Anna Van Der Wee verloor haar tweelingbroer toen zij twintig waren. De documentaire ‘Pas de Deux’ is haar uiterst persoonlijk relaas van de zoektocht naar de betekenis van dat verlies. ‘Eens een tweeling, altijd een tweeling.’
Maandag 17 oktober vindt de première van ‘Pas de Deux’ plaats in de Domzaal van kunstencentrum Vooruit in Gent.
Knack Focus geeft vijf duotickets weg aan tweelingen die in aanwezigheid van de makers, componist Tuur Florizoone en presentatrice Frieda Van Wijck de documentaire willen bekijken. Klik door naar onze Facebookpagina.
Romulus en Remus, Castor en Pollux, tweelingen fascineren ons. Maar wat als een van hen sterft? Met de instelling ‘je beseft pas wat je kwijt bent als het er niet meer is’ gaat Anna Van Der Wee op zoek naar de impact van dat verlies. Ze neemt de kijker mee op een reis langs vier continenten, en ontmoet tweelingen tussen 18 en 80 jaar. ‘Pas de Deux’ is een ontroerende zoektocht naar de antwoorden op universele vragen rond eenzaamheid en verbondenheid.
Wat is er zo speciaal aan tweelingzijn?
Van Der Wee: Je wordt geboren als tweeling, en je hebt geen andere referentie dan die dubbele entiteit. In je mentale make-up denk je altijd dubbel, mijn tweeling en ik. Voortdurend moet je rekening houden met de andere. Tot mijn twintigste ben ik een tweeling geweest, maar toen mijn broer stierf, werd dat woord niet meer gebruikt. Dat hij en ik een tweeling waren, en