Alain Pierre
George Lucas kent hem, Ennio Morricone kent hem, Steven Spielberg kent hem, maar u hebt nog nooit van landgenoot Alain Pierre gehoord.
‘En toen vroeg George Lucas aan Ennio Morricone of hij al van een Europese componist – voor de meeste Amerikanen zijn alle Europeanen kennissen of buren – met de naam Alain Pierre had gehoord. Maar Lucas sprak mijn naam niet goed uit, en Morricone zijn frank viel niet meteen. Tot zijn vrouw hem in de zij porde: “Maar Ennio toch, hij heeft het over Alain!”‘ De droge maar smakelijke lach van Alain Pierre vult zijn homestudio wanneer hij ons die anekdote vertelt.
Pierre kunt u tijdens het Film Fest horen in de Vooruit, waar Jan zonder Vrees (1984) vertoond wordt, de eerste lange Vlaamse animatiefilm, geregisseerd door nationale legende Jef Cassiers. Alain Pierres bijbehorende soundtrack wordt binnenkort voor het eerst uitgebracht, op het nieuwe Gentse label Stroom, mee opgericht door Ziggy Devriendt, bekend als dj en muzikaal smaakmaker Nosedrip.
‘Ik kende Jan zonder Vrees alleen vaag van de heruitzendingen op Ketnet, tijdens de paasvakantie of zo’, vertelt Devriendt. ‘Maar een jaar of drie geleden bracht mijn vader, die in een kringloopwinkel werkt, een VHS-cassette van de film mee naar huis. Toen ik er samen met mijn vriendin naar keek viel ons meteen op hoe goed en vooruitstrevend de soundtrack wel niet was. Ik kreeg die muziek maar niet uit mijn hoofd, maar vond de soundtrack nergens terug en ben dan maar zelf op zoek gegaan naar de componist.’ Maar bij de VRT, het huis waar Pierre jarenlang heeft samengewerkt met coryfeeën als Cassiers, Guido Henderickx, Jo Röpcke en Bert Struys – en dat Jan zonder Vrees destijds financierde -, hoorden ze het in Keulen donderen. ‘Vier oude krantenknipsels, van midden jaren tachtig, meer vonden ze niet terug in hun archief. Uiteindelijk heb ik Pierres telefoonnummer gewoon via Google gevonden.’
O ironie: Pierre blijkt al sinds begin jaren zeventig op hetzelfde adres te wonen, in een doodlopende straat met uitzicht op de VRT-toren. Pal in de achtertuin van de openbare omroep. In zijn homestudio is de tijd stil blijven staan. Er huist een indrukwekkende verzameling mengpanelen en synthesizers, voornamelijk analoge machinerie, maar ook een originele Emax, uit 1986, de eerste degelijke sampler. ‘Hetzelfde bedrijf, E-mu, bracht daarna geavanceerder samplers uit, maar die waren niet zo plezant. Slechts een achtbitsgeheugen, maar de klank is zo veel beter dan latere versies.’ Dozen vol diskettes staan verspreid over alle kamers. ‘Een gigantische bibliotheek aan geluiden. Zelfs een originele Stradivarius heb ik op diskette staan!’ Hier componeerde en speelde Pierre de hele synthesizersoundtrack van Jan zonder Vrees, inclusief sound effects. ‘1270 in totaal, op zestien sporen. Dat was destijds ongezien voor een animatiefilm.’
Oorspronkelijk had Cassiers zijn goede vriend Toots Thielemans in gedachten voor de soundtrack, maar die had buitenlandse verplichtingen. Toots gaf Pierre zijn zegen, die op zijn beurt zijn maats uit het theatermilieu – goed volk als Jan Decleir, Jef Burm, Nolle Versyp en Dora van der Groen – overhaalde voor het stemmenwerk. ‘We hadden ‘grote’ stemmen nodig, die Jan en de andere personages overtuigend tot leven konden brengen, zonder dat het lachwekkend werd. Jef wilde de kijker echt angst aanjagen.’
Dat dankzij Stroom zijn muziek nu voor het eerst afzonderlijk beschikbaar is – ‘en op vinyl nog wel!’ – doet Pierre deugd. ‘Want de BRT is nooit echt trots geweest op de film. Nochtans is het een universeel verhaal, dat internationaal succes heeft geoogst. In Australië, Canada, tot op de Fiji-eilanden toe, is hij vertoond. Ik kon het zien aan mijn auteursrechten’, lacht hij.
Maar hoe zit dat nu met George Lucas en Ennio Morricone? Volgt u even mee: ‘In 1984 zetelde Morricone in de jury van het filmfestival van Cannes, het jaar dat de animatiefilm Le cheval de fer van de Belgische regisseur Gérald Frydman de Gouden Palm voor beste kortfilm won. Ik had de soundtrack geschreven, waarin ik – toevallig – een stuk van Morricone gekopieerd had. Met synthesizers, hè, niet met een orkest! Op een zaterdagnacht krijg ik telefoon: “Hello, it’s Ennio Morricone speaking.” “Het is al goed”, zei ik, want ik dacht aan een grappenmaker. Maar toen gaf hij zijn echtgenote door, die Frans sprak. Het bleek wel degelijk de maestro zelf te zijn, die me via Sabam had opgespoord. Hij wilde me ontmoeten. Later vertelde hij hoe hij zich ‘uitgekleed’ voelde toen hij de muziek van Le cheval de fer hoorde. Ik had hem doorgrond, vond Morricone. Zo raakten we dus bevriend.
‘Ongeveer in dezelfde periode kreeg ik de opdracht van Studio l’Equipe, een filmstudio hier vlakbij in Brussel, om enkele kortfilmpjes te maken, bedoeld om hun 5.1-surroundsysteem te demonstreren. Ik gebruikte prentjes uit Belgische strips, zodat ik alles, alle soort effecten, uit de kast kon halen. Enfin, toen de directeur van L’Equipe naar San Francisco trok, naar de labo’s van Dolby, om het resultaat te checken, zaten daar nog twee heren in de zaal: Steven Spielberg en George Lucas, om de mixage van de Peter Pan-verfilming Hook te controleren. De studio had, om tijd en geld te besparen, mijn filmpjes aan Spielbergs film geplakt, en zo kregen zij die te zien. Lucas vroeg achteraf het groepje Belgen om hun contactgegevens – hij was onder de indruk van de effecten. Toen later Lucas en Morricone, samen met hun echtgenotes en Sophie Leclerc, een Franse producente, eens zaten te dineren, vroeg Lucas aan Morricone of hij een Europese componist kende, ene ‘Alan Peere’.’
En zo komt het dat Alain Pierre uit Brussel de dinogeluiden van Spielbergs Jurassic Park heeft ontworpen. En dat George Lucas hem vroeg om de soundtrack bij een 52-delige reeks van de NASA over Russische ufo’s te maken. Maar dat verhaal hebt u dus nog van ons tegoed.
JAN ZONDER VREES
Op 16/10 om 15 uur in de Vooruit. Om 20 uur speelt Alain Pierre er live. De soundtrack komt uit bij Stroom. Alle info: stroomtv.bandcamp.com
door Jonas Boel
‘Ennio Morricone voelde zich ‘uitgekleed’ toen hij mijn muziek voor Le cheval de fer hoorde. Hij vond dat ik hem doorgrond had.’ Alain Pierre
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier