De heren van Franz Ferdinand hebben twee sabbatjaren de tijd genomen om zich te bezinnen. Wij speelden voor Piet Huysentruyt en vroegen de Schotten wat ze zoal hebben geleerd. Dat ze op een haar na gesplit waren, zo blijkt. En dat er zelfs bij het ontvangen van orale diensten een muzikale pikorde geldt.

Glasgow, eind 2008. Het is nog vroeg in de ochtend wanneer een taxi ons uitspuwt aan The Govan Town Hall, ooit een gerenommeerde concertzaal, nu een verlaten pand on the dark side of town en de gedroomde werkplek voor een rockgroep. Voor bezoekers die twee uur te vroeg arri-veren helaas iets minder: nergens een pub te bekennen en de lokale kruidenier moet het zonder liquor license rooien. Hoe Alex Kapranos en de zijnen het hebben uitgehouden, is ons een raadsel, maar het afgelopen jaar hebben ze hier hun derde plaat in elkaar geknutseld. Tonight: Franz Fer-dinand heet die, en hij zal moeten opboksen tegen de cultstatus die zijn twee voorgangers inmiddels verworven hebben, niet het minst omdat de band er twee lange sabbatjaren heeft opzitten.

Waarom was die break zo belangrijk?

Alex Kapranos (zang/gitaar): Simpel: het was dát of splitten.

Pardon?

Kapranos: Echt! Als we toen waren doorgegaan, zaten we hier nu niet met je te praten. Daar ben ik honderd procent zeker van.

Nick McCarthy (gitaar): Vergeet niet dat we sinds de release van onze eerste plaat drie en een half jaar onafgebroken op elkaars lip hebben geleefd. Kotsbeu was ik het om elke dag met dezelfde drie onnozelaars te moeten optrekken. We konden elkaars gezicht niet meer verdragen.

Een beetje een omgekeerd Stockholmsyndroom?

Kapranos: Exactly! Om precies dezelfde reden leven zoveel pubers op voet van oorlog met hun ouders: omdat ze er letterlijk élke dag mee moeten samenleven. Pas als ze alleen gaan wonen, kunnen ze weer een beetje met hun ouders opschieten. Zo ging het bij mij toch.

Paul Thomson (drums): Ik was vooral blij dat ik eindelijk kon genieten van iets wat op een privéleven leek. Ik was getrouwd tussen twee tournees in – zonder wittebroodsweken whatsoever – en ik had twee kinderen gekregen die ik nog nauwelijks had gezien. Onlangs zag ik een reportage over Britse soldaten in Irak: voor ze naar de oorlog vertrekken, lezen ze voor een videocamera sprookjes in voor hun kinderen om op die manier thuis toch een béétje aanwezig te blijven. Zo ver wilde ik het niet laten komen. (Lacht)

Kapranos: Het deed ontzettend deugd om even uit de mallemolen te stappen die de muziekindustrie is. Drie jaar lang heb ik het gevoel gehad dat ik onder een loep leefde en mijn hele doen en laten met argusogen werd gevolgd. Daar even van verlost te zijn, heeft ons weer zin doen krijgen om samen muziek te maken. Toen we na vier maanden weer samenkwamen, voelde het haast als een reünie. Ik begon de andere drie ook weer te waarderen: een gevoel dat ik was kwijtgeraakt. Sorry folks, maar zo wás het toch?

Thomson: Ja, al was het maar omdat je even elkaars onhebbelijkheden bent vergeten.

Kapranos: Precies! Plots was Paul weer de aardige jongen van weleer, en niet de ruftende alcoholist die ik me van de laatste tournee herinnerde. (Lacht) Eigenlijk komt het hierop neer: in het begin vind je elkaars scheten vies, na een tijdje raak je eraan gewend, maar als ze weer beginnen te stinken, is het tijd om een break te nemen. (Hilariteit)

Bands als Bloc Party en Kaiser Chiefs nemen zo’n break níét. Ze brengen bewust elk jaar een nieuwe plaat uit, omdat ze willen profiteren van het momentum dat ze met hun debuutplaat hebben gecreëerd.

Kapranos: Als je zo redeneert, ben je een carrièreband. Niets mis mee, al die jongens zijn trouwens goede kennissen – geen vrienden, wel bevriende collega’s. Maar ik vind dat je als groep goed moet weten op welk momentum je wilt inspelen: een creatief momentum of een commercieel momentum. Kennelijk kiezen Kaiser Chiefs en Bloc Party voor dat laatste, maar ik geloof niet in die commerciële logica.

Neem nu buzz bands als Fleet Foxes en MGMT. Er wordt gezegd dat Fleet Foxes de hype rond hun groep aan hun excentrieke uiterlijk danken en dat MGMT zoveel succes heeft omdat ze zich als hippies kleden en bandana’s dragen. Onzin! Ze hebben succes omdat ze fantastische muziek maken. Punt.

ON GUITAR: TONY BLAIR!

Hadden jullie na vier maanden van bezinning een duidelijk idee over de richting die jullie met de derde plaat uitwilden?

Kapranos: Neen. Mijn opvatting is dat een goede groep vooral hoort te weten welke plaat ze níét wil maken. Vernieuwende muziek ontstaat door het verwerpen van slechte muziek. Krampachtig iets ‘nieuws’, ‘aparts’ of ‘unieks’ proberen te maken, werkt averechts. Net zoals je jezelf alleen maar beperkt door je aan een muzikaal idioom vast te klampen. Dat levert enkel slechte conceptplaten op. En als ik iets haat, dan wel conceptplaten. Neem nu progrockgroepen als Yes en Gentle Giant, die elke song die ze schrijven mordicus in een groter geheel inpassen: bespottelijk. Heb je ooit Tales From Topographic Oceans van Yes gehoord? Zo pretentieus!

Thomson: Daarom zijn het ook altijd zelfverklaarde intellectuelen die met progrock dwepen. Het is geen toeval dat Genesis vooral goed bevonden wordt door lui als Jeremy Clarkson, gasten die naar een public school zijn geweest, een nette opvoeding hebben gekregen en hogere studies hebben gedaan (Top Gear-presentator Clarkson schreef de liner notes voor een recente Genesis-box; nvdr.). Wist je trouwens dat premier Gordon Brown een fan is van The Smiths?

Kapranos: No, he’s not!

Thomson: Jawel. The Queen Is Dead is zijn favoriete plaat.

Onlangs noemde hij Arctic Monkeys nog zijn favoriete groep. Maar gevraagd naar zijn lievelingssong van Arctic Monkeys, kon hij niet één titel opnoemen.

Kapranos: Zwijg me van dat soort hypocrisie! Ex-premier Tony Blair heeft ooit ons als zijn favoriete groep genoemd. Helaas kan een band zijn fans niet zélf kiezen. (Lacht) En hij moet vooral niet denken dat hij ooit met ons het podium op mag. Vreselijke gitarist, Tony Blair! Nooit geweten dat een Stratocaster zo slecht kon klinken.

Als goede muziek ontstaat door slechte muziek te verwerpen, tegen welke muziek zet Franz Ferdinand zich dan af?

Kapranos: Tegen al die Britse groepjes van nu die hetzelfde klinken en over dezelfde onderwerpen zingen. Het klinkt altijd van: ‘ I was in the chip shop the other day, and my girlfriend ran away.‘ Waarna de zanger een tamboerijn ter hand neemt en er als een gek op begint te slaan.

Je bedoelt Kaiser Chiefs?

Kapranos: (Sarcastisch) Sorry, nooit van gehoord.

Getuige songs als ‘Can’t Stop Feeling’ en ‘Katherine Kiss Me’ heb je het op de nieuwe plaat óók opvallend vaak over de liefde.

Kapranos: Ja, maar eigenlijk zijn het vooral nostalgische bespiegelingen over kalverliefdes uit mijn jeugd. Ik weet nog goed dat ik als tiener hopeloos verliefd kon worden op een meisje in de straat en dat ik kapotging van verdriet omdat het niet wederzijds was. Terwijl ik gewoon te laf was om dat meisje aan te spreken en ze wellicht niet eens van mijn bestaan afwist. (Lacht) Ik wilde vooral de absurditeit van dat soort liefdesverdriet vatten.

Er werd de voorbije maanden gefluisterd dat jullie nieuwe album een Afrobeatplaat zou worden, maar van Afrikaanse ritmes is geen spoor op ‘Tonight: Franz Ferdinand’.

McCarthy: Dat krijg je dus als je drie jaar niets van je laat horen en je enige concert in al die tijd plaatsvindt op Africa Express (festival waar Afrikaanse en westerse muzikanten de handen in elkaar slaan; nvdr.). Een aanwezige journaliste vroeg of we van Afrikaanse muziek hielden en wilde onze mening over groepen als Vampire Weekend. We vertelden haar dat we het allemaal te gek vonden, en plots gaat het de hele wereld rond dat onze volgende plaat tjokvol Afrobeat zal staan. Tja.

Kapranos: We houden ook van reggae en dub en Gil Evans, maar geen haar op ons hoofd dat eraan denkt om zulke muziek te maken.

RADIO FELLATIO

En dan nu enkele vragen die ik heb gejat uit het interview dat Alex onlangs met Gorillaz had. Eén: hebben jullie een busetiquette?

Kapranos: Wat voor een domme vraag is dat nu weer. (Lacht)

McCarthy: We hebben maar twee regels. Roken op de bus is verboden. En als iemand het gordijntje van zijn cabine dichttrekt, mag hij onder geen beding gestoord worden.

Kapranos: En ook: als je een groupie ligt te neuken, houd het een beetje stil.

Twee: hebben jullie ooit gevochten met een andere groep?

McCarthy: We’re not fighters, we’re lovers. We vechten enkel met elkaar, en altijd om dezelfde reden: omdat we achter elkaars rug roddelen.

Drie: zijn jullie wel eens gestalkt door een fan?

McCarthy: Meer dan eens. In de States is er een meisje dat ons letterlijk op de voet volgt. Waar we ook optreden, ze is er altijd en vaak nog vóór we er zelf aankomen. Soms kunnen we er echt niet bij hoe ze het flikt. Zelfs als we na een optreden meteen in de bus stappen en de hele nacht heel snel naar de volgende stad doorrijden, staat ze ons voor de zaal op te wachten.

Kapranos: Ik heb helaas met nog iets doortastender fans af te rekenen. Vrouwen die geen enkele voeling met de realiteit meer hebben en op een ronduit degoutante manier in mijn leven binnendringen. Sommigen zijn daar heel vindingrijk in, je houdt het niet voor mogelijk. Meer ga ik daar niet over zeggen, want ik wil geen potentiële stalkers op ideeën brengen. Ik háát het dat sommige fans zo geobsedeerd zijn dat ze ons voor halfgoden houden, want zelf hangen we absoluut niet de celebrities uit. We gaan niet naar clubs waar de paparazzi op vinkenslag liggen. En we hebben ook nog nooit MTV Cribs bij ons thuis uitgenodigd.

Tot slot: drie jaar geleden ontweek je elke vraag over de ware toedracht van de zin ‘Your famous friend, I blew him before you’ in ‘Do You Want To’. Wil je daar intussen meer over kwijt?

Kapranos: (Tegen de andere groepsleden) Zal ik het maar vertellen dan? Oké. Een paar jaar geleden was ik op een feestje waar een meisje rondliep dat ik vaagweg van vroeger kende. Ze was nogal aangeschoten en nam me mee naar een klein kamertje waar ze, euhm, bepaalde gunsten uitvoerde. Achteraf mompelde ze iets onverstaanbaars over ‘your famous friend Nick’. Ik dacht dat ze het over onze gitarist had, Nick McCarthy, maar ze zei: ‘Nee nee, Nick Rhodes.’ En ik: ‘Nick Rhodes van Duran Duran? Die ken ik helemaal niet zo goed. What about him?‘ Waarop ze zei: ‘Well, I blew him before you.’

Heb ik het goed begrepen: jij hebt je laten pijpen door een meisje dat éérst Nick Rhodes van Duran Duran had bevredigd?

Kapranos: I’m not gonna spell it out for you! Maar daar komt het ongeveer op neer, ja. Ik weet nog altijd niet of ik het leuk moet vinden dat ik tegenwoordig oraal bevredigd word door meisjes die me vroeger niet eens zagen staan, dan wel of ik me beledigd moet voelen omdat ik blijkbaar minder belangrijk ben dan Nick Rhodes van Duran Duran. (Lacht)

Door Vincent Byloo