Filip Rogiers
1 In het Noord-Franse Marville stierven tussen 1957 en 1961 37 baby’s van Canadese militairen op verdachte wijze. Fantastisch voor een groot stuk in de krant, denk je dan. Waarom werd het voor jou het uitgangspunt voor een roman?
Filip Rogiers: Ik reken mezelf tot de school van Jeroen Brouwers, die meent dat je in de literatuur de werkelijkheid soms beter kunt vatten dan in feitelijke verslaggeving. Angel stelde me in staat om ruimere verbanden te leggen. De val van de Muur was bijvoorbeeld niet alleen het einde van de bipolaire wereld van de Koude Oorlog, maar ook van het liberale centrumpolitieke model. Mijn roman stopt niet toevallig in 2002, toen Jacques Chirac het in de tweede ronde van de Franse presidentsverkiezingen opnam tegen Jean-Marie Le Pen. Dat kondigde Trump, de brexit en de recente Italiaanse verkiezingen aan. Waar begon Le Pen zijn politieke carrière? Bij Pierre Poujade, die een combinatie van extreemrechts en extreemlinks populisme bracht.
2 Het huidige populisme is toch ook een reactie tegen de arrogantie van die centrumpolitiek?
Rogiers: Natuurlijk. Wij zijn er, dachten ze, en ze legden daarbij een ontzettend gebrek aan empathie aan de dag. Denk maar aan Hillary Clintons uitspraak over de ‘basket of deplorables’ die voor Trump zouden stemmen. Of over het affairisme in Europa. Jean-Claude Juncker die zijn kabinetchef naar de positie van secretaris-generaal van de Europese Commissie parachuteert. Dat getuigt toch van een ongelooflijke arrogantie?
3 Je boek gaat ook over het geheugen en hoe onze kijk op het heden het verleden vormt.
Rogiers: Wat herinneren we ons en wat willen we ons herinneren? In het gedicht The Road Not Taken heeft Robert Frost het over de tweesprong waarop we tijdens ons leven allemaal terechtkomen. We weten niet wat de hoofdweg is en maken een keuze naar best vermogen. Jaren later kan het dan beginnen te knagen. Zijn we niet op een zijweg gesukkeld en hadden we op die tweesprong een andere richting moeten kiezen? Een mogelijkheid wordt nooit absoluter dan wanneer het een onmogelijkheid is geworden. Door die weg te kiezen herschrijf je ook je verleden, alsof het naar die keuze diende te leiden. Dat geldt voor individuen, maar ook voor maatschappijen. Het verleden lijkt rimpelloos naar het heden te leiden, maar misschien is dat alleen maar zo omdat ons geheugen een spelletje met ons speelt.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier