Dave Mestdach
Dave Mestdach Chef film van Knack Focus

Hondsrepubliek – De moeder aller tv-kronieken – Fassbinders opus magnum over fear and loathing in het Duitsland van tussen de wereldoorlogen – komt in de bioscoop. Neem uw slaapzak en boterhammendoos mee.

Rainer Werner Fassbinder met Günter Lamprecht, Franz Buchrieser, Hanna Schygulla

Precies een kwarteeuw na zijn dood wordt Rainer Werner Fassbinders opus magnum Berlin Alexanderplatz (1980) – een voor tv gemaakte adaptatie van Alfred Döblins monumentale roman uit 1929 – digitaal gerestaureerd in de Belgische bioscoop gebracht. Wie dacht dat La Meglio Gioventù de moeder aller tv-kronieken was, moet deze 15 en een half uur durende dissectie van de Weimarrepubliek dringend gaan bekijken, zelfs al brengt hij daarvoor best een slaapzak en een boterhammendoos mee.

Niet alleen torent Fassbinders briljante tv-kroniek qua ambitie, cinematografie, design, epische daadkracht en zelfs muziekscore met verbluffend gemak boven zijn recentere Italiaanse tegenhanger uit. Ook 27 jaar na dato blijkt het nog altijd een zelden gezien staaltje van non-conformistische tv-makerij te zijn, inclusief narratieve experimenten, complexe cameracapriolen en langgerekte uitweidingen die zelfs Susan Sontag naar adem zouden doen happen. En een twee uur durende epiloog waarin de Duitse grootmeester achter o.a. Angst essen Seele auf, Faustrecht der Freiheit, Die Ehe der Maria Braun en talloze andere Neue Welleklassiekers zijn fantasie de vrije loop laat en het geheel – destijds de duurste Duitse tv-productie ooit – in een totaal ander, bijna absurdistisch perspectief dwingt. ‘De anarchie van de verbeelding’, noemde Fassbinder het.

Berlin Alexanderplatz zoomt in 13 episodes plus die hallucinante epiloog in op het marginale bestaan van Jedermann Franz Biberkopf (Gunter Lamprecht) die na vier jaar cel – hij sloeg zijn vriendin dood met een slagroomklopper – in het economische braakland van de Weimarrepubliek belandt. Hij is werkloos en verslaafd aan de drank, het nazisme is in opmars, zijn vriendin Mieze (Barbara Sukowa) werkt, net als zijn ex (Hanna Shygulla) als prostituee en zijn beste buddy – de psychotische pooier Reinhold (Gottfried John) – valt voor geen halve mark te vertrouwen. Het verhaal van Biberkopf is symptomatisch voor de Duitse crisisjaren: turbulent, monotoon, getekend door het verleden en uitzichtloos. Maar Fassbinder weet het makkelijke miserabilisme steeds subtiel te vermijden en maakt er een nu eens tedere, dan weer wrange maar altijd meesterlijke studie in (collectieve) zinsbegoocheling van. Vanaf deze week in het MuHka te Antwerpen, daarna in verschillende Vlaamse bioscopen en in september uit op dvd.

Dave Mestdach

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content