BUS 174 ****
Donderdag 5/12, 23.10 – Canvas. José Padilha en Felipe Lacerda, Brazilië 2002.
Veel had zijn leven tot dan toe nog niet voorgesteld, maar plots was Sandro do Nascimento de hoofdrolspeler in zijn eigen Dog Day Afternoon, zijn eigen Cidade de Deus. Op 12 juni 2002 kaapte de jonge Sandro een stadsbus in het drukke centrum van Rio de Janeiro, een .38-revolver in de hand. De politie vergat een perimeter rond de bus op te trekken en de media stormden toe: heel Brazilië volgde met ingehouden adem live op tv een gijzelingsspektakel dat meer dan vier uur zou duren. De meermaals bekroonde documentaire Bus 174 is een nauwkeurig verslag van de verwikkelingen rond die kaping en een meeslepend journalistiek onderzoek naar de redenen achter Sandro’s gewelddadige gedrag.
Voordat Bus 174 zich op de explosieve situatie rond de bus concentreert, krijg je indrukwekkende luchtopnamen van metropool Rio. De camera zweeft sierlijk over de glooiende heuvels met de sloppenwijken en de zonovergoten stranden van Copacabana. En terwijl in beeld de favela’s met vervallen huizen plaatsruimen voor exclusieve wijken met zwembaden hoor je op de klankband getuigenissen van dakloze kinderen over het harde leven op straat.
Dat is meteen een belangrijk thema van deze meeslepende film: de weinig fraaie sociologische realiteit in Brazilië. De docu schetst weliswaar een goed beeld van hoe de politie faalde om de crisis te controleren, iets wat regisseur José Padilha later ‘zal rechtzetten’ met ordehandhavingsfantasieën als Tropa de elite en – binnenkort – met de RoboCop-remake. Maar via interviews met sociale werkers en sociologen, familieleden en vrienden springt de film ook geregeld van het schouwspel rond de bus naar het levensverhaal van de 21-jarige Sandro.
Als kind zag die Sandro hoe zijn moeder brutaal vermoord werd. Daarna leefde hij op straat, een verschoppeling die alleen nog heil vindt in drugs en criminaliteit. Het punt dat Bus 174 maakt, is duidelijk: zolang als er niet ingezet wordt op een degelijke opvang van straatkinderen en delinquente jongeren en zolang als de politie en het gevangenissysteem niet worden hervormd, zullen dit soort drama’s zich blijven her-halen.
Maar deze kritische realityshow blijft ook spannend tot op het einde, omdat Sandro’s gedrag onvoorspelbaar is en hij de media gaat bespelen. De bus wordt zijn theaterscène met de elf gijzelaars als acteurs. Bus 174 is niet alleen een interessante reflectie over de wortels van het grootstedelijke geweld, maar ook over de impact van de media en de snelle beeldvorming die gewoonlijk ontstaat.
LUC JORIS
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier