Op 1 april is Studio Brussel vijfentwintig jaar jong en eigenwijs, reden te over voor oorverdovend feestgedruis én een nostalgische terugblik. Een kwarteeuw jongerenradio in vijf logo’s.

De wonderjaren 1983-1993

What’s in a name? Een heleboel, in het geval van Studio Brussel. Zeker als je er de eerste twee logo’s van de zender even bij neemt. Dan zie je: twee woorden die aan een legendarische danstent in New York doen denken, Studio 54. Een gestileerde skyline die – ook al – van Manhattan zou kunnen zijn. En tot overmaat van glamour: roze neonletters. Dit zijn de foute eighties, jawel. En we bevinden ons in Brussel, Belgiës poging tot wereldstad.

Studio Brussel lanceert zichzelf op 1 april 1983 als regionale Brusselse stadsradio. Volgens zijn eigen mission statement ‘om de Vlaamse verankering in de hoofdstad te versterken’. Maar ook – en vooral – om de piepjonge MTV-generatie een eigen radiozender te geven.

‘De RTBF had Radio 21, maar in Vlaanderen was er weinig of niks voor jongeren’, vertelt netmanager Jan Van Biesen. ‘Zij konden begin jaren 80 alleen bij de vrije radio’s terecht, die toen ontzettend boomden. Precies daar wilde de toenmalige BRT met Studio Brussel een dam tegen opwerpen. Vandaar ook dat het al snel een volwaardige jongerenzender werd, onder impuls van (oprichter) Jan Schoukens.’

‘Uit de vroegste logo’s van Studio Brussel spreekt heel veel ambitie’, beaamt consumentenpsycholoog Herman Konings. ‘De boodschap van de skylines is: ‘Wij zijn kosmopolitisch.’ Onder verstaan: ‘Veel wereldwijzer dan al die onnozele vrije radio’s uit de provincie.’ De eerste logo’s stralen iets hips uit. En iets minimalistisch en krachtigs. Er is weinig ruimte voor nuance, en al helemaal niet voor twijfel. De radio stelt zich – letterlijk – high above the people.’

‘Opmerkelijk is ook dat het logo van de toenmalige BRT heel snel uit beeld verdwijnt. Bij de eerste skyline hangt het nog als een hemellichaam boven de stad. Maar in het tweede logo is het al nergens meer te bespeuren. Studio Brussel wordt na zijn oprichting in geen tijd een autonome zender, zoveel is duidelijk. Met een sterke eigen identiteit.’

Intussen op de radio: Paul De Wyngaert, Jan Hautekiet en Bert Geenen, een triumviraat waar ze op Studio Brussel nog altijd niet zijn over uitgepraat. Maar ook: Ben Crabbé, Mike Verdrengh, Francesca Vanthielen en – zelfs – huidig VTM-anker Dany Verstraeten, die er zijn carrière begon.

De apenjaren 1994-2003

In 1992 zijn de vrije radio’s op sterven na dood, maar krijgt Studio Brussel er een nieuwe concurrent bij in de ether. Radio Donna meer bepaald, die het jonge volkje fun belooft, en hits, en andere dingen die in de tijd van Kurt Cobain zo hip zijn als herpes. Studio Brussel aarzelt niet, gaat ondergronds, en draait de volumeknop helemaal open. Het wordt de dwarse, ietwat grimmige zender van de grungegeneratie, en hij brengt programma’s met veelzeggende titels als Opstand en Onrust.

‘De tweede generatie Studio Brussellogo’s spreekt – om niet te zeggen: schrééuwt – boekdelen’, zegt merkenstrateeg Fons Van Dyck. ‘Alles aan deze logo’s is statement. De hoofdletters van Studio Brussel die niet mooi uitgelijnd zijn, en waar zelfs stekels aan zitten. Het lettertype dat aan Vietnamfilms doet denken. De inkleuring die buiten de lijntjes gaat. Dit zijn logo’s van een merk met een sterke identiteit, dat ergens voor staat. Heel punky en heel edgy – perfect in tune met de dominante jongerencultuur van die tijd.’

‘Studio Brussel had ook iets betweterigs in die jaren. Vaak zelfs op het cynische af. Alleen al de slogan van hun tiende verjaardag, ‘Tien jaar parels voor de zwijnen’. Dat zegt alles. Zo’n negatieve boodschap zou vandaag compleet ondenkbaar zijn.’

