DUSKING

Oorden en situaties die je beter mijdt? Wim Catrysse zoekt ze op en maakt er stormachtige video-installaties die hij vlekkeloos uit de doeken doet op Restricted Area.

WIM CATRYSSE, 2009

TE ZIEN OP WIM CATRYSSE, RESTRICTED AREA, DE GARAGE EN CULTUURCENTRUM MECHELEN, TOT 6/4

Dusking is donker als het diepst van de nacht, maar ook zo ruw en mysterieus dat je er moeilijk aan voorbij kunt. In de video-installatie met de drie schermen wordt een fabriek bespied. Bij nacht. In een storm. Dreigende muziek. In werkelijkheid is het allemaal fake en is het hele gebeuren opgenomen in een studio. Op een tafel van 8 bij 6 meter werd een knoestig rotslandschap nagemaakt. Een schaalmodel van een chemische fabriek maakt de fictieve wereld een beetje gevaarlijker. Een genadeloze storm wordt nagebootst met een rookmachine en een ventilator. Het schouwspel is romantisch en dreigend. Dat het misschien-niet-helemaal-echt is, doet weinig af aan de intensiteit.

De video Dusking dankt zijn ontstaan aan een paar luttele seconden uit de film Alien. Wim Catrysse (40) vond er inspiratie voor zijn werk en selecteerde er het onherbergzame blauw en de geheimzinnige mist uit. Mooi aan Dusking is dat het iets probeert te vertellen over onze tijd. Het vat de magie van verre industriële bedrijvigheid bij nacht. Maar daaroverheen jaagt een woeste storm. Een ruig landschap geeft aan dat de afstand tussen jezelf en de lichtjes onmogelijk te overbruggen is. Iets fundamenteels is onherroepelijk verloren. Als we deze weg nog verder blijven opgaan, eindigen we misschien in eeuwige duisternis. Heel wat kunstenaars (Hans Op de Beeck, Mark Dion, het Parijse HeHe) geven gestalte aan verontrustende en ecologische doemscenario’s. Dusking doet dat niet expliciet, al verklankt de film wel een diep gevoel van teloorgang en angst.

De video-installatie is te zien op Restricted Area, een strakke tentoonstelling met handenvol werk van videokunstenaar Wim Catrysse. Je vindt daar ook het onmogelijke Sudden Death. Het werk bestaat uit een video en een vreemdsoortige constructie van een enorme halve cirkel met binnenin een trap. Twee tegenover elkaar geplaatste mensen lopen de trap op en af. De videoregistratie is te zien in een blackbox verderop. Sudden Death verwijst naar de enorme centrifuge uit 2001: A Space Odyssey. In die iconische film loopt Dr. Frank Poole er rondjes in, sportief gekleed in zijn nette witte short. Dat Catrysse die stap zet, van de machinaties van Kubrick naar een zelfgemaakte halve cirkel, is knap.

Elders, in MSR, volgt de camera een aandoenlijke groep wilde honden die overleven in de woestijn van Koeweit. Om zich te beschermen tegen een eindeloze zandstorm graven ze kuilen en kruipen ze weg achter afgedankte emmers.

Elke video is opvallend secuur gemaakt. De taal is consequent monotoon, maar niettemin intens. Ook de manier waarop de video’s naar installaties worden vertaald is vlekkeloos, zelfs enigszins sculpturaal. Maar de werelden die worden voorgesteld zijn haast altijd veraf, en die afstand moet je in overweging nemen. Restricted Area is op zijn manier een sterk staaltje van videokunde en installatievakwerk. Een onalledaagse expo, maar zorgvuldiger hebben we zelden gezien.

(ELS FIERS)