Wie is de allerslechtste? Ontdek (en huiver bij) het allergrootste booswicht uit tv en film

Nicolas Quaghebeur

17-08-2021, 19:00 Bijgewerkt op: 07-09-2021, 16:03

Deze zomer trok in Knack Focus een bonte stoet van maffiosi, seriemoordenaars, superschurken en andere kwaadaardige entiteiten voorbij. Wie de allerslechtste is, wordt vandaag onthuld: hij staat op de laatste praalwagen naar u te zwaaien… met een shotgun.

Deze zomer ontwijken we kogels, ruimteaanvallen en vileine oneliners om uit te komen bij de allergrootste booswicht (m/v/x) uit tv en film.

1. Joker

De ultieme posterboy van het kwaad gaat zelden zonder make-up de deur uit. Hij is stijlvol en vlot in de omgang, een gangmaker op feestjes en verbazend kwiek voor zijn 81 lentes. Kortom, een man om je dood mee te lachen. Applaus voor de Joker!

Geboren als stripfiguur in de lente van 1940, leek de Joker aanvankelijk geen lang leven beschoren: het was de bedoeling dat hij op het einde van het allereerste nummer van de comic Batman al het loodje zou leggen. Een redacteur bij DC Comics stak daar een stokje voor. Waarschijnlijk had hij gezien dat de megalomane clown het perfecte spiegelbeeld van de gevleugelde superheld was. Hij counterde diens ernst met speelsheid, zijn liefde voor orde met wanorde en zijn ingetogenheid met een extraverte explosie van kleuren. De Joker overleefde en groeide uit tot de meest iconische superschurk aller tijden – eerst in de strips van DC, later ook in tv-series, animatiereeksen en films.

De Joker is ontegensprekelijk de allerslechtste.

Het succes van de Joker kan worden toegeschreven aan zijn flexibiliteit, die hem toeliet niet alleen zijn aartsvijand te reflecteren, maar ook de tijdsgeest. Naargelang de politieke en sociale teneur van het decennium was hij nu eens kitscherig en frivool, dan weer donker en angstaanjagend, maar altijd doortrapt en gewetenloos. Dat geldt dubbel voor de drie geniale vertolkingen die hem de gouden medaille in deze countdown hebben bezorgd. Eind jaren tachtig benadrukte Jack Nicholson in Batman (1989) het opgeblazen ego van een aan lol en bling verhangen meestercrimineel. In The Dark Knight (2008), dat verscheen toen de wereld nog herstellende was van 9/11, aasde Heath Ledger op niks anders dan chaos en anarchie. En in Joker (2019) was Joaquin Phoenix gekweld en alleen in een onverschillige wereld, tot een terroristische daad hem aanzien gaf.

Een discussie over welke vertolking van Batmans aartsvijand de beste was, mondde vorige week op de Knack Focus-redactie nog uit in een vuistgevecht, maar over het personage zelf was iedereen het eens: de Joker is ontegensprekelijk de allerslechtste.

2. Darth Vader

Voor een epische saga over de strijd van goed tegen kwaad heb je op zijn minst ook één epische slechterik nodig. Star Wars had er verschillende, maar Darth Vader spant na een halve eeuw van films, series en actiepoppetjes onvermoeibaar de kroon. Begonnen als een goeie, in de ban van het kwaad gekomen en bij zijn overstap een gitzwart alter ego aangenomen: geen booswicht heeft ooit zo tot de verbeelding van de jonge filmkijker gesproken als de donkere lord met de lichtsabel. Hij had gemakkelijk op één kunnen staan, ware het niet dat hij een soft spot voor zijn eigen zoon had.

3. Hannibal Lecter

Als fijnbesnaarde psychiater met een voorliefde voor mensenvlees is Hannibal ‘The Cannibal’ Lecter niet de meest geloofwaardige seriemoordenaar uit de filmgeschiedenis. De dreiging die achter tralies, glas of zelfs een muilkorf van hem uitging in The Silence of the Lambs (1991) maakt van hem wel de meest lugubere. Zoals Anthony Hopkins hem toen bracht – stoïcijns, minzaam en dodelijk – werd hij door geen enkele acteur in de uitgebreide Hannibal-franchise geëvenaard, al komt Dr. Lecter altijd met hetzelfde voorstel: twee uur entertainment in ruil voor eeuwig onbehagen. Quid pro quo.

4. Montgomery Burns

Geen Gordon Gekko (Wall Street), J.R. Ewing (Dallas), Logan Roy (Succession) of Mr. Potter (It’s a Wonderful Life) in deze lijst. De subcategorie ‘gewetenloze zakenlui’ heeft een man afgevaardigd die al hun laagste karaktertrekken in zijn schriele figuur verenigt: Montgomery Burns, eigenaar van de kerncentrale in Springfield en de bron van bijna alle kwaad in The Simpsons. De grootste animatiereeks aller tijden was nooit dezelfde geweest zonder deze stokoude magnaat, die zelfs de lolly van een baby zou stelen als hij daar de kracht toe had.

