Als u na het lezen van dit artikel nog geen sterren ziet, dan weten wij het ook niet meer. Vijfenzeventig jaar Academy Awards in getallen.

The 75th Annual Academy Awards,

zondag 23/3, vanaf 02.00. Zie ook tv-tips

75: Oscar is 75! Big deal, denkt de cinefiel. Wat is de jaarlijkse wedden-dat-de-beste-niet-wint-wedstrijd méér dan een sterrenoorlog waarvan de nominaties door lobby’s bij de Academy-leden worden besteld? Maar laten we zoet zijn: wist u dat de bijnaam Oscar ooit door staflid Margaret Herrick zou zijn bedacht, omdat het beeldje haar aan haar Uncle Oscar deed denken? En dat Ome Walt Disney de naam introduceerde in 1934, waarna journalisten een informeel gebruik lanceerden, tot in 1939 de Academy de naam officieel maakte?

24: Tot dat cijfer is het aantal competitiecategorieën door de jaren heen uitgebreid (zo wordt sinds vorig jaar een oscar voor beste animatielangspeelfilm uitgereikt). Niet verwonderlijk dat de deelnemers van deze 2002 Academy Awards – het jaar verwijst naar het voorgaande jaar van release – samen wel 52 filmtitels verdedigen.

13: Met dertien nominaties leidt musical Chicago de huidige rat race, tegenover tien voor Gangs of New York, negen voor The Hours, zeven voor The Pianist en zes voor The Lord of the Rings: The Two Towers. Het aftellen is begonnen, maar echt tellen doen de films al lang niet meer. Shiny happy people, daar gaat het om.

1: Heel wat kandidaten hebben al meerdere nominaties vergaard, maar elk jaar zijn er wel mensen die er voor de eerste keer bij zijn: Rob Marshall ( Chicago) voor ‘Beste Regisseur,’ Diane Lane ( Unfaithful) en Salma Hayek ( Frida) voor ‘Beste Vrouwelijke Hoofdrol’, Catherine Zeta-Jones ( Chicago) en Queen Latifah ( Chicago) voor ‘Beste Vrouwelijke Bijrol’, John C. Reilly ( Chicago) en Chris Cooper ( Adaptation) voor ‘Beste Mannelijke Bijrol’, Todd Haynes voor ‘Beste Origineel Scenario’, Edward Lachman ( Far From Heaven) voor ‘Beste Fotografie’ en zowaar ook U2 voor ‘Beste Originele Song’. Hun The Hands That Built America beheerste de coda en eindcredits van Gangs Of New York.

1953: Het jaar waarin de eerste televisie- en radio-uitzending plaatshad, en wel van de 25e Awards. Misschien niet toevallig werd dat jubileumjaar Cecil B. DeMilles The Greatest Show On Earth (1952) verkozen tot beste film. Met uitzondering van begin jaren zeventig – toen NBC de rechten had – had ABC exclusieve rechten op de ceremonie, en de zender heeft die nog zeker tot 2008. Meer dan 150 landen zullen de van octrooi voorziene Oscar Night uitzenden.

81/2: Het gewicht in ponden van een oscarbeeldje! Otto e mezzo van Federico Fellini is ook de vijfde Italiaans gesproken film die een oscar won voor ‘Beste Anderstalige Film’. De naam van de categorie weerspiegelt de anglofiele visie van de Academy, die vandaag evenwel achterhaald is. De VS zijn namelijk in toenemende mate ook Spaanstalig, en Hollywood is bijgevolg hoe langer hoe meer gecharmeerd door de Spaanstalige film. Terwijl hij in 2000 nog won als anderstalige met Todo Sobre Mi Madre, is Pedro Almodóvar dit jaar verdraaid genomineerd voor ‘Beste Regisseur’ en ‘Origineel Scenario’ met Talk To Her ( Hable Con Ella), uiteraard volledig Spaans gesproken. Ook de Mexicaans-Amerikaanse coproductie Y Tu Mamá También, gepend door Carlos en Alfonso Cuarón, dingt mee voor ‘Origineel Scenario’ (die schunnige titel is dan weer niét vertaald). Aangezien de categorie in haar omschrijving expliciet de anderstaligheid viert, kunnen wij, slecht bedeelde Vlamingen (ocharme twee nominaties in 75 jaar), op onze taalstrepen gaan staan. Met evenveel recht claimen wij de niet kwalitatief te verklaren Hollandse oscarwinst: De Aanslag, Antonia en Karakter. Ook dit jaar kan het weer prijs zijn, en scharen we ons eentalig achter de beschamend zwakke musical Zus & Zo!

10: Aantal nominaties voor Gangs of New York, en een late erkenning voor grootmeester Martin Scorsese die in dertig jaar tijd amper vier nominaties kreeg en nooit ‘Beste Regisseur’ werd. Dit jaar ook verwierf de onlangs overleden lichtmeester Conrad L. Hall zijn tiende nominatie, voor de fotografie in Road To Perdition. Hij dingt dus postuum mee naar zijn derde oscar (de eerste kreeg hij in 1969 voor Butch Cassidy and the Sundance Kid, waarna hij dertig jaar mocht wachten en pas in 1999 met American Beauty weer scoorde). En tien dollar was de prijs voor een kaartje op de allereerste Academy Awards op 16 mei 1929 in het Hollywood Roosevelt Hotel, waar 250 mensen aanwezig waren. Vandaag is het invitations only!

6000: The Academy of Motion Picture Arts and Sciences telt nu meer dan 6000 leden, maar in mei 1927, toen de organisatie als een non-profitvereniging werd opgericht, waren dat er maar 36. Het betrof een kamervol producenten en filmsterren, aangevoerd door Douglas Fairbanks, Sr. De huidige baas, sinds augustus 2001, is Frank Pierson. The Shrine Auditorium in het Dorothy Chandler Pavilion, waar de uitreiking tien jaar lang plaatsvond, had 6000 zitjes, zodat ieder Academy-lid gemakkelijk binnen kon. Vorig jaar verhuisde de kermis naar het Kodak Theatre, dat speciaal voor de Academy Awards Broadcast werd ontworpen en maar 3400 stoeltjes heeft! Sindsdien is het voor de leden in de weken voor de uitreiking bang uitkijken naar de verlossende uitnodiging. The Oscar Menace!

501: Het eerste nummer dat ooit werd toegekend aan de voet van een oscarbeeldje, in 1949 (vier jaar nadat die voet van marmer werd vervangen door metaal). Het aantal beeldjes dat intussen in omloop is, bedraagt meer dan 2500, plus die karrenvracht die hun maker in Chicago, R.S. Owens, wellicht illegaal heeft verkocht. Owens levert er zo’n 50 officiële per jaar en heeft er tot nu toe al meer dan 160 moeten herstellen.

3: Drie keer konden de zorgvuldig geplande Awards niet op tijd plaatsvinden. In 1938 overstroomde L.A. en werden de Awards een week uitgesteld. In 1968 werd op de voorziene dag (8 april) Martin Luther King begraven, met twee dagen uitstel tot gevolg. Ronald Reagan, erelid van de Academy, zorgde voor één dag uitstel, toen hij in 1981 door een Jodie-Foster-fanaat werd beschoten. Drie is ook het aantal keer dat er een oscar werd geweigerd, en het waren drie rijen edelstenen die Helen Hunts Gucci-kleed sierden tijdens god-weet-welke-ceremonie. Twee categorieën hebben maar drie (in plaats van vijf) genomineerden: geluidsmontage/ mixage en visuele effecten.Voorts is drie, naast het aantal keren dat een Nederlandstalige/Nederlandse film Beste Anderstalige Film werd, ook de bedroevend kleine hoop nominaties die Roman Polanski voor ‘Beste Regisseur’ verzamelde ( Chinatown, Tess en nu dus met zijn zwakste film, The Pianist). En waarom nomineert de Academy een regisseur/producent die wegens statutory rape – seks met minderjarigen – geen toegang tot de VS krijgt?

55: Zoveel oscars verdwenen er op 10 maart 2000 op weg van Chicago naar L.A.. Negen dagen later werden er 52 teruggevonden naast een stort in Koreatown, L.A. Drie blijven gepikt, maar als Renée Zellweger ( Chicago, ‘Beste Vrouwelijke Hoofdrol’) en Catherine Zeta-Jones ( Chicago, ‘Beste Vrouwelijke Bijrol’) er dit jaar elk een winnen, dan kunnen we zeggen dat er nog eens twee werden gestolen. Van Julianne Moore, die verdient in beide categorieën te winnen, respectievelijk voor Far From Heaven en The Hours.

2: Aantal keer dat Steve Martin na deze editie het feest zal hebben gepresenteerd. Twee lijkt ook zo’n beetje het maximum aantal beeldjes te zijn dat de oscarminnaars kunnen vergaren (de lijst is talrijk). Neen, dan is twee keer na elkaar winnen veel moeilijker: na acteur Spencer Tracy in 1936 en 1937, was de jongste ster-met-dubbelslag Tom Hanks, in 1994 en 1995. Er is dit jaar uiteraard een pak meisjes en jongens te vinden die pas hun tweede nominatie ontvingen: godin Nicole Kidman ( The Hours) en helaas ook tuttebel Renée Zellweger ( Chicago), Stephen Daldry ( The Hours; Beste Regisseur). Maar de beste bisser is ontdubbelingsmeester Charlie Kaufman ( Adaptation): zowel hijzelf als zijn denkbeeldige broer Donald Kaufman zijn genomineerd voor – leuk gepland – ‘Geadapteerd Scenario’.

Door Jo Smets