Daags voor de start van Arm en rijk zat Jan Leyers op de radio om te vertellen over zijn nieuwe reportagereeks, en in het interview dichtte hij zichzelf profetische kwaliteiten toe. Hij was immers al enkele jaren geleden begonnen aan deze nieuwe serie, waarin hij overal ter wereld gaat kijken hoe arm en rijk er naast elkaar leven, en net toen ze op televisie kwam, stond dat thema weer helemaal in het middelpunt van de belangstelling. De tv-maker als ziener, bij wijze van spreken.
Nu kun je enige vraagtekens plaatsen bij Leyers’ idee, aangezien de kloof tussen arm en rijk toch al langer bestaat dan de afgelopen paar jaar. Maar sinds de financiële en economische crisis is losgebarsten – en alle bijbehorende debatten over graaibonussen, reddingen van banken of stijgende jeugdwerkloosheid – is het onderwerp natuurlijk wel weer een heet hangijzer. Net daarom is het jammer dat Leyers in de eerste twee afleveringen nauwelijks verder krast dan de oppervlakte, het laagje bladgoud bij de rijken of de roetsmeer bij de armen.
Het concept van Arm en rijk is eenvoudig: Jan Leyers reist af naar een plaats waar armen en rijken naast elkaar leven en praat er met vertegenwoordigers van beide groepen. In São Paolo ging hij naar een koppel dat zich na een gewapende overval teruggetrokken had in een hyperbeveiligde compound, maar ook naar een favela, waar hij een gesprek had met een meisje dat tijdens een politieraid een oog kwijtraakte. In aflevering twee trok Leyers dan weer naar Los Angeles, om er op bezoek te gaan bij onder meer een rijke jongedame die zich op liefdadigheidswerken heeft gestort en een Latinofamilie die samen moet hokken in een piepkleine houten woning.
Het is dus niet dat er geen interessante of ontroerende getuigenissen te rapen waren – je moest al van beton zijn om onbewogen te blijven bij het hartverscheurende verhaal van de man die doordat zijn baas ziek was geworden in de werkloosheid was verzeild en nu met zijn gezin in zijn auto moest slapen. Alleen gaat Arm en rijk niet verder dan de anekdotiek, en krijg je nergens meer inzicht in de onderliggende oorzaken van alle problemen, via interviews met experts of cijfermateriaal. In zijn commentaar kwam Leyers zelf ook niet veel verder dan de gebruikelijke clichés, over hoe de Verenigde Staten een plek zijn ‘waar je oneindig hoog kunt klimmen maar ook diep kunt vallen’ of hoe de American dream niet voor iedereen weggelegd is.
** Elke woensdag, Canvas
DOOR STEFAAN WERBROUCK
ARM EN RIJK GAAT NIET VERDER DAN DE ANEKDOTIEK, EN PROBEERT NERGENS MEER INZICHT TE GEVEN IN DE ONDERLIGGENDE OORZAKEN VAN ALLE PROBLEMEN.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
