De kunst van de kunstmatigheid – In het extravagante avonturenepos ‘Australia’ zet Baz Luhrmannzelfs het Australische landschap naar zijn hand.Baz Luhrmann

Nicole Kidman, Hugh Jackman, David Wenham, Bryan Brown, Jack Thompson, David Gulpilil, Brandon WaltersVoor sommigen is het ook nooit goed. Dan maakt Baz Luhrmann al eens een ouderwets epos waarin de privéperikelen ook een stuk geschiedenis van een continent vertellen, en het onbeschroomde retrospektakel in een postmodern kleedje wordt koeltjes onthaald.

Toegegeven: Australia, over een stijve Engelse aristocrate (Nicole Kidman) die aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog naar de afgelegen Northern Territory trekt om er haar bedreigde ranch te redden, is minder een film uit één stuk dan zijn ‘ Red Curtain’-trilogie ( Strictly Ballroom, Romeo + Juliet en Moulin Rouge!). Ook al omdat de regisseur hier met allerlei genres flirt, zoals romantisch drama, oorlogsfilm, kostuumdrama, avonturenprent, antikoloniale fabel en woeste komedie. En bovenal met de western, zeker in het centrale deel waarin Nicole Kidman en Hugh Jackman de handen in elkaar slaan om een kudde runderen door de woeste en vijandige Australische outback te drijven. Zoals de indianen dat in de Amerikaanse westerns doen, zorgen de Aboriginals hier voor de wijsheid, de sentimentaliteit en het schuldgevoel. De film wordt trouwens verteld door de puber Nullah (een ontwapenend natuurlijke Brandon Walters), die als halfbloed zelf het slachtoffer dreigt te worden van de onmenselijke rassenpolitiek van de Australische regering. Bovendien krijgt deze bonte genremix ook nog een flinke scheut camp en een sterke gay component – die het meest opvalt in de wijze waarop stoere bink Hugh Jackman als lustobject wordt geëtaleerd terwijl Nicole Kidman er zeer zedig bijloopt .

Maar hoe veelvuldig Luhrmann in zijn emo-tionele rollercoaster ook van koers verandert, de cinematografische kracht waarmee de film op zijn hobbelige parcours voortdendert, werkt aanstekelijk. Wie de ‘ less is more’-ethos aanhangt, is hier aan het verkeerde adres. Voor de filmminnende veelvraat Luhrmann kan er altijd nog een schepje bovenop, ongeacht of het nu gaat om een homerisch vuistgevecht in een saloon, de melodramatische redding van een schooltje weeskinderen of de ingebakken slechtheid van de opperschurk (David Wenham).

Met zijn almachtige camera voert Luhrmann allerlei pirouettes uit, maar het zijn niet de zinledige bewegingen van de penibele Pirates of the Caribbean-serie, wel de arabesken van een gulzige estheet, een meester in de kunst van het artificiële. Zo gebruikt hij CGI evenmin om de illusie van realisme te wekken. Zijn computershots van het Japanse bombardement op de havenstad Darwin krijgen immers de ambachtelijke kwaliteit van oubollige matte paintings. Luhrmann poot zijn camera’s neer in een grandioze Australische natuur, maar hertimmert het landschap tot een podium voor een show vol dolromantische passie, naïeve magie en hartverscheurende pathos.

Patrick Duynslaegher