Eveline Rethmeier
1 Was de markies de Rays een misdadiger, of was hij gewoon een beetje dom?
Eveline Rethmeier: Ik denk dat het een dodelijke combinatie was van grootheidswaan, naïviteit, zelfoverschatting en ambitie, maar dat hij niet van in het begin het slechte in zich had. We kennen allemaal de grote winnaars uit de geschiedenis, maar misschien is markies de Rays wel een van de grootste falers, iemand die een megalomaan project opzette zonder er goed over na te denken. Hij moet ook een charismatische figuur geweest zijn aangezien hij miljoenen francs ophaalde. De Rays was gewoon larger than life. Hij is allicht wel uit de bocht gevlogen, en dat voelde hij ook, maar hij wilde zijn nederlaag niet bekennen om geen gezichtsverlies te lijden. Dat is hoe ik het zie. Ken je het spreekwoord ‘Beter ten halve gekeerd’? De markies dus duidelijk niet. Hij had halverwege ook op de rem kunnen trappen, maar dat deed hij niet. Was hij daarom een grote schurk? Dat denk ik niet. Daarvoor ben ik intussen te veel van hem gaan houden.
2 Was die Paul De Groote geen veel grotere schurk?
Rethmeier: Natuurlijk, en die is niet eens vervolgd. Hij rook dat er geld aan de markies te verdienen was. Maar ergens was hij ook wel goed in wat hij deed. Een summier berichtje van een paar regels spon hij uit tot een verhaal van een pagina of vijf. En vervolgens rinkelde de kassa.
3 Het verhaal van de markies zou je niet verwachten op het einde van de negentiende eeuw. Zulke expedities waren toch eerder iets voor een paar eeuwen vroeger?
Rethmeier: Inderdaad, en zo zagen mensen het in zijn tijd ook. Vandaar dat ze twijfelden aan zijn goede bedoelingen en de slaagkansen van het project. Dat hij zo veel investeerders enthousiast kon maken, bewijst mijns inziens wel dat mensen heel graag in utopieën en sprookjes willen geloven. Ik werk vaak met migranten en merk dat mensen naar Europa komen met dezelfde dromen die hen door smokkelaars worden ingefluisterd. Ik heb mensen gesproken die dachten dat je in Nederland en België maandelijks een paar duizend euro krijgt zonder er iets voor te hoeven doen. Als je even wat op het internet opzoekt, zie je dat dat niet klopt, maar zij willen daar blijkbaar tegen beter weten in toch in geloven. Het geloof in het paradijs lijkt van alle tijden.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier