Voorzichtige ramingen zeggen dat in totaal zo’n 800 miljoen mensen naar Inspector Morse hebben gekeken, en daarmee zou de Britse reeks de populairste televisieserie ooit zijn. Morse is de creatie van gewezen leraar Latijn en Grieks Colin Dexter (76) die in 1975 zijn eerste moordverhaal schreef: Last Bus to Woodstock. 24 jaar en dertien romans later liet hij zijn nukkige held sterven in The Remorseful Day.

Morse is niet de enige politieman die als romanfiguur begon en wereldberoemd werd via de televisie. Ruth Rendells John Wexford is een ander voorbeeld. Meer dan 60 boeken publiceerde de nu 76-jarige schrijfster, en nog weet ze van geen ophouden. Haar eerste Wexford verscheen veertig jaar geleden. Rendell creëerde niet alleen een inspecteur, ze verzon ook het stadje Kingsmarkham waar Wexford zijn job doet. Ook een succes werd de politiek weinig correcte Jack Frost die in 1984 zijn literaire opwachting maakte. Auteur Rodney D. Wingfield, die zijn geboortedatum weigert te verklappen, werkte jaren in de oliesector en begon daarna hoorspelen voor de radio te schrijven. Twaalf jaar lang moest hij met zijn debuut van uitgever naar uitgever lopen voor het gepubliceerd werd. De Schot Ian Rankin (46) bracht in 1987 de plaats van de misdaad naar Schotland. Na een wat trage start werd de rebelse inspecteur John Rebus een cultfiguur die alle pubs van Edinburgh en verre omgeving kent.

Wat maakt die Britse politiemensen nu zo geliefd? Het zijn allen onorthodoxe einzelgängers die in hun job intelligent deduceren combineren met een flinke dosis intuïtie. Ze hebben meestal heel wat privéproblemen en kunnen daar nogal wat over doordrammen. En wat maakt ze minder populair? Dezelfde ingrediënten. Een eigenzinnig leeslijstje.

The Dead of Jericho

Colin Dexter, 1981, vertaald als ‘De doden van Jericho’ (De Fontein)

Wie Morse alleen van televisie kent, zal verrast zijn bij het lezen van deze roman. We leren een jongere en nóg stekeliger man kennen. Wat blijft: zijn erg complexe karakter en het mooie Oxford als setting. Morse ontmoet Ann Scott en voelt zich aangetrokken tot de vrouw. Hij wil haar een bezoekje brengen, maar ze doet niet open. Had hij haar zelfmoord kunnen verhinderen?

An Unkindness of Ravens

Ruth Rendell, 1985, vertaald als ‘Raven’ (Bruna)

Het lijkt routinewerk: de buurman van Wexford is spoorloos. Het klassieke verhaal van de man die zijn vrouw verlaat voor een jongere vriendin. Intussen zijn in Kingsmarkham militante feministen aan het werk. Uiteindelijk belanden we in een sinister verhaal van incest, bigamie en moord. Mooie, sociaal bewogen politieroman.

The Black Book

Ian Rankin, 1993, vertaald als ‘Zwartboek’ (Luitingh-Sijthoff)

John Rebus onderzoekt een brand in een hotel, hij heeft problemen met zijn vriendin én hij chanteert een pedofiel omdat die zijn intrek heeft genomen in een kamer met uitzicht op een schooltje. Mooie tochten door de Schotse hoofdstad en zijn vele pubs. De geur van whisky en ale. Als geen ander overbrugt Rankin de kloof tussen een klassiek misdaadverhaal en een psychologische roman.

Winter Frost

R.D. Wingfield, 1999, vertaald als ‘Winterlijk’ (Unieboek)

Wingfield heeft maar vijf thrillers rond Frost geschreven, maar in sommige steekt stof voor drie verhalen. In Winterlijk moet Frost een tiental moorden oplossen. Er zijn een paar prostituees en twee jonge meisjes vermoord, en ook de resten van een veertig jaar oud lijk worden gevonden. Wingfield doet geen poging om de verhaallijnen met elkaar te verbinden waardoor de structuur heel complex is, maar zijn stijl is verbazend eenvoudig en rechtlijnig.

Fred Braeckman