It takes To – Neon, staal en bloed: welkom in de Hongkongse onderwereld van Johnny To.
Films: *** Extra’s: (De Filmfreak)
Van alle Hongkongse actieregisseurs is Johnny To de meest ingetogen en minimalistische. Terwijl de meesten van zijn vakbroeders de flamboyante toer opgaan en de gechoreografeerde bewegingen van de Peking Opera mixen met het maniërisme van de spaghettiwesterns, is To’s manier van vertellen spaarzaam op het spartaanse af. Zijn films zijn strak geregisseerd, de beelden worden koel geserveerd, de intriges spelen bij voorkeur in een wereld vol schaduwen, duisternis en glanzend metaal. De verwijzingen naar de ascetische misdaadprenten van de Franse regisseur Jean-Pierre Melville ( Le samourai, Le cercle rouge) liggen dan ook voor het grijpen. In zijn Election-tweeluik doet To zijn reputatie van oosterse Melville alle eer aan. Geen kinetisch spektakel à la Tsui Hark dus, maar sombere ceremoniële intriges rond de machtsstrijd binnen de Chinese maffia.
In koel vormgegeven actiescènes en haast even violente verbale conflicten ontrafelt To in Election de genadeloze strijd om het leiderschap over de Wo Shing Society, de oudste triade van de Hongkongse onderwereld. De twee aartsrivalen zijn Lok (Simon Yam), een bedaarde familieman die tot onnoemlijke wreedheid in staat blijkt en de geobsedeerde gokker met een grote mond Big D. (Tony Leung).
De westerse toeschouwer die weinig vertrouwd is met de aparte codes, rituelen en symbolen van de triaden, heeft het niet makkelijk om het ingewikkelde kluwen van moordcomplotten, tegenzetten, dubbelspel en afrekeningen te doorgronden. Maar alles wordt zo bedrieglijk helder in beeld gezet dat je er een bevreemdend gevoel bij krijgt: zelfs al heb je soms het raden naar wat de schimmige misdaadfiguren allemaal aan het bekokstoven zijn, het voltrekt zich allemaal met een dwingende dramatische en visuele logica.
In zijn ijzersterke follow-up Election 2 gebruikt To de genreconventies ook om scherpe kritiek te ventileren op nationale en internationale politiek. Hij toont hoe de overheid van het Chinese vasteland voor een ambitieus bouwproject in zee gaat met Jimmy (Louis Koo), een ambitieuze ondernemer uit Hongkong. Zolang hij maar voor de buitenwereld de schone schijn ophoudt, steunen ze hem in zijn bloedige strijd om bij de triadeverkiezingen huidige leider Lok te verslaan, die de smaak van de macht te pakken heeft en weigert een stap opzij te zetten. Dat de kandidaten over lijken gaan, is een understatement van formaat. Een martelscène waarbij rivaliserende booswichten opgesloten worden in kooien en met een halsband vastgemaakt zijn aan razende honden, refereert aan de praktijken in Abu Graib. Al gaat To nog een stapje verder: een weerbarstige gevangene die niet wil praten, eindigt zelfs als vermalen hondenvoer.
Patrick Duynslaegher
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier