Vier overleden acteurs die voor de camera tot leven gewekt werden

Altijd een beetje luguber: in Fast and Furious 7, vanaf vandaag in de zalen, speelt acteur Paul Walker twee jaar na zijn dood in een tragisch auto-ongeval zijn laatste rol – met de hulp van vier stand-ins en enige cgi. Een eerbetoon zoals dat in het verleden niet altijd even goed uitgepakt heeft: de vier pijnlijkste pogingen om overleden acteurs weer tot leven te wekken voor de camera.

Eerst even een mythe uit de wereld helpen: neen, de fatale beelden van Brandon Lees dood zitten niet in The Crow. Nadat Lee in 1993 op de set was gestorven na een dramatisch ongeval met een rekwisietenpistool had de politie de beelden opgevraagd en de bewuste take vernietigd. Munt slaan uit de dood van de hoofdrolspeler, dat gaat ook Hollywood te ver.

Nu ja, die keer toch.

Twintig jaar eerder, kort na de opnames van Enter the Dragon, zijn postume doorbraak in de VS, overleed namelijk Brandons vader, Bruce Lee, op 32-jarige leeftijd aan een allergische reactie op een pijnstiller. Enter the Dragon kon zonder problemen afgewerkt worden, maar van Game of Death, een eigen project van Bruce Lee dat even op pauze had gestaan, ontbraken nog enkele cruciale scènes. Wat de makers op het ietwat kierewiete idee bracht om het script volledig om te gooien en een plotlijn te bedenken waarin het personage van Lee eerst zijn eigen dood faket en vervolgens in vermomming door het leven gaat. Dat alles om de grootste martial artist van zijn generatie te kunnen vervangen door twee in een gele jogging gehesen stuntmannen met een valse baard en grote zonnebril. Voor de scènes waarin Lee herkenbaar moest zijn, grepen ze terug naar oud beeldmateriaal en stukken van de originele opnames.

Dat, en een bordkartonnen cut-out van Lee.

Google op ‘Game of Death’ en ‘cardboard’ voor een hallucinante scène waarin een kartonnen hoofd van Bruce Lee op een spiegel geplakt is in een van de pijnlijkste stukjes trick photography ooit. Je hoofdrolspeler vervangen door een kartonnen hoofd: ‘eerbetoon’ blijkt een rekbaar begrip.

En dat was niet het ergste. Voor de scène waarin Lee zijn eigen begrafenis faket, hadden de makers er niets beter op gevonden dan de daadwerkelijke begrafenis van Bruce Lee te filmen en de beelden van zijn open kist in de film te integreren.

Jazeker, in Game of Death ziet u het dode lichaam van Bruce Lee.

Dat is te luguber om geinig over te doen.

Niet dat wij het gedrag van de makers van Game of Death willen vergoelijken, maar Bruce Lee wist bij leven en welzijn tenminste nog dat hij de film had toegezegd. Een privilege dat niet elke acteur gegund is. Neem nu Peter Sellers, het genie uit Lolita en Dr. Strangelove dat in de latere jaren van zijn carrière vooral synoniem stond met Inspector Clouseau uit The Pink Panther. Drie keer speelde Sellers ze reuwl van Clouseau, tot hij in 1980 aan een hartstilstand overleed. Een detail dat de producers er niet van weerhield om nog twee films te maken: Trail of the Pink Panther (1982) en Curse of the Pink Panther (1983), beide in de markt gezet als eerbetoon aan Peter Sellers. Opnieuw: dat is een rekbaar begrip. In Curse wordt de hele film lang krampachtig gezocht naar waar de inspecteur zich ophoudt, tot we Clouseau in de laatste scène te zien krijgen: Sellers blijkt vervangen door Roger Moore.

Correctie: Roger Moore met een emmer op zijn hoofd.

Het ergste: van de twee films is dat nog degene die het dichtst bij een hommage komt. Voor Trail of the Pink Panther verzamelden de makers een reeks outtakes van de vorige drie films en maakten ze een frankensteiniaans samenraapsel van oude opnames, niet gehinderd door het feit dat Sellers in sommige scènes een kostuum van twintig jaar eerder draagt. Halverwege de film laten ze zijn personage in een vliegramp sterven, vermoedelijk omdat het ook voor de makers zelf te gortig werd. Evenwel, om toch iets van cohesie in de film te steken vervingen ze Sellers in voor de plot cruciale scènes door een Fake Shemp, onherkenbaar gemaakt met enorme zwachtels rond zijn hoofd. Mocht u zich nu afvragen hoe de scenaristen die zwachtels plotgewijs in het script hadden geïntegreerd: dat hadden ze niet. Er is geen enkele scène die verklaart waarom Inspector Clouseau een hoofdverband nodig heeft.

Kynne Frederick, de weduwe van Sellers, spande na de release een rechtszaak in wegens bezoedeling van de nagedachtenis van haar echtgenoot en kreeg 1,5 miljoen dollar.

Kijk, dát is een rechtslogica waar wij respect voor hebben, erven Gaye.

Mocht u nu al een halve paragraaf aan het doen zijn alsof u weet wat een Fake Shemp is: dat is een term, bedacht door regisseur Sam Raimi, om een stand-in te benoemen die in beeld de plaats van de echte acteur inneemt. Genoemd naar Shemp Howard, de vierde van The Three Stooges. Eigenlijk heette hij Samuel Howard, maar zijn Litouwse moeder kon ‘Sam’ niet correct uitspreken.

Blijkbaar is zowel de s als de m in Litouwen een moeilijke letter.

Noem je kind dan Jack, zou je denken, maar dat zijn wij dan weer.

Ter zake: Howard was een oorspronkelijk lid van The Three Stooges toen die nog met vier waren en Ted Healy and His Stooges heetten, ging dan even solo maar keerde terug om zijn broer te vervangen nadat die een hartaanval had gekregen. Een aandoening die hem zelf dertien jaar en 73 afleveringen later het leven zou kosten. Evenwel, omdat ‘herroeping in geval van overlijden’ niet aangevinkt stond in het contract van Howard, dwong Columbia Pictures de resterende Two Stooges om nog vier afleveringen van hun grollen op te nemen. Als stand-in voor Shemp werd Joe Palma gebruikt, een man die zo weinig op Howard leek dat je de twee enkel langs achter en met een pruik op zou kunnen verwarren.

Wat niet geheel toevallig ook is hoe Howard in de laatste vier filmpjes neergezet wordt: Palma komt enkel in beeld met zijn rug naar de camera. Dat is alsof Kristel van K3 zou overlijden en Josje haar zou vervangen door met haar rug naar het publiek te staan: het valt op. Omdat het geheel zelfs naar Stooges-normen ietwat klungelig overkwam, werden ook een aantal scènes geschreven waarin enkel de twee nog levende Stooges in beeld kwamen. Spijtig genoeg bestonden hun dialogen in die scènes vooral uit ‘waar is Shemp?’ en ‘ik vraag me af wat er van die Shemp geworden is’.

Serieus: dat is de meest tragische slapstick die u ooit zult zien.

Je zou denken dat dit soort geklungel met overleden acteurs sinds cgi definitief tot het verleden behoort. We leven tenslotte in tijden waarin John Lennon uit het graf kan opstaan en alles waar hij voor staat overboord kan gooien om een Citroën aan te prijzen. Als cgi iemand in zijn graf kan laten omdraaien, moet het met enig digitaal kunst- en vliegwerk ook mogelijk zijn om ze in vrede te laten rusten. Zou je denken.

U voelt ons al komen: niet dus.

In 2000 overleed Nancy Marchand op 72-jarige leeftijd aan longkanker. U kent haar als Livia Soprano, de nu eens seniele, dan weer vileine moeder van Tony uit The Sopranos – het tweede seizoen van de reeks zat er net op ten tijde van haar spijtige dood. Uit respect voor de tweede beste reeks aller tijden en voor David Chase, die het personage op zijn eigen moeder baseerde, gaan we ervan uit dat wat daarop volgde als een hommage bedoeld was, maar eerlijk: daarvoor is véél goede wil nodig.

In Proshai, Livushka, de tweede aflevering van het derde seizoen, gaat Tony nog één keer op bezoek bij zijn moeder. Voor die scène huurden de makers een andere vrouw in als stand-in, plaatsten er digitaal het hoofd van Marchand op, gebaseerd op oude footage, en hergebruikten stukjes dialoog uit eerdere opnames. Het pijnlijke: zo ziet de scène er ook uit. De meest accurate omschrijving is ‘alsof het hoofd van de overleden actrice rondzweeft boven een willekeurig lichaam, terwijl Gunter D met een sampler random stukjes dialoog afvuurt’.

Niet hoe we ons Livia Soprano willen herinneren, kortom.

Tony: ‘Hey ma!’

Livia: ‘Look who calls.’

Tony: ‘I’m standing right in front of you.’

Livia: ‘Eh.’

Nogmaals: geen slecht woord over The Sopranos, maar dát is een scène die David Chase ons toch eens moet komen uitleggen.