Vincent Byloo
Vincent Byloo Radiopresentator en voormalig medewerker Knack Focus

Beschuldigd van: collaboratie

U dacht dat John Galliano de enige antisemiet was in Fashion Town? De enige couturier met een zwak voor bruinhemden, zwartjassen en tot een geinige ganzenpas aanzettende laarzen? Think again! Er zijn nóg modeontwerpers voor wie ‘fashion’ gewoon Engels is voor fascisme. Karl Lagerfeld, zegt u? Nee, die zíét er alleen maar uit als een Gestapo-officier. Gianni Versace dan? Had gewoon onschuldige banden met de maffia. Nicky Vankets? Kom kom, serieus blijven: over slechte smaak beschikken is nog iets anders dan dwepen met fascisten.

Nee, al vele jaren voorwerp van insinuaties over collaboratie en zwartzakkerij is het grootste stijlicoon aller tijden, de couturier der couturiers, de patroonheilige van elke fashionista: Gabrielle ‘Coco’ Chanel. Ja maar, horen wij u denken – net nieuwe batterijen in ons hoorapparaat gedaan: die Française is al van zo véél beticht. Dat ze biseksueel zou zijn geweest, om maar iets te noemen. Dat ze er behalve passionele relaties met Igor Stravinsky, Pierre Reverdy en Paul Iribe ook een affaire met de getrouwde Salvador Dalí op na hield. Of dat ze zowat dagelijks een shot morfine door haar aderen joeg.

En toch voegde een Amerikaanse historicus daar vorig jaar nog een striemend j’accuse aan toe. Na vier jaar onderzoek concludeerde Hal Vaughan in Sleeping With The Enemy: Coco Chanel’s Secret War dat het Franse mode-icoon niet had misstaan als collaborerende intrigante in ‘Allo ‘Allo! Zo zou ze het tijdens WO II niet alleen hebben aangelegd met een Duitse aristocraat en spion, ze zou zelf ook een geheim agente van het Derde Rijk zijn geweest. Coco Chanel, een moffenhoer? Good moaning!

Dat mamzel Chanel er bepaald antisemitische gedachten op na hield, was al langer bekend. Zo maakte ze tijdens de oorlog dankbaar gebruik van een anti-Joodse wet om haar befaamde Chanel No. 5 te recupereren. In de jaren twintig had de Française haar populaire parfum aan twee Joodse broers verpatst, maar dankzij het Duitse oorlogsrecht wist ze haar contract met Paul en Pierre Wertheimer in haar voordeel te heronder- handelen. Chanel claimde het leeuwendeel van de opbrengsten en – sterker nog – Pierre Wertheimer moest voortaan instaan voor haar levensonderhoud.

Maar als we de bevindingen van Vaughan mogen geloven, droegen haar nazisympathieën een stuk verder en was Coco Chanel niets minder dan een Parijse Mata Hari ten dienste van Adolf Hitler. In het door Duitsers bezette Ritz Hotel hokte ze samen met Hans Gunther von Dincklage, een twaalf jaar jongere baron die voor zijn toewijding aan het Derde Rijk werd onderscheiden door zowel Joseph Goebbels als de Führer zelve. En in navolging van haar Teutoonse lover zou ook zij tijdens de oorlog als spion hebben geopereerd. De Amerikaanse historicus diepte uit allerlei archieven zelfs haar geheime codenamen op: F-7124 oftewel Westminster, naar een van haar vele vorige liefdes, de Duke of Westminster.

Chanel, het modehuis, reageerde vorig jaar een tikje gepikeerd op de aantijgingen van Hal Vaughan: ‘Er zijn zo veel boeken geschreven over Coco Chanel. We raden iedereen aan om de meer ernstige biografieën te lezen.’ Naar verluidt voegde de woordvoerder daar nog aan toe: ‘And ve shall say zis only once!’

VINCENT BYLOO

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content