Javier Téllez maakt films met mensen met een vreemde knetter in het hoofd. Ook uiterst genietbaar voor wie zonder kronkel door het leven gaat.
JAVIER TÉLLEZ, 2008
TE ZIEN OP JAVIER TÉLLEZ, PRAISE OF FOLLY, SMAK, GENT, TOT 26/1
In de film Caligari and the Sleepwalker krijgt de aarde bezoek van een man uit de ruimte. Cesare, afgezant van de planeet Slavenster, reist in zijn slaap. Zijn ogen zijn op zijn oogleden geschilderd, waardoor hij er naast onwerkelijk lang en smal ook nog eens volstrekt irreëel uitziet. De vreemde Cesare krijgt het gezelschap van dokter Caligari, die per se het bestaan van Slavenster wil bewijzen. Hij tracht het een en ander uit de slaapwandelende Cesare los te peuteren en komt te weten dat Slavenster een planeet vol gekken is. Waanzin is er doodnormaal, wat aanleiding geeft tot een wonderbaarlijke dialoog met voice-overs en beschreven borden.
Caligari and the Sleepwalker is gebaseerd op Robert Wienes avant-gardefilm Das Cabinet des Dr. Caligari uit 1920. In die film is Caligari een psychiater die de slaapwandelaar Cesare gebruikt als kermisattractie. Cesare kan de toekomst voorspellen en kondigt wel eens een vroegtijdige dood aan. Maar wanneer plots mensen worden vermoord, neemt het verhaal een andere wending. Venezolaan Javier Téllez (44) presenteerde die oude film in een psychiatrische kliniek in Berlijn. Hij vroeg de bewoners om een nieuw scenario, geïnspireerd op de oude Dr. Caligari. In het resultaat speelt een patiënt met de uitstraling van een brandende komeet de alien Cesare.
De film werd gemaakt in en rond de Einsteintoren in Potsdam. Die sterrenwacht uit de jaren 1920 fungeert als decor en als een poëtische link naar de sterren. Erg overtuigend is het subtiel door elkaar vloeien van de werkelijkheid uit het gekkenhuis en het sciencefictionverhaal. Om nog te zwijgen van de rijke en surrealistische beeldtaal én de droge maar lachwekkende tekstborden waarmee Cesare probeert te communiceren. Bijzonder aan het werk van Téllez is de filosofisch getinte introductie van andere mogelijkheden. Wat als mensen met een kortsluiting in hun hoofd volstrekt normaal waren? Wat als we met zijn allen in een andere wereld zouden leven? Téllez, de zoon van twee psychiaters, gebruikt dezelfde grondgedachte in al zijn films. Elke keer zet hij psychiatrische patiënten aan het werk en laat hij ze in een andere werkelijkheid optreden. Het resultaat is ondanks het weinig vanzelfsprekende concept haast onveranderlijk subtiel en esthetisch verfijnd.
Praise of Folly is een zorgvuldig opgebouwde, ingetogen tentoonstelling. De zeven films die het SMAK toont, zijn meteen ook het eerste grote overzicht van Téllez. Verwacht je niet aan moeilijkdoenerij, wel aan kunst die onbehoorlijk goed omspringt met zwakkere medemensen en mooiere, te gekke plaatsen.
ELS FIERS
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
