De eerste zin van het persbericht is meteen een bommetje: ‘Filmkritiek is morsdood.’
CHRIS CRAPS: Dat is provocerend bedoeld, maar ergens klopt het wel. Interviews zijn pure promo geworden, veel filmjournalisten zijn handtekeningenjagers en de media worden bestierd door hoofdredacteurs die geen bal in cinema geïnteresseerd zijn. Ik zit twintig jaar in het vak en het is erg geworden. Er zijn nog goede critici, maar die moeten werken binnen een cultureel armoedige omgeving en dat laat zich voelen. Weinig mensen kunnen nog films ‘lezen’, maar ondertussen heeft elke filmanalfabeet wel een uitgesproken mening klaar. Ik hoop met mijn boek duidelijk te maken dat cinema meer is dan een tijdverdrijf. Het is een essentieel en complex onderdeel van onze cultuur. Daarnaast hoop ik mensen goesting te geven om Lawrence of Arabia of The Untouchables nog eens te bekijken.
De subtitel luidt: over de structuur en de betekenis van de narratieve film. Leg eens uit.
CRAPS: De meeste filmboeken, zeker in de Lage Landen, gaan over acteurs of regisseurs. Nooit gaan ze over structuren en subteksten. Die zijn nochtans essentieel. Elke goede regisseur volgt bepaalde modellen om visuele verhalen te vertellen. Sidney Lumet zei me ooit: ‘Wij regisseurs zijn goochelaars. We creëren magie en geven onze trucs nooit prijs.’ Ik tracht die trucs aanschouwelijk te maken. Want de echte betekenis van een film zit vaak onderhuids. Neem nu Gravity (2013) van Alfonso Cuarón. Die film gaat niet over een ruimtereis, maar over iemand die in coma ligt en denkt dat hij of zij een astronaut is. Het is een spirituele reis van iemand die zijn zin in het leven herwint. Hij stikt van de symboliek over wedergeboorte en zelf bevestigt Cuarón die lezing. In mijn boek analyseer ik zo twintig films, klassiekers en hedendaagse titels, en ik daag iedereen uit om met een andere uitleg te komen.
Naast filmjournalist ben je ook scenarist, onder meer van Science Fiction (2002) en Koning Van Katoren (2012). Pas je de theorie uit je boek ook toe op je eigen scripts?
CRAPS: Ik heb meegeschreven aan kinderfilms en aan adaptaties van boeken. Dergelijke opdrachten geven je niet altijd veel ruimte om je creatief uit te leven. Ik heb nu een lynchiaans, Lost Highway-achtig script geschreven, maar niemand bij het Vlaams Audiovisueel Fonds begrijpt het. Misschien ligt dat aan mij. Maar misschien ligt het ook aan hen, omdat ze het niet gewend zijn om in non-lineaire structuren en subteksten te denken. In Vlaanderen zijn we daar te weinig mee bezig. Dat zie je aan onze films. What you see is what you get. Er zit zelden een tweede of derde niveau in. Mijn boek is dus ook warm aanbevolen lectuur voor Vlaamse filmmakers. (lacht)
(D.M.)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