5. Norman Bates

Een mandvol sequels en de tv-serie Bates Motel hebben weinig bijgedragen aan de legende van de geesteszieke moordenaar uit Alfred Hitchcocks Psycho (1960). Acteur Anthony Perkins trof Norman Bates die eerste keer precies goed: een mishandelde jongen die zijn moeder had vermoord, waarop haar persoonlijkheid in zijn borst bleef voortleven. Als de zoon zich tot een vrouw aangetrokken voelde, nam de moeder de overhand en gebeurde er een gruwelijke misdaad, al dan niet in de douche van een schamel motel. Was Bates misdadiger of slachtoffer? Ren alvast weg terwijl u daarover nadenkt.

6. Thanos

Helden genoeg in het Marvel Cinematic Universe, maar de oogst aan goeie superschurken blijft na 24 films en vijftien tv-series bedroevend mager. Gelukkig is er Thanos. De eindbaas die het in Infinity War (2018) en Endgame (2019) tegen de Avengers opnam, was niet alleen de eerste booswicht sinds Michael Jackson die aan één handschoen genoeg had: met zijn impressionante kinnebak en zijn nare gewoonte om overal waar hij kwam een genocide aan te richten groeide hij uit tot een van de eerste grote filmiconen van de eenentwintigste eeuw. Zonder hem zou de lucratieve filmfranchise slechts een schim van zichzelf zijn.

Wie is de allerslechtste? Ontdek (en huiver bij) het allergrootste booswicht uit tv en film — © ISOPIX

‘The Mad Titan’, zoals hij al eens genoemd wordt, was voor het eerst te zien in de aftiteling van The Avengers (2012), toen hij van een discipel te horen kreeg dat de eerste poging om de aarde te onderwerpen mislukt was. Dat het daarna nog zes jaar duurde vooraleer hij persoonlijk de strijd aanbond met Iron Man, Captain America en de rest, was volgens Marvel-chef Kevin Feige niet zonder reden: ‘We moesten eerst genoeg helden zien te verzamelen om hem te bevechten.’ De inzet van die strijd was ongezien: op elke planeet die hij veroverde, moordde Thanos precies de helft van de bevolking uit. Hij hoopte zo het heelal van de ondergang te redden.

Verstopt achter een hoop special effects wist acteur Josh Brolin zijn personage de juiste mix van onthechting en vastberadenheid mee te geven. De Titaan beleefde geen plezier aan zijn misdaden en hij was zelden kwaad op zijn tegenstanders. Ze stonden alleen in de weg van zijn missie. Dat Thanos niet uit was op dominantie of persoonlijke verrijking maakte van hem de perfecte booswicht voor dit tijdsgewricht: in een wereld die bedreigd wordt door overbevolking, inkomensongelijkheid en klimaatverandering is niks zo angstaanjagend als een megalomaan die orde op zaken komt stellen. Het feit dat we nauwelijks een halfjaar na zijn dood in Endgame getroffen werden door een pandemie, heeft de nalatenschap van Marvels opperschurk alleen maar vergroot.

7. De Evil Queen

Op haar 94e waant de Evil Queen zich nog altijd de mooiste van het land. Dat ze de gemeenste is, staat buiten kijf: sinds ze in Sneeuwwitje en de zeven dwergen (1937) haar opwachting maakte, werd deze allereerste Disney-slechterik door geen enkele van haar opvolgers en imitatoren in doortraptheid overtroffen. Maleficent, Cruella De Vil, de stiefmoeder van Assepoester en zelfs de koningin van Onderland moeten het hoofd buigen voor de vrouw die haar stiefdochter wilde doden, enkel en alleen omdat ze haar in schoonheid overtrof.

8. Nosferatu

F.W. Murnau’s Nosferatu week in 1922 onvoldoende af van Dracula om een proces te vermijden, maar toch zijn er verschillen. Het belangrijkste is dat Bram Stokers romanpersonage een romantische zot was, terwijl zijn copycat niks dan het pure kwaad belichaamde. Zijn beet veranderde zijn slachtoffers niet in vampiers: alleen hun dood kon hem bekoren. In 1979 werd Nosferatu nog eens door Klaus Kinski vertolkt. Shadow of the Vampire (2000) speelde dan weer met het idee dat Max Schreck, de hoofdrolspeler uit het nog altijd bloedstollende origineel, een echte vampier was.

9. Jack Torrance

Ruim veertig jaar na het verschijnen van de film The Shining (1980) blijft de waanzin van Jack Torrance fascineren en inspireren. De schrijver die in het ondergesneeuwde Overlook Hotel zijn vrouw en kind probeert te vermoorden is een creatie van Stephen King, maar het is acteur Jack Nicholson die hem met een breed palet aan manische gezichtsuitdrukkingen onsterfelijk maakte. Samen met regisseur Stanley Kubrick, die de ondraaglijke spanning van zijn meesterlijke thriller liet culmineren in een close-up van Nicholsons meest moordzuchtige grijns: ‘Here’s Johnny!’

10. Walter White

Breaking Bad en opvolger Better Call Saul leverden enkele van de beste booswichten uit de recente tv-geschiedenis, onder wie Gus Fring en de onvoorspelbare Lalo Salamanca. Maar de grootste slechterik is Walter White zelf, het hoofdpersonage van Breaking Bad. In de loop van vijf seizoenen degenereerde de terminaal zieke chemieleraar tot een nietsontziende drugsbaron, en acteur Bryan Cranston maakte die evolutie op meesterlijke wijze aanschouwelijk. Het gevaarlijkste aan Walter White was zijn verwrongen moraal: hij wist van zichzelf niet eens dat hij een badguy was.