Een filmpje uit het collectieve geheugen: Björk, met haar zoontje op een door persmuskieten omstuwde luchthaventrolley, vliegt plots letterlijk een reporter in de haren. Op Vulnicura, haar hartverscheurende scheidingsplaat, slaat ze uit zelfbehoud pas écht haar klauwen uit.
Mogelijk had u de IJslandse diva al losgelaten, van verdere interesse in haar beroofd door haar excentrieke capriolen in de avant-garde en andere melkwegstelsels ver van hier op moeilijke platen als Medúlla (2004), Volta (2007) en Biophilia (2011). In dat geval mag u haar terstond weer de hand reiken. Want met Vulnicura, waarop ze zonder schroom de versplintering van haar dertienjarige relatie met de Amerikaanse kunstenaar Matthew Barney documenteert, keert Björk terug onder de mensen.
Niet dat het een folkplaat is geworden. Met de Brit The Haxan Cloak en de Venezolaan Arca als producers weet u dat iemands psyche zal worden uitgeknepen tot er zwart parelende, ambient en electronica weerspiegelende druppels op uw voorhoofd zullen pletsen. Ja, Vulnicura is een indringend, maar ook vrij conventioneel werkstuk geworden. Een schreeuw die Björk een klein uur lang aanhoudt, en die nadien nog geruime tijd tussen de oren blijft echoën.
‘Conventioneel’ betekent in Björks geval: er hoort geen app bij de plaat en er moesten ook geen instrumenten voor worden uitgevonden. Maar haar immense verdriet in een lepeltje onder uw neus presenteren doet ze evenmin. Haar stem huldigt aldoor de vrije expressie zoals een jazzblazer dat zou doen, terwijl achter en onder haar een rivier van strijkers meetreurt, en digitale klanken zowaar over een empathische polsslag blijken te beschikken.
‘Vastgelegd in tamelijk accurate emotionele chronologie’, gaf Björk aan Facebook prijs toen Vulnicura onlangs lekte en een rush release via iTunes noodzakelijk scheen. Die rollercoaster van gevoelens is te lang en bochtig om hier droogweg af te dreunen. Het moet volstaan dat een gezongen schuldbesef als ‘Did I love you too much?’ er danig in hakt, daar in het radeloze en verwijtende Black Lake. Een hoogtepunt, ook al is dat in deze context misschien een ongepast woord.
Nu we toch op dat technische paard zitten: Vulnicura valt hier en daar wel ten prooi aan wat eentonigheid. En net omdat we hier met een ultrapersoonlijke uiting van een ultrapersoonlijke ervaring te maken hebben, vraag je je af wat Antony Hegarty in godsnaam aan Atom Dance kon bijbrengen. Toch vormt deze negende Björk een viscerale en duistere kroniek, de pure en ongeveinsde blootlegging van een gebroken hart.
Een bluesplaat, dus.
BJÖRK ****
Vulnicura
avant-pop
One Little Indian
DOWNLOAD
Stonemilker
Black Lake
Quicksand
KURT BLONDEEL
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
