Kate Bush: Conceptplaat over sneeuw

Is het een kerstalbum of metaforisch luisterspel? Kate Bush maakt het ons niet makkelijk met ’50 Words For Snow’, een voor haar doen ingetogen conceptplaat over – drie keer raden – sneeuw.

Het is Kate Bush’ tweede worp op één jaar tijd, en we benaderen hem met de nodige scepsis. Het woord ‘kerstalbum’ wordt nergens expliciet vermeld, maar titel en timing suggereren op zijn minst dat de opperpriesteres van de Britse artrock zich met 50 Words For Snow letterlijk en figuurlijk op glad ijs begeeft.

Vrees niet, nergens klinken irritante jinglebelletjes en rendier Rudolf is in geen velden te bespeuren. Toch is het Bush helemaal menens met deze aan winterdons opgedragen conceptplaat. ‘I was born from a cloud/Now I am falling’ prevelt ze aan het begin van Snowflake. En ja hoor, verderop slaat de klok ‘midnight at Christmas’ in dit door doezelige pianotonen en sobere violen begeleide luisterspel, met een rol voor Kates twaalfjarige spruit Bernie als Weense koorknaap. Charles Dickens goes minimal classic, waarmee de toon is gezet.

Via de androgyne torch song – mét sopraankoortje – Lake Tahoe gaat het in één schaatsbeweging naar Misty, waarin zich een liefdestragedie ontspint met een sneeuwman. U leest het goed. Regels als ‘So cold next to me/I can feel him melting in my hand’ zijn natuurlijk rijp voor dubbelzinnigheid, en in het universum van Kate Bush zijn toestanden als ‘frozen lakes’ en ‘starry nights’ veeleer regel dan uitzondering. Maar toch: sneeuw als metafoor voor de cyclus van het leven en gedoemde romantiek? Ach ja, we hebben nu eenmaal te maken met een rosse ex-vamp die zichzelf ooit via pantomime tot intellectueel verantwoord sekssymbool verhief.

De teksten staan nog steeds bol van dramatiek, muzikaal zingt la Bush tegenwoordig een toontje lager. De frêle, maar strak met jazzborstels beroerde drums, de zich af en toe vanuit de achtergrond roerende contrabas en de constant zinderende strijkers doen hier vooral denken aan de twee laatste albums van Talk Talk en vooral die ene sublieme soloprik die hun zanger Mark Hollis na de split uitdeelde. Twee grote uitzonderingen: Snowed In At Wheeler Street, een bronstig duet met – huiver! – Sir Elton John, en de gejaagde titeltrack, waarin Stephen Fry vijftig synoniemen voor ‘sneeuw’ bedenkt. Blackbird braille. Robber’s veil. Eraser dust. En ga zo maar door, Harry Potter achterna. Een ander woord voor kerstalbum? In het geval van Kate Bush: sneeuwpraat.

Jonas Boel