Des Hommes et Des Dieux ****

'DES HOMMES ET DES DIEUX'. Goddank voor Beauvois' ingetogen visie.
Dave Mestdach
Dave Mestdach Chef film van Knack Focus

GODVERDOMD – Xavier Beauvois mediteert over de moord op zeven Franse paters in de Algerijnse Atlas, met een sereen noodlotsdrama als resultaat.

Xavier Beauvois met Lambert Wilson, Michael Lonsdale, Olivier Rabourdin, Philippe Laudenbach, Jacques Herlin

Eerder showde Xavier Beauvois al zijn talent met het aidsdrama N’Oublie pas que tu vas mourir (1995) en de flikkenfilm Le petit lieutenant (2005), maar nu lijkt zijn internationale moment de gloire pas écht aangebroken. Zijn vijfde langspeler Des Hommes et Des Dieux toont immers niet alleen een regisseur die zijn complexe materiaal volledig beheerst. Dit in Cannes terecht met de Zilveren Palm bekroonde doemdrama boogt ook op een exquise ensemblecast, die ontroert zonder in acteernummertjes te vervallen.

Beauvois inspireerde zich voor zijn nieuwste prent op het controversiële bloedbad uit 1996 in het Algerijnse cisterciënzerklooster van Tibhirine. Zeven Franse paters werden daar ontvoerd, vermoord en onthoofd. De aanslag werd opgeëist door moslimterroristen maar – zo bleek later uit documenten van de Franse geheime dienst – zou evengoed het werk van het Algerijnse leger kunnen zijn.

Wie precies achter de slachtpartij zit, is echter niet Beauvois’ besogne, laat staan dat hij de moorden zelf in beeld brengt. In een observerende stijl focust hij consequent op de monniken. Het gaat hem om hoe ze met de bedreiging omgaan, hoe ze hun angsten bekampen en vooral: hoe ze samen tot het besluit komen om ondanks het nakende onheil hun roeping, hun klooster en de moslimbevolking van Tibhirine trouw te blijven.

Wat begint als een semidocumentair verslag van hun dagelijkse bezigheden en rituelen, zie je dan ook gestaag uitgroeien tot een ascetisch verpakt staaltje spirituele suspense en existen-tiële tragiek. Climax daarbij is de aangrijpende, maar asentimentele scène waarin de paters elkaar en hun aardse bestaan stilzwijgend adieu zeggen door zich samen een glaasje wijn en wat muziek uit Tsjaikovski’s Zwanenmeer te permitteren.

Hoewel de zaak de gemoederen indertijd danig ophitste en Beauvois zijn verdoemde protagonisten tot discrete martelaren promoveert, houdt hij zich ver van religieuze polemieken. Zo blijkt broeder Christian (Lambert Wilson), die aan het hoofd staat van het klooster, even bedreven in het citeren van de Koran als de Bijbel, terwijl broeder Luc (Michael Lonsdale) zich ondanks zijn zwakke gezondheid welwillend over de lokale bevolking ontfermt. Bovendien krijgen zelfs de mujaheddin die het afgelegen klooster in de Atlas overvallen om de medicijnvoorraad te jatten de kans om hun visie te ventileren.

De voorzichtige pointe die Beauvois lanceert, is dat respect en humanisme belangrijker zijn dan eender welk dogma van deze of gene religieuze strekking, maar hij doet dat zonder daarvoor het preekgestoelte te betreden. Finaal openbaart Des Hommes et Des Dieux zich dan ook eerder als een doordachte meditatie over (zelf)opoffering, postkoloniale stress en de cathartische kracht van sobere cinema dan als een sensatiegeil noodlotsdrama vol pathetische poeha. Amen!

Dave Mestdach

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content