Vijftien jaar nadat hij in ‘Wall Street’ de duistere kant van de Amerikaanse beurs toonde, gaat de financiële wereld gebukt onder de schandalen. Oliver Stone, de beroemdste luis in de pels, over hebzucht, elf september en het beleid van Bush.

Door B.J. Sigesmund

‘Wall Street’, uit op dvd (20th Century Fox Home Entertainment)

Vijftien jaar geleden vertelde regisseur Oliver Stone in Wall Street het verhaal van een ambitieuze broker (Charlie Sheen) die bevriend raakt met beurstycoon Gordon Gekko, gespeeld door Michael Douglas. Hoewel het een moraliserende film was over een jonge streber die zijn ziel verkoopt om snel rijk te worden, had Wall Street op het grote publiek een heel andere uitwerking. Gekko’s beroemde motto ‘Greed is good’werd de slagzin van een generatie en ook de hele jaren negentig door bleven de investeerders spelen en winnen. Maar nu, na de grote bedrijfsschandalen, bij een dalende beurs en met een Amerikaanse president die zelf onder vuur ligt wegens dubieuze handelspraktijken, heeft hebzucht een veel minder positieve bijklank gekregen. Ditmaal gaan bij het Amerikaanse publiek vooral de nadelen ervan over de tong. Oliver Stone krijgt met zijn film over de onderkant van Wall Street uiteindelijk toch nog gelijk.

Is hebzucht terug?

Oliver Stone: Volgens mij is die nooit weggeweest. Omdat we in dat hele concept van kapitalisme geloofden, hebben we het te ver laten gaan. Iedereen verloor zich in de beursluchtbel, mezelf inbegrepen. Ik was geen vurige aanhanger maar ik heb wel meegespeeld… en verloren.

Is de markt veranderd sinds je ‘Wall Street’ inblikte?

Stone: De problemen van de jaren tachtig zijn alsmaar gegroeid en zijn nu veel omvattender geworden. Enron is niet meer dan een fictief verhaal, net zoals het spel van kopen en verkopen van Gordon Gekko een verzinsel was. Kenneth Lay van Enron is de nieuwe Gordon Gekko.

Maar nu leest de modale burger in de kranten over de hebzucht van de bedrijven. Ze zien in wat voor mate sommige van de bedrijven vals hebben gespeeld.

Stone: Omdat ze zelf in hun portefeuille zijn geraakt, beginnen mensen zich vragen te stellen. Natuurlijk hebben we het zicht verloren op wat investeringsbanken allemaal doen. Er is geen scheiding meer tussen de aandelenhandelaar en de bankier of tussen de beursanalist en de bedrijven die ze analyseren.

Had je verwacht dat de ‘Greed is good’-uitspraak zo’n impact zou hebben?

Stone: Absoluut niet. Zoiets weet je nooit vooraf. Kijk maar naar Scarface. ‘Say hello to my little friend.’ Wat een onzin! Of: ‘Make my day.’ Hoe idioot! Ik heb voor andere films een pak zinnen geschreven die ik zelf fantastisch vond maar die niemand heeft opgemerkt.

President Bush heeft nu ook vragen te beantwoorden. Wat vind je van hem?

Stone: Een complete ramp, op ieder niveau. Je kunt Clinton een hoop fouten verwijten maar hij zou tenminste verschillende alternatieven tegen elkaar hebben afgewogen.

Nu heb je het over de ‘war on terror’?

Stone: De war on terror, de oorlog tegen drugs, de oorlog tegen ieder ander land. Het slaat me gewoon met verstomming als ik zie hoe we, na al die jaren werk om deel uit te maken van een verbond, plotseling zo isolationistisch zijn geworden. Hoe we onze bondgenoten openlijk negeren.

Je hebt het duidelijk niet voor de Amerikaanse buitenlandse politiek.

Stone: We hoeven helemaal niet de dominante bullebak te spelen, echt niet. Het is ook geen rol die de meeste Amerikanen op zich willen nemen, als ze de keuze hadden. Als de modale Amerikanen het echte gezicht van hun buitenlandse politiek en het gedrag van de Amerikaanse politici zouden kennen, dan dachten ze wel twee keer na alvorens Bush zo volmondig te steunen.

Als ‘koning van de samenzweringstheorie’, wat denk je van de verschillende verhalen rond elf september?

Stone: Ik wil daar geen op commentaar geven, maar uiteindelijk zijn de terroristen beter in hun opzet geslaagd dan ze ooit hadden durven te dromen. Er wordt nu een oude oorlog uitgevochten, die tussen moslims en christenen, en de radicalen aan beide zijden zijn daar niet rouwig om. Alle radicalen zijn gevaarlijk, niet alleen die van de andere kant: aan beide zijden zijn mensen nu het vuur aan het opstoken. Het hangt af van de gematigden, de intelligente mensen, om naar voren te komen en de situatie in handen te nemen.

Sinds elf september ben je in de Amerikaanse pers herhaaldelijk hard aangepakt wegens je ‘anti-Amerikaanse houding’.

Stone: Alles wat ik sinds de aanslagen heb gezegd, is uit zijn context gerukt, en op een gevaarlijke manier. Naar internationale standaarden gemeten, was mijn commentaar heel gematigd, maar hier in Amerika beschouwt men de kleinste kritiek meteen als gevaarlijk. Mensen die intelligente dingen zeggen, die vragen durven te stellen, worden belachelijk gemaakt en in een hoek geduwd.

‘Kenneth Lay van Enron is de nieuwe Gordon Gekko.’

‘Iedereen geloofde in de beursluchtbel. Ik heb ook meegespeeld en verloren.’

‘Als de modale Amerikaan het echte gezicht van de buitenlandse politiek zou kennen, dacht hij wel twee keer na alvorens Bush zo volmondig te steunen.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content