Als er een documentaire is die u onmogelijk niet gezien kunt hebben – ze was de voorbije week overal op het wereldwijde web te zien – dan wel Before the Flood van Fischer Stevens en Leonardo DiCaprio. Die laatste brengt er al zijn star quality in stelling om minstens de hele wereld ervan te overtuigen dat we moeten afkicken van fossiele brandstoffen.
Dat is geen nieuws, zegt u. Before the Flood brengt ook geen nieuws. Before the Flood maakt de staat op van de wereld zoals hij is en toont wat 2, 3 of 4 graden meer betekenen voor het leven dat we gewend zijn te leiden. Om zijn eigen pessimisme te bestrijden – zelfs Leo is ondanks alles een mens – maar ook om te verhinderen dat iemand – om Trump niet te noemen – ooit nog kan zeggen ‘ik wist het niet’, vliegt – jaja – DiCaprio de hele wereld rond en vertelt hij tussendoor over de wortels van zijn eigen engagement. Niet alleen bracht hij als kind vele uren door in het Natuurhistorisch Museum van Los Angeles, hij schudde als jonge acteur ook de hand van Al Gore en krijgt zelfs in eigen werk te maken met de effecten van klimaatverandering. Voor The Revenant verhuisde de hele set van Canada naar Argentinië omdat het de enige plek in de zeer wijde omgeving was waar er die winter sneeuw lag. Daarbij gaat DiCaprio spijtig genoeg niet dieper in op de waanzin van die verhuizing, maar verwoordt hij iet of wat voorspelbaar wat dat met hem doet: weten dat veel van wat nu vanzelfsprekend is, gedoemd is te verdwijnen. Van narwals over ijsberen tot koraalriffen.
Maar Before the Flood is geen film over het ecologisch ontwaken van Leo. DiCaprio gaat voor de feiten, verbindt oorzaken met gevolgen en praat zowel met de man die leeft van de vernietiging van natuurpracht als met zij die weten dat klimaatverandering het gevecht van hun leven is. Zo vliegt hij met de exploitant van Canadese teerzanden boven vers gekapt woud terwijl de man uitvoerig vertelt hoe ze de zanderige grond verhitten tot de olie er letterlijk uit druppelt. ‘Het lijkt Mordor wel’, zegt DiCaprio. De rest van de vlucht blijft het opvallend stil in de cabine.
In India kijkt DiCaprio met een paar Indiase boeren naar een rivier. Het is wat rest van de knoflook die ze net hebben geplant. In vijf uur tijd viel er evenveel regen als normaal in een heel jaar. De burgemeester van Miami Beach, Florida heeft het dan weer over overstromingen waar geen regen aan te pas komt. Als het te warm is gulpt het water gewoon uit de riolen en zet het de straten blank. Hij investeert in pompen en opgehoogde straten en hoopt dat de geesten in de VS voldoende rijpen om klimaatverandering te zien als een zaak van nationale veiligheid.
Wat in de VS een verhit debat is, is in China aanvaard als feit en prioriteit. Geen land ter wereld zet op dit moment zo hard in op de omschakeling naar duurzame energie. Niet alleen omdat de communistische partij dat zo wil, wel omdat de milieuprotesten steeds heviger werden. Het is wat Before the Flood telkens weer onderstreept: dat het aan ons allemaal is, dat politici meer volgers dan leiders zijn.
Was het de bedoeling van Al Gores documentaire An Inconvenient Truth om ons bewustzijn te vergroten, dan wil Before the Flood vooral de noodzaak tot veel en snelle actie benadrukken. Dat kan drammerig lijken, maar of je het nu graag hoort of niet: het kan voorlopig niet vaak genoeg gezegd worden.
En voor wie nu denkt: mooi, maar hoe zit het met de ecologische voetafdruk van Leo zelf? Hij liet alvast de uitstoot van deze documentaire berekenen, legde zichzelf een koolstoftaks op en stortte dat geld in een herbebossingsproject. Doen wat je zegt, het schijnt de eerste stap naar iedere oplossing te zijn.
*** zondag 31/10, channel.nationalgeographic.com
door Tine Hens
Leonardo DiCaprio wil vooral de noodzaak tot veel en snelle actie benadrukken. Dat kan drammerig lijken, maar het kan voorlopig niet vaak genoeg gezegd worden.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
