1. Fargo [seizoen 3]
You betcha!
Je kent de personages niet. Je kent de setting niet. Je kent de regels van competitieve bridge niet. En toch baadt het derde seizoen van Fargo al vanaf de eerste minuten in een sfeer van herkenbaarheid. Er is in Fargo altijd – en nu dus ook weer – een competente flik met een goede inborst en een kleurrijke bad guy. Er is altijd een schlemiel die zinsnedes als ‘You betcha!’ en ‘Aw jeez!’ zegt. Er zijn altijd referenties aan de Coen Brothers. Maar het is vooral de structuur van het universum van Fargo die vertrouwd voelt: een wereld die gestuurd wordt door stom toeval, misverstanden, pech of pure stupiditeit. Als dit straks het laatste seizoen van Fargo blijkt te zijn, zoals hier en daar geopperd wordt, zal showrunner Noah Hawley een nieuwe standaard hebben gezet voor wat een anthologiereeks hoort te zijn.
Dat gezegd zijnde: er is iets vreemds aan de hand met seizoen 3, dat zich in 2010 afspeelt. In de naweeën van de financiële crisis krijgen de broers Emmit en Ray Stussy, allebei gespeeld door Ewan McGregor, ruzie over een postzegel. Een misverstand of drie later valt de eerste dode. Waarna alles escaleert. Ondertussen wordt Emmit, de succesvolste van de broers, belaagd door V.M. Varga, een kredietverstrekker die zijn bedrijf wil overnemen.
Fijn weetje: op de postzegel die alles in gang zet, prijkt een afbeelding van Sisyphos, de mythische figuur die tot het einde der tijden een rotsblok een bergflank op moet duwen. Het is maar een detail, maar precies dat gevoel van nihilistische onontkoombaarheid hangt als een duistere gloed boven dit seizoen. Fargo 3 is nadrukkelijk donkerder dan zijn voorgangers. De speelse humor is verdwenen. De trage opbouw van de eerste vijf afleveringen lijkt zich als een onherroepelijk fatum te ontrollen. Met agente Gloria Burgle, uitstekend vertolkt door Carrie Coon, is er maar één personage van wie je hoopt dat het er goed mee afloopt. En dan is er nog Varga, al even uitstekend gespeeld door David Thewlis: een grimmiger kwaad hebben we in Minnesota nog niet gezien.
Een slechter gebit ook niet.
Het beste seizoen lijkt Fargo 3 niet te worden, al heeft de reeks dat vooral aan zichzelf te danken. Seizoen 2 was visueel en narratief zo ambitieus dat het geen schande is dat de opvolger net onder dat niveau strandt. Het verhindert Fargo 3 dan ook niet om de concurrentie dit voorjaar moeiteloos achter zich te laten.
Dat heeft veel met showrunner Hawley te maken, die in de Amerikaanse pers de ‘Kubrick van de televisie’ genoemd wordt. Op die hoogte staat hij nog niet, maar er is wel enige verwantschap. De twee lijken een obsessieve voorliefde voor details te delen – van de afbeelding op die postzegel tot de casting van Thewlis, die eerder al in The Big Lebowski speelde. Visueel blijft Hawley het medium verkennen. In de eerste aflevering zit een scène waarin Carrie Coon met een zaklamp een huis doorzoekt op de Siberische keelklanktonen van Radik Tyulush’ Oskus Urug die we nu al tot het televisionele hoogtepunt van 2017 durven uit te roepen.
Minder opvallend, maar daarom niet minder belangrijk is de precisie waarmee Hawley zijn thema’s ontwikkelt. Telefonie en technologie – en automatische deuren in het bijzonder – lijken zelden naar behoren te functioneren in 2010. Er worden fijne spelletjes gespeeld met dubbelgangers en naamsverwarring. Maar het thema van het derde seizoen lijkt het concept ‘waarheid’ te worden. Het verschil tussen een waarheid, de waarheid en jouw waarheid komt zowat elke aflevering ter sprake – alsof Hawley de ‘This is a true story’-pancarte aan het begin van elke aflevering onderuit wil halen. De link met alternative facts en fake news is niet ver. Al maakt Hawley ze nooit zo expliciet dat het pedant wordt.
Misschien is dat wel waarom Fargo 3 zo veel donkerder is dan zijn voorgangers. 2010 is een grimmigere plek dan 1996 of 1979 was, lijkt Hawley te willen zeggen. Voel u vrij om daar een politiek commentaar in te zien.
Wij gaan niet in élk tv-stuk Trump ter sprake brengen.
Te zien bij Netflix.
V.M. Varga: een grimmiger kwaad hebben we in Minnesota nog niet gezien. Een slechter gebit ook niet.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier