Met ‘The Pentaverate’ keert Mike Myers terug, maar is zijn houdbaarheidsdatum niet overschreden?

Netflix-reeks The Pentaverate markeert de comeback van Mike Myers, de populaire komiek achter Wayne’s World en Austin Powers die zichzelf in 2008 de das omdeed met de legendarische flop The Love Guru. Is er anno 2022 nog een publiek voor zijn slag humor?

Aan het begin van dit millennium was Mike Myers een van de succesvolste entertainers op de planeet. Drie franchises hadden de Canadees aan de top gebracht. Eerst werd de dommige hardrockfan Wayne Campbell, zijn typetje uit de Amerikaanse sketchshow Saturday Night Live, een wereldwijd fenomeen dankzij de films Wayne’s World (1992) en Wayne’s World 2 (1993). Vervolgens speelde hij tussen 1997 en 2002 de hoofdrol in een trilogie van James Bond-parodieën met de frivole spion Austin Powers. En ten slotte was hij vier films en een handvol specials lang de stem van Shrek, de aaibare oger uit de waanzinnig populaire animatiefilms.

Voor The Pentaverate schreef Mike Myers mee het scenario en combineert hij zijn rol als producer met niet minder dan acht typetjes.

Myers acteerde niet alleen. Hij schreef ook scenario’s, bedacht zijn eigen typetjes en trad gaandeweg steeds vaker op als producer van zijn films. In de Austin Powers-reeks nam hij telkens verschillende rollen voor zijn rekening: hij speelde zowel de spion als diens nemesis Dr. Evil. Als Powers dook hij op in videoclips van Madonna en Britney Spears en omgekeerd had de helft van Hollywood een cameo in Goldmember (2002), het derde en laatste deel van de franchise. Mike Myers was geliefd, steenrijk en machtig. Hij was ongenaakbaar.

Enfin, zo leek het toch.

In 2008 verscheen de romantische komedie The Love Guru, die alle elementen uit de succesformule van Austin Powers bevatte. De film was opgetrokken rond het typetje Maurice Pitka, een in India opgegroeide liefdesgoeroe die door een Canadees ijshockeyteam wordt ingelijfd om het huwelijk van hun sterspeler te redden – en het zelf te pakken krijgt voor de blonde eigenares van de club. Myers combineerde zijn hoofdrol met een taak als coscenarist en producer en liet zich omringen door sterren als Jessica Alba en Justin Timberlake. Zelfs Kanye West had een cameo, maar deze keer bleven het applaus en de lachsalvo’s uit. The Love Guru kreeg tonnen kritiek en drie Golden Raspberry Awards: slechtste film, slechtste acteur en slechtste scenario.

Dat de film wemelde van de slechte grappen (heel vaak over het mannelijke lid), slechte acteerprestaties (Justin Timberlake met een Frans accent was nog véél beroerder dan Myers zelf), belabberde special effects en slechte smaak, was één ding. Een ander was dat hij erin slaagde om in anderhalf uur een recordaantal bevolkingsgroepen te beledigen. Coach Cherkov (Verne Troyer), een ijshockeytrainer met dwerggroei, was het mikpunt van een eindeloze stroom pijnlijke grappen aangaande zijn gestalte. Het seksisme spatte van het scherm en ook de occasionele homofobe grap werd niet geschuwd, maar dat bleek bij de release nog niet het grootste probleem. Het was de problematische portrettering van de hindoecultuur, die met komisch oogmerk met zowat alle oosterse clichés op een hoop werd gegooid, die wereldwijd voor de meeste ophef zorgde. Myers ging door het stof en werd door de leiders van de hindoegemeenschap vergeven, maar zijn carrière was van de ene op de andere dag voorbij.

Veertien jaar later moeten we ons toch afvragen of er misschien niet iets anders aan de hand was. The Love Guru was – toegegeven – een hele slechte film, maar heeft iemand recent nog een Austin Powers-films teruggezien? Wijlen Verne Troyer, die zijn grootste roem vergaarde als Dr. Evils kleine sidekick Mini-Me, incasseerde ook daarin de ene discutabele sneer na de andere. Uit Goldmember herinneren we ons een wansmakelijke scène met sumoworstelaars en een Schotse dikkerd – Myers in fatsuit – met de naam Fat Bastard. En keek Maurice Pitka op een andere manier naar Jessica Alba dan Austin Powers achtereenvolgens naar Elizabeth Hurley, Heather Graham en de piepjonge Beyoncé Knowles had geloerd? Je kunt wel zeggen dat het om een parodie op het fenomeen van de bondgirls ging, maar zo kennen we er nog een paar. De waarheid is: ook op het vlak van seksisme, aangebrande grappen en lachen met minderheden volgde The Love Guru de succesformule van Myers’ vorige films. Kan het niet zijn dat zijn vorm van humor in 2008 vooral keihard tegen zijn eigen houdbaarheidsdatum is aangebotst?

Na het fiasco van 2008 was Mike Myers nauwelijks nog op het grote scherm te zien. Hij keerde nog een keer terug als Shrek, had onooglijke rolletjes in Quentin Tarantino’s Inglorious Basterds (2009) en Bohemian Rhapsody (2018) en regisseerde in 2013 een positief onthaalde docu over de legendarische talentscout Shep Gordon. Verder bleef het stil, tot hij in februari van dit jaar plots opdook als Dr. Evil in een Super Bowl-advertentie van General Motors. Het was de – lucratieve – voorbode van zijn grote comeback. Voor The Pentaverate, dat deze week op Netflix verschijnt, schreef hij mee het scenario en combineert hij zijn rol als producer met niet minder dan acht typetjes. De reeks, over een samenzwering van vijf mysterieuze figuren die sinds de pest in 1347 de wereld besturen, is aangekondigd als een spin-off van So I Married an Axe Murderer (1993), een matig onthaalde romcom die indertijd tussen Wayne’s World en Wayne’s World 2 geprangd zat. Een vreemde keuze, maar goed. Dat de komiek ondanks zijn geschat vermogen van 200 miljoen dollar nog één keer wil schitteren en zich daarbij geen moer van zijn houdbaarheidsdatum aantrekt, is zijn zaak. We sluiten niet eens uit dat we gaan lachen, zolang hij maar geen hindoes beledigt. Of slappe MeToo-grappen maakt.