DYLAN VOOR DUMMIES – Erik Bindervoet en Robbert-Jan Henkes, twee Nederlandse fens van Bob Dylan, tasten in het vertaalboek ‘Voor altijd jong’ de grenzen van de dichterlijke vrijheid af.
Bundervoet & Henkes, Nijgh & Van Ditmar
Elk boek dat de songteksten van Bob Dylan verzamelt, is een goed boek. En elk boek dat anderstaligen meer inzicht tracht te verschaffen in de songteksten van Dylan, is een nuttig boek. Erik Bindervoet en Robbert-Jan Henkes, die eerder al het verzameld werk van The Beatles vertaalden, proberen in Voor altijd jong een combinatie van die twee uit. Ruim vijfhonderd bladzijden lang introduceren ze Dylans poëzie uit de periode 1974-2001 bij Nederlandstaligen: op de linkerpagina’s staan de originele teksten afgedrukt, op de rechterpagina’s hun nogal eigenwijze Nederlandse vertalingen. Zelf zullen we toch vooral de linkerpagina’s van dit boek raadplegen.
Net als in Snelweg 61 herbezocht, waarin ’s mans liedteksten uit de periode 1962-1973 behandeld werden, permitteren Bindervoet en Henkes zichzelf namelijk heel wat dichterlijke vrijheid. Dat de cryptische metaforen en nonsensikale jeux de mots in dit vertaalboek verloren gaan, is uiteraard begrijpelijk; dat de auteurs Dylans teksten inhoudelijk naar het Nederland van de 21e eeuw transponeren is dat al veel minder. Aan puur Hollandse uitdrukkingen als ‘hartstikke dood’ ( stone-cold dead) of ‘girorekening’ ( bank account) zullen wellicht alleen Vlamingen zich storen, maar waarom pakweg Mississippi zo nodig als Overijssel moest worden vertaald, zullen ze ook boven de Moerdijk maar moeilijk begrijpen.
Al helemaal van de pot gerukt is de vertaling van High Water (for Charley Patton): bij Bindervoet en Henkes wordt dat Hoog Water (voor Hans Vandenburg) en moet de Amerikaanse blueszanger Charley Patton dus plaats ruimen voor de zanger van de Haagse popband Gruppo Sportivo. Nóg in diezelfde vertaling wordt Charles Darwin om onduidelijke redenen vervangen door Frank Zappa en Big Joe Turner door Barry Hay van Golden Earring, terwijl Vicksburg ineens Voorburg wordt en de Ford Mustang waarvan sprake in de originele tekst plots in een ‘ouwe Toyota’ verandert.
Hoe dergelijke vertalingen ons tot een beter begrip van Dylans werk kunnen brengen – toch de voornaamste betrachting van de auteurs – is ons een raadsel. Als Voor altijd jong al iets aantoont, dan wel waarom Bob Dylan wél en Bindervoet en Henkes vooralsnog niét in aanmerking komen voor de Nobelprijs Literatuur.
Vincent Byloo
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier