AMOUR *****

JEAN-LOUIS TRINTIGNANT en EMMANUELLE RIVA in AMOUR. Zo zou On Golden Pond eruitzien als Hitler de regisseur was, aldus Bret Easton Ellis.
Dave Mestdach
Dave Mestdach Chef film van Knack Focus

HET EINDE IS NABIJ – Met zijn pakkende prijsbeest Amour – nu op blu-ray – wordt Michael Haneke nog meer de monoliet van de Europese arthouse. Maar is dat wel zo zaligmakend?

Michael Haneke

Fra-Oos, 2012

TwinPics / blu-ray

De Gouden Palm, de Oscar voor beste niet-Engelstalige film en nog eens vier nominaties, twee Bafta’s, vijf Césars, een Golden Globe plus een karrenvracht andere prijzen. Zelfs arthousepaus Michael Haneke zal wel enigszins verbaasd hebben opgekeken bij de accolades waarmee zijn pakkende bejaardendrama het voorbije jaar werd overladen. Want let’s face it, zijn meest originele of gedurfde film is Amour niet. En na de wereldpremière in Cannes, toen de comfortabele consensus nog moest worden opgezocht, waren er zeker ook kritische stemmen te horen.

Zo noemde de Village Voice dit ‘een weliswaar foutloos geschreven doodsbrief waarin veel te weinig emoties en ideeën zitten om het bittere einde geduldig af te wachten’, terwijl LA Weekly Haneke omschreef als een regisseur met ‘de onhebbelijke gewoonte om zijn personages als patiënten te behandelen’. Zelfs Bret Easton Ellis, literair residu van generatie X, deed op Twitter zijn duit in het zakje door in zijn bekende provocatieve pantserstijl te tweeten: ‘Amour is On Golden Pond als die film door Hitler geregisseerd zou zijn.’

Toegegeven. Op zijn zeventigste is Haneke een stuk braver en burgerlijker dan toen hij zijn publiek grijnzend vileine uppercuts in het gezicht zwierde als Der siebente Kontinent (1989), Benny’s Video (1992) of Funny Games (1997). En jazeker: met zijn bejaard, fysiek en geestelijk aftakelend echtpaar als protagonisten, zijn beheerste, neoklassieke mise-en-scène, de gedistingeerde prachtvertolkingen van Franse filmiconen Jean-Louis Trintignant en Emmanuelle Riva en zijn thema’s liefde, lijden en dood – dingen die iedereen minstens één keer meemaakt – is Amour inderdaad de ultieme consensusfilm.

Et alors? zoals wijlen François Mitterrand zou zeggen? Het leven heeft nu eenmaal géén happy end en godzijdank – alhoewel god hier akelig stil blijft – heeft Haneke tenminste nog de moed en de ambitie om de kijker daar op een dwingende, intelligente, spaarzame, ironievrije en zeker voor zijn doen uiterst delicate manier aan te herinneren.

In deze cynisch commerciële tijden, waarin cinema wordt verpulverd tot een excuus om in het donker popcorn te vermalen – of erger nog: tot ‘entertainment’ – is het (relatieve) succes van een film als Amour dan ook bemoedigend en deprimerend tegelijk. Bemoedigend in de zin dat een ‘serieuze’ film van een ‘serieuze’ regisseur over ‘serieuze’ onderwerpen wereldwijd blijkbaar nog altijd tienduizenden mensen ertoe kan bewegen naar de bioscoop te gaan – en op dvd en blu-ray wellicht nog vaker over de toonbank zal schuiven. Deprimerend in de zin dat raven als Haneke alsmaar witter worden en in het collectief bewuste – of tenminste toch in de plaatsvervangende media – beginnen te stollen tot het platonische concept van de ‘serieuze regisseur die serieuze films over serieuze onderwerpen maakt’.

Dat Haneke, chroniqueur van een zinkend continent en zijn vermolmde burgercultuur, dáár eens een film over maakt. En dan liefst een even goede als Amour.

DAVE MESTDACH

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content