The Breeders zijn terug van lang weggeweest. Frontvrouw Kim Deal heeft ook weer tweelingzus Kelley omarmd, na de drugsperikelen van haar. ‘Het maakt zeker een verschil of ze er al dan niet bij is. Al begrijp ik vaak niet wat haar bezielt. Af en toe lijkt ze onhandelbaarder dan toen ze nog drugs gebruikte. Ze is zó bazig.’ Een warrig gesprek over drank en over de gloednieuwe cd ‘Title TK’.

Door Peter Van Dyck

Title TK. Uit op 20 mei (4AD/V2)

Het is doodzonde. Ik zit hier tegenover een rockheldin uit mijn jeugd en vraag me af waar de frisse verschijning van weleer is gebleven, de vrouw die met een gelukzalige glimlach aan haar bas stond te plukken bij de Pixies. Het lijkt alsof Kim Deal zich bewust verwaarloost, om haar imago van slonzige, afgepeigerde huisvrouw met ongewassen haar hoog te houden. De drank heeft zijn sporen nagelaten. Deal doet de avond dat ik haar ontmoet overigens haar reputatie eer aan. Volgens de mensen van de platenfirma heeft ze vóór ons gesprek al een 20-tal pilsjes op. Haar discours is navenant. Ze klinkt vaak verward en berijdt te pas en te onpas haar nieuwe stokpaardje: analoge versus digitale opnametechnieken.

Op muzikaal vlak staat ze gelukkig wat scherper. Samen met tweelingzus Kelley weet Kim zich op het nieuwe Breeders-album Title TK in de rug gesteund door jonge honden die hun sporen verdienden bij de punkrockband Fear. Bassist Mando Lopez vergezelt haar vandaag, wat best handig is, in de rol van ‘vertaler’.

Zo begrijpt Deal mijn eerste vraag al meteen verkeerd. Die is: Title TK, het nieuwe Breeders- album, was – net als de Pacer-cd van zijproject The Amps – oorspronkelijk bedoeld als een soloproject. Hoe komt het toch dat het je in je eentje niet lukt?

Ietwat geïrriteerd riposteert ze dat haar succes altijd al overschat is. ‘Ik zat bij de Pixies en die verkochten nooit veel platen. Dat was meer een cultband. The Breeders hadden welgeteld één hit: Cannonball, nota bene een nummer dat enkel de draak wilde steken met gangsta rap. Met een toontje van: you think you’re fucking bad, let’s have a fucking contest.’

Ik herhaal mijn vraag en nu komt er wél een bevredigend antwoord. ‘Die plaat van The Amps was inderdaad aanvankelijk een poging tot solo-uitstap. Een album dat bewust de klemtoon op de zang zou leggen. Ik hou zelf heel erg van goeie zangers, dus dacht ik: waarom altijd de punk uithangen, besteed eens wat meer aandacht aan de vocalen en de teksten. Ik had heel wat op mijn lever, er waren problemen binnen The Breeders, dus het moment was rijp. Kelley had zich in de problemen gewerkt en Josephine (Wiggs, de toenmalige bassiste, pvd) zat met haar hoofd elders. Dus waarom geen soloplaat maken, terwijl zij het puin in hun leven ruimden? Ik was in Memphis aan het opnemen, toen Kelley en drummer Jim Macpherson binnen kwamen vallen en onverwacht toch bijdragen aan de sessies leverden. Toen Kelley even nadien in rehab moest, heb ik alsnog andere muzikanten gezocht.’

‘Bij Title TK was het niét mijn bedoeling om solo te gaan. Ik had me er echter al bij neergelegd dat ik het in m’n eentje moést doen, omdat ik vreesde dat ik geen groep zou vinden. Elke muzikant die ik kende, zat in de digitale trip. Drummers zagen plots het nut van oefenen niet meer in: het is zoveel eenvoudiger om met ProTools in je slaapkamer te zitten prutsen. Niemand kwam nog zijn huis uit om met een groep in een repetitiehok te zitten. Ik sleutelde met Steve Albini in zijn studio in Chicago aan de songs. Tot ik me plots realiseerde dat ik sessiemuzikanten zou moeten inhuren om op tournee te gaan. Ik miste het groepsgevoel: in één ruimte spelen met muzikanten van vlees en bloed, samen lol trappen en pinten drinken. Ik ben echt een groepsmens.’

Toen kwam Fear in beeld. Wat deed je beseffen dat zij de mannen waren die je zocht?

Kim Deal: Dat zij tenminste geïnteresseerd waren in sámen spelen.

Mando Lopez: We zaten met Fear in New York in de studio en liepen op een avond in de bar Kim tegen het lijf. We raakten aan de praat en zij nodigde ons uit om eens te jammen. We speelden bijna vijf uur aan één stuk door. Achteraf kan je enkel concluderen: we waren op het juiste moment op de juiste plaats. Heel bizar hoe het lot ons bij elkaar heeft gebracht.

Deal: Ik hing daar rond in het studiocomplex Loho. Ik leerde er de manager van Fear en The Hellacopters kennen. Hij vertelde dat Fear twee blokken verder aan het werk was. Ik wist: dat is nog een groep met de ware spirit, die alles wil inspelen zonder dat er een computer aan te pas komt. Dat verschil hoor je. Anders zouden de mensen niet zeggen dat onze plaat vintage klinkt. Iets wat digitaal opgenomen is, klinkt dunnetjes.

‘Title TK’ is een plaat die klein wil zijn. Zonder grandeur.

Deal: Het is geen party-album, nee.

Je hebt het All Wave-logo ontworpen, dat erop moet wijzen dat deze plaat niet digitaal is opgenomen. Hoop je dat je een trend kunt zetten tégen de trend?

Deal: Hell no, ik wil geen trendsetter zijn. Ken je Believe van Cher, waarin dat vocoder-effect op haar stem zit? De mensen vonden dat cool. Sindsdien heb ik dat echter élke harde rockgroep horen gebruiken. Al die metalplaten: je hoort er de ProTools zo door. Ben ik dan de enige die dat vreemd vindt?

Je had het daarnet over het stemgebruik op ‘Pacer’. Ik hou van de intimiteit van de zang in het nieuwe nummer ‘Off You’. Het doet me denken aan de door jou vertolkte This Mortal Coil-track ‘You And Your Sister’.

Deal: De vocalen zijn op deze plaat opnieuw belangrijk. Net als bij The Amps had ik weer zin om veel shit te vertellen. Toch helt deze keer de balans weer wat meer naar de muziek.

Lopez: Het is muziek met veel breaks.

Deal: Met veel ruimte. We hebben niet elk gaatje volgespeeld.

Hoe denk je nu over het vorige Breeders-album ‘Last Splash’, een plaat waarop heel wat geluiden werden gemanipuleerd?

Deal: In de nineties was de indie-rock ontzettend populair. Smashing Pumpkins had getekend bij Virgin, maar deed alsof het bij het kleinere en dus geloofwaardigere kleine label Caroline zat. Pearl Jam deed ook alles om te verdoezelen dat het bij Epic zat. Al dat hypocriete gedoe. Ik wou met de productie van Last Splash de hand van God laten voelen en hoofdtelefoonmuziek maken. Zodoende roeiden wij tegen de stroom in. Just to piss people off.

Lopez: Geweldig was ook die foto achterin het cd-doosje: de groep zittend in een auto met open dak, wuivend naar het volk. Als starlets.

Deal: Daarmee gingen we volledig tegen de tijdsgeest in. De houding van de meeste indie-groepen was zo ridicuul toen. Met Title TK hollen we wéér de andere richting uit. De plaat is een fuck you. Onze houding was: weet je wat, we doen deze strofe volledig instrumentaal, zelfs zonder gitaarsolo. We hebben niéts gewist. Toen de microfoonstandaard tegen de grond viel, hebben we die plof erin gehouden. Er staan heel weirde dingen op deze plaat. Foute teksten…

In december speelde je in Los Angeles voor het eerst in zes jaar weer met Kelley live samen. Het was gepland als een geheime show, maar het nieuws lekte uit op internet.

Deal: We zouden onaangekondigd op een dinsdagavond optreden, als voorprogramma van wat plaatselijke groepen. Tot onze verbazing zat de tent nokvol.

Lopez: Het was de bedoeling om de nieuwe songs uit te proberen. We waren nog niet zeker over bepaalde structuren.

Deal: We vergingen van de zenuwen. Angstaanjagend. Maar uiteindelijk hebben we ons toch enorm geamuseerd.

Is het belangrijk voor je dat je zus weer in de groep zit?

Deal: Het ene moment is het moeilijk, het andere is het fantastisch. Maar het maakt zeker een verschil of ze er al dan niet bij is. Al begrijp ik vaak niet wat haar bezielt. Ik vind haar zo raar soms.

Is ze, na de turbulente jaren, erg veranderd?

Deal: Af en toe lijkt ze onhandelbaarder dan toen ze nog drugs gebruikte. Ze is nu zó bazig.

Maken jullie binnen de groep veel ruzie?

Lopez: Ruzie zou ik het niet noemen. Er is wel eens onenigheid. Maar het heeft nooit een wrange nasmaak.

Deal: Kelley en ik vliegen elkaar wel eens in de haren, zij het niet overdreven veel. Als we elkaar de huid vol schelden, houdt de rest zich wijselijk afzijdig. Ze nemen een houding aan van: laat die zussen maar even uitrazen.

Jullie werden vroeger vaak verwisseld. Om het onderscheid duidelijk te maken, heb je ooit over haar gezegd: ‘Als er een Deal op een tribute-album staat, dan moet het Kelley zijn.’

Deal: Ik was héél kwaad op haar toen ik dat zei. ( lacht)

Begrijp je waarom ze soms samenwerkt met mensen als Kris Kristofferson en Sebastian Bach, de ex-zanger van hardrockband Skid Row met wie ze nu in ‘The Last Hard Men’ zit?

Deal: Nee.

Ik heb in een artikel gelezen over je ontmoeting met Chrissie Hynde. Je zei het fijn te vinden als je helden assholes blijken te zijn.

Deal: Toch zou ik niet willen beweren dat Chrissie een asshole was. Ze was gewoon stomdronken. Te veel tequila. Ze stond de verkeerde man te kussen.

Dat zou jou niet kunnen overkomen?

Deal: Hell no. Als ik nu een volledige fles tequila soldaat zou maken: misschien. Ik hou het meestal bij bier.

Fans zijn wel eens teleurgesteld als je te veel drinkt vóór een show. Ben je je daarvan bewust?

Deal: Toen we in februari in Austin, Texas optraden, was ik ver weg.

Voel je je dan schuldig?

Deal: Ja. Zo vaak overkomt me dat nu ook weer niet, hoor. De tourmanager vertelde dat hij tijdens dat concert constant aan het bidden was dat ik het volgende akkoord nog zou halen. Ik had een complete black-out. Ik herinner me niets van dat optreden.

Lopez: Mij staat het jammer genoeg voor altijd in het geheugen gegrift.

Deal: Jullie hebben het me dan ook goed ingepeperd achteraf.

Lopez: Het heeft zich niet meer herhaald.

(Kim verlaat even de tafel voor een sanitaire stop)

Kim is intussen voor jullie naar Los Angeles verhuisd.

Lopez: De avond dat we voor het eerst samen jamden, vroeg ze: Waar wonen jullie? In East Los Angeles. Goed, dan verhuis ik, zei ze. Ik geloofde haar niet. Twee maanden later stond ze voor de deur, mét inboedel. Do you guys know a place where I can live. Ze kon in het duplexappartement van een vriend van ons intrekken. Een maand later volgde Kelley. Het is uiteraard een gigantisch voordeel om in elkaars buurt te wonen. We repeteren zes dagen per week.

Zo is de voorbije jaren overigens de klad in The Breeders gekomen: iedereen ging in een andere uithoek wonen.

Lopez: Daar leek het inderdaad op. Dat ze nu in L.A. woont, maakt de situatie een stuk eenvoudiger.

Denk je dat, na de vele personeelswissels, deze line-up een lang leven beschoren is?

Lopez: Zoals ik het nu aanvoel: ja. We zijn intussen al twee jaar samen. We hebben in de VS al aardig wat getoerd en haten elkaar nog altijd niet. ( lacht) We vormen een hechte kliek. Het is zeker geen vrijblijvend project. Al zou ik niet beweren dat Fear voltooid verleden tijd is. Die groep zit even in de ijskast. We willen zeker nog liveshows spelen met Fear, maar The Breeders zijn prioriteit. Wat ik van Kim geleerd heb, is dat je niet moet overhaasten. Sommige songs hebben we een jaar lang laten rijpen. Het album mag dan de indruk wekken simpel te zijn, is er veel werk in gegaan.

( Kim is teruggekeerd. Ze vertelt verontwaardigd dat ze ‘in een taal die ik niet begreep’ uitgekafferd was door de toiletdame, omdat ze haar sigaret had uitgedrukt op de vloer.)

In ‘Off You’ zing je: ‘I’m the make-up on your eyes’. Wat bedoel je daarmee?

Deal: Dat de ik-persoon in dat nummer vals is. Glimmend, maar niet echt. (wijkt dan plots af) Toen ik voor het eerst met ons label 4AD in contact kwam, waren zij echt into gothic. Groepen als Wolfgang Press hadden geschoren haar en droegen zwarte kleren, Poolse hoeden en veel make-up. Eyeliner was heel gegeerd in de eighties. (wijkt nog verder af) Ik hoorde vandaag nog een nummer van Front 242. Dat was een belangrijke groep. 808 State ook. De hiphoppers willen ons graag doen geloven dat zij sampling hebben uitgevonden, maar vergeet het: dat is iets dat uit de industrial-beweging is voortgekomen.

‘Ik wou met de productie van Last Splash de hand van God laten voelen en hoofdtelefoonmuziek maken.’

‘Ik wil niet beweren dat Chrissie een asshole was. Ze was gewoon stomdronken. Ze stond de verkeerde man te kussen.’