Rond de millenniumwissel begint het tij inderdaad te keren. De grungegeneratie koopt huizen met tuinen en bomen, en begint massaal op feelgoodzenders als Radio Donna af te stemmen. Studio Brussel heet plots hermetisch, moeilijk, pretentieus, hoogdravend en prekerig te zijn. Zelfs nadat het zijn logo’s in een nieuw, fris kleurtje heeft gestopt. Het ziet zijn marktaandeel teruglopen van tien naar vijf procent.

‘Er is geen generatieconflict meer, dat is het probleem’, laat netmanager Jan Hautekiet terecht optekenen als hij de deur bij Studio Brussel achter zich dichttrekt. ‘Vroeger was het ‘Sjors & De Rebellenclub’ tegen de volwassenen, maar nu is er blijkbaar hoge nood aan harmonie.’

Schrijven in die woelige jaren geschiedenis bij de zender: Chris Dusauchoit, Chantal Pattyn, Lieven Van Gils, Bart Peeters, Luc Janssen, Friedl’ Lesage, maar ook Jo De Poorter, Hans Otten en Goedele Liekens – die samen met Lieven Vandenhaute allerlei grenzen verlegde in het educatieve programma De Lieve Lust.

De jaren van verstand 2003-nu

Harmonie: dat is waar Studio Brussel in het nieuwe millennium naartoe wil, en dat is precies wat het laatste logo van de zender uitstraalt. Reclamebureau Duval Guillaume vervangt de karakteristieke rechthoek van het oude logo door een rode ellips, een vorm met veel minder edge. En de dansende, stekelige hoofdletters worden kleine, gecentreerde en mooi uitgelijnde witte letters.

Consumentenpsycholoog Herman Konings: ‘De trendbreuk met de eerdere logo’s is compleet. Alles ademt vrouwelijkheid, symmetrie, en vooral openheid en toegankelijkheid, zoals de meeste logo’s in de 21e eeuw. Maar toch blijft het jongste Studio Brussellogo iets hips, alerts en kritisch uitstralen. Een ellips is geen perfecte ronde: het wordt niet té glad en té cosy allemaal. En rood is niet toevallig de kleur van de evolutie en de verandering.’

En veranderen doét Studio Brussel na zijn laatste gedaanteverwisseling. Onder het motto ‘minder wijsneuzen, meer snotneuzen’ gaat het opgeheven vingertje naar beneden, en wordt de zender het huis van vertrouwen van de internetgeneratie. Studio Brussel, afgekort tot StuBru, promoveert van radiozender tot community, met een duidelijk credo ( ‘Life is Music’), een eigen festival ( StuBru.Uit), een drukbezochte website, een eigen themacafé ( De Stereo) en benefietacties als Kippensoep en Music For Life.

‘Toen we vijf jaar geleden het nieuwe logo voorstelden, stak er een orkaan van protest op’, herinnert Jan Van Biesen zich. ‘Een paar diehards hield uit onvrede wekenlang ostentatief zijn T-shirt aan met ons oude logo. Maar in feite veranderden we weinig of niets aan de essentie van de zender. Ook na 2003 bleven we jong, avontuurlijk en wereldwijs. Alleen ons imago kreeg een update naar de 21e eeuw.’

In zijn 25e levensjaar bereikt Studio Brussel 8,5 procent van alle radioluisteraars. En blijft het een kweekvijver van radio- en televisiepersoonlijkheden. Onder meer Friedl’ Lesage, Roos Van Acker, Wim Oosterlinck en Ruth Joos ontdekten er zichzelf. En Peter Van de Veire, natuurlijk, vorig jaar nog door dit blad uitgeroepen tot Man van het Jaar.

Een gelukkige verjaardag, zeggen wij dan.

En een dikke moeshi moeshi.

BRUDIO STUSSEL

Studio Brussel viert zijn 25e verjaardag met een reeks over de geschiedenis van de zender, een feestweek met een omgegooid zendschema, een dubbel-cd en een nieuwe editie van StuBru.Uit. Alle info: www.stubru.be.

Door Wouter Van Driessche

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content