vader ook geen beursmakelaar?
Stone: Precies. Mijn vader was een beurs-makelaar van de eerlijke soort. Hij had klanten voor wie hij zijn hele leven gewerkt heeft en die hij zo goed mogelijk wou helpen. Hij gaf om hun financiële welzijn op lange termijn. Hij leefde op commissies, maar probeerde die wel schappelijk te houden. Op sommige momenten had hij het goed, op andere momenten minder. Zo kan het dus ook.
Dat is ook wat Wall Street mist: eerlijkheid. Banken zijn niet meer wat ze geweest zijn. Vroeger waren banken gewoon banken. Neem nu Goldman Sachs: ooit waren dat alleen maar agenten, die hun klanten geld hielpen verdienen. Alleen gingen ze zich mettertijd belangrijker voelen dan hun klanten en zich ook zo gedragen. Tijdens hun laatste crisis verkochten ze hypotheken aan hun klanten terwijl ze die zelf naast zich neerlegden omdat ze er niet meer in geloofden. Dat is schandalig. Ze verkopen niet eens meer waar ze zelf in geloven.
Hoe belangrijk is geld voor jou?
Stone: Het is iets dat je moet hebben. Het is zoals Charlie Sheens vader zegt in de eerste film: ‘Geld is iets dat je moet hebben voor het geval je morgen niet sterft. ‘ Maar het maakt me niet gelukkig. Kijk maar naar mijn films. W heb ik voor niets gemaakt omdat het iets was waar ik in geloofde. Alexander heb ik voor niks gemaakt omdat ik erin geloofde. Voor een derde van de films die ik heb gemaakt, ben ik niet betaald. Het is het idee waar het om gaat.
Wat wordt je volgende project? Een gokje: een film over Obama?
Stone: Nog niet meteen. Pas als er een crisis komt waarin hij zich kan tonen als een Kennedy wordt hij echt interessant. Het verhaal, daar gaat het me om. Ik zie tegenwoordig zoveel zogenaamde indiefilms: ze zien er prachtig uit met prachtige beelden, maar het verhaal lijkt op niks. Het interesseert mij niet welke regisseur een film maakt of hoe mooi de plaatjes eruitzien: ik wil een verhaal dat mij blijft boeien.
© IFA. Vertaling en bewerking: Geert Zagers
Wall Street: Money Never Sleeps
Vanaf 22/9 in de bioscoop.
Door Maria Flynn
‘Ik háát Wall Street niet. Het systeem kan veel betekenen, voor Amerika en voor de hele wereld. Alleen wordt het verstoord door hebzucht.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
