Zeven jaar geleden leek Batman terminaal. Maar dankzij een getalenteerde regisseur en een nieuwe hoofdrolspeler moet de filmreeks rond de held van Gotham City deze zomer opnieuw vleugels krijgen. Een exclusief bezoek aan de set. Door Devin Gordon

‘BATMAN BEGINS’

binnen enkele maanden IN DE BIOSCOOP

De enige hoofdrolspeler op de set van de nieuwe Batman-film die geen eigen trailer met zijn naam op de deur heeft, is Batman zelf: Christian Bale. Michael Caine, die Batmans butler Alfred speelt, heeft er één. Net als Katie Holmes, die de vamp Rachel Dodson vertolkt. En Bale dan? Wie hem zoekt, kan beter aankloppen bij de caravan met het naamplaatje ‘Bruce Wayne’ (Batmans alter ego, maar dat wist u allang). Klinkt als Method-acting? Jazeker, want dat is het ook. Toch komt Bale niet zo over. Tussen takes door in de dompige, monsterlijke Batcave die is opgetrokken in een sound-stage van de Londense Shepperton Studios en uitpakt met een ingebouwde lagune, waterval en vrijgezellenflat, kan er soms zelfs een grapje af. Als een grimeur zijn make-up komt bijwerken, zit Bale te neuriën. ‘Wordt de volgende film een musical?’, vraagt de man. Bale grijnst. ‘Yep. En ze noemen hem Batman!, met een uitroepingsteken.’

In afwachting van de samenzang kunnen we maar beter afwachten welke kant de nieuwe film uitgaat. De filmcarrière van de stripheld verliep tot nu toe erg grillig. De laatste editie heet Batman Begins, wellicht omdat Batman Sucked the Last Time So We’re Starting Over wat te lang uitviel. In 1989 was het bombastische origineel van Tim Burton nog een cultureel fenomeen dat 251 miljoen dollar binnenhaalde – de inkomsten van de petjes en cassettesingles van Prince niet eens meegerekend. Sindsdien ging het drie sequels lang bergaf, en werd de bodem bereikt met het desastreuze Batman & Robin uit 1997. De rubberen tepels op het pak van George Clooney waren er te veel aan.

Zeven jaar na datum is er weer sprake van bat fever, en dat heeft alles te maken met de nieuwe productie van de 33-jarige Brit Christopher Nolan, de regisseur van Memento. ‘Batman is een waar icoon. Noem het gerust een van de grote figuren van de populaire cultuur’, aldus Nolan. ‘Maar je hebt een réden nodig om een film als deze te maken. De versie van Tim Burton even lenen, is niet genoeg.’ De hoofdrol toekennen aan Welshman Bale – zie ook: American Psycho – was een verstandige zet, zeker na de lompe filmsterrenjamborees (Uma Thurman, Arnold Schwarzenegger) die de vorige Batman-sequels waren.

Het lijkt alsof Warner Brothers met vuur speelt door een potentiële zomerhit van 150 miljoen dollar in de handen van een regisseur te stoppen die nog nooit een actiefilm heeft gemaakt. Maar het echte risico is niet Nolan. Het is Batman zelf. Zeven jaar geleden lag niemand nog wakker van de vleermuisman. Zelfs Nolan twijfelt soms hardop of het publiek weer zin heeft in een nieuwe Batman-film. ‘Ik weet alleen dat ík er opgewonden over ben, en de studio ook. Toen Alan Horn vier jaar geleden aan het hoofd kwam van Warner Brothers was het een van zijn prioriteiten om Batman te doen verrijzen’, zegt productiedirecteur Jeff Robinov. ‘Het heeft tijd gekost om de goeie man te vinden die de merknaam kon opwaarderen’. Nolan haalde de job binnen door te zweren dat hij de bombast van de sequels zou omzeilen en Batman weer naar zijn roots zou brengen.

De Batman-legende werd door de jaren heen al vanuit zowat alle invalshoeken verteld op tv en in de bioscoop, maar één hoofdstuk is nooit grondig behandeld: het eerste. Als jongen ziet Bruce Wayne hoe zijn ouders voor zijn ogen worden vermoord en hij zweert ze te wreken. Maar hoe en waarom wordt hij Batman? Waar komen het pak en de cape vandaan? Of zoals Nolan het zegt: ‘Waar haalt die vent zonder superkracht al die mogelijkheden? Hij leeft in de échte wereld – noem het New York op steroïden, maar het is ónze wereld.’

Nolan ploegde door 65 jaargangen strips en kwam zijn werkkamer uit met het volgende verhaal. Na een lange ballingschap keert Wayne, intussen 25 jaar oud, terug naar Gotham City. Hij heeft één doel: to kick criminal butt. Het familiebedrijf, gespecialiseerd in militaire onderaanneming, is overgenomen door de aandeelhouders die de meest ambitieuze ontwerpen – en hun uitvinder Lucius Fox (Morgan Freeman) – naar de schroothoop verwijzen. Wayne wordt maatjes met Fox en gebruikt zijn ontwerpen om een alter ego te creëren. Geen moment te vroeg trouwens, want er is een zieke geest op pad die heel Gotham City wil vergiftigen: Scarecrow (Cillian Murphy uit 28 Days Later).

Het is letterlijk een stripverhaal, maar Nolan bezweert dat Batman Begins – waar ook Liam Neeson en Gary Oldman in opdraven – er niet zal uitzien als een stripfilm. In tegenstelling tot de gotische fantasie van Burton koos de regisseur voor rauw realisme uit de grootstad. In een omgebouwde vliegtuighangar ten noorden van Londen heeft zijn ploeg een volledig stratenblok van Gotham gebouwd dat gebaseerd is op de achterbuurten van Kowloon in Hongkong, die in 1994 met de grond werden gelijkgemaakt. Maar het échte vertrekpunt van Nolans visie was de nieuwe Batmobiel. Vorig jaar sloot hij zich samen met production designer Nathan Crowley op in zijn garage in Los Angeles en hamerde een ontwerp in elkaar dat functioneel leek voor het verhaal. Het resultaat is een drastische breuk met het verleden. De achterkant van de auto is bezet met vier gigantische Humvee-banden, de voorkant met gekarteld plaatstaal. Hij ziet eruit als de wagen die Pablo Picasso zou meenemen naar een monstertruckrally – een pochkar voor een gekwelde ziel. Perfect voor Batman.

De Batmobiel was de eerste stap, maar op de set gaat bijna alle aandacht naar het Batpak. Als Bale in de huid van Batman kruipt, hangen er constant twee assistenten aan zijn slippen om hem vlekkenvrij te houden; een derde moet ervoor zorgen dat zijn cape wel dramatisch genoeg wappert. Op een omgebouwde parking in Shepperton heeft de crew een compleet caravandorp gebouwd, Cape Town, waar scheikundigen en costume artists de kunstrubber-en-schuimlatex Batpakken bij dozijnen aandragen. In de film is het pak in het begin doorzichtig. Het is een futuristisch militair ontwerp, compleet met pantser en spierversterkers. Wayne spuit het uiteindelijk zwart om het te camoufleren. ‘Chris wou een ernstige, matte afwerking. Het mocht zeker niet glimmen’, zegt kostuum- ontwerpster Lindy Hemming. ‘We wilden vasthouden aan het klassieke silhouet maar wilden af van de homo-erotische trekjes.’ Vandaar: geen tepels.

Op de dag van ons bezoek heeft Bale er negen uur in het Batpak opzitten en zijn hersens beginnen te koken. Als hij uit zijn pak is gepeld, stopt Bale een zakdoek met olbasolie in zijn neus – een Zwitsers middeltje tegen hoofdpijn. Toch blijft hij opvallend monter. ‘Dit is waarschijnlijk de grootste productie uit mijn carrière’, zegt hij tussen twee trekjes van zijn zelfgerolde sigaret. ‘In dergelijke films wordt elke take bijna een evenement. Voor je het weet, ben je elke vorm van intimiteit kwijt. Maar hier zit de sfeer zo goed als het maar kan, want de kern van alles is Chris Nolan.’ Dan vraagt Nolan hem na een take om een stuk tekst opnieuw te proberen, maar dan intenser. Bale countert hem met een quote die recht uit This Is Spinal Tap komt: ‘How much more Batman can you get? The answer is: none. None more Batman.’ © Newsweek Vertaling Bart Cornand

Copyright Newsweek. Vertaling Bart Cornand