amos gitaï

ISRAËL-FR 2003, MET YAËL ABECASSIS, URI RAN KLAUZNER, HANNA LAZLO. 20.40 – ARTE.

Het oeuvre van de Israëlische film- en documentairemaker Amos Gitaï pint zich vaak polemisch vast op de tegenstellingen in het Midden-Oosten en de Joodse geschiedenis. Alila, Hebreeuws voor verhaalplot, is het eerste deel van een nogal wisselvallige trilogie over zowel het Israëlische als Palestijnse etnocentrisme en het ‘economische gegeven’ van de immigrant en de gestrande vreemdeling. Waar het slotluik Free Zone gaat over een jonge Amerikaanse die weg wil uit Jeruzalem en het onthutsende Promised Land over de vrouwentrafiek in de regio, volgt Gitaï hier het lot van illegale Chinese immigranten en Filippijnse poetsvrouwen in Israël. Alila,losjes gebaseerd op de roman Returning Lost Loves van de Israëlische schrijver Yehoshua Knaz, is een bijtende, Altman-achtige studie van het chaotische leven en de waanzin in een armzalig appartementsblok in Tel Aviv waar de levenslijnen van een twaalftal personages elkaar kruisen. Alila is niet altijd even absorberend en minder politiek expliciet dan zijn vorige recente films als Kedma en Yom Yom, maar Gitaï – die zichzelf ‘een architect die films maakt’ noemt – begint frappant met een openingsshot van acht minuten in een auto. Die gedurfde aanpak wordt in deze zwarte psychokomedie over de spanningen binnen een etnische microkosmos doorgetrokken tot op het einde. Gitaï bedacht ook een formele metafoor: omdat al de personages ‘gevangen’ zitten en er niets is dat hen bindt, maakte hij een mozaïek van veertig afzonderlijke plans- séquences.

Le garçon sauvage H Jean Delannoy, FR 1951. Delannoy zweerde bij een mystiek moralisme en Truffaut verfoeide zijn psychologisch-realistische stijl. Toch gaat van dit verhaal over de liefde van een jongetje uit Marseille voor zijn moeder/prostituee een onderhuidse, licht ontregelende kracht uit (14.55 – Arte) l Le Capitan HH André Hunebelle, FR 1960. Ouderwetse, degelijke historische mantel- en degenfilm met Jean Marais en Bourvil, al is er meer druk gepraat dan zwierig zwaardgekletter. (14.55 – France 3) l Varian’s War HH Lionel Chetwynd, GB-VS-CND 2001. Eervol holocaustdrama over de journalist Varian Fry (William Hurt) die duizenden levens redde in Parijs, waaronder dat van artiesten als Mark Chagall en Max Ernst (15.00 – Vitaya) l A Star is Born HHHH Georges Cukor, VS 1954. Judy Garland speelt de rol van haar leven en James Mason is opmerkelijk in dit grandioze showbizzepos, een pakkende, melancholische kijk op een passionele liefdesgeschiedenis en de entertainmentindustrie. Een van de eerste films die de stilistische grandeur van het nieuwe formaat van de widescreen en CinemaScope volledig tot zijn recht laten komen (00.15 – Arte).

(L.J.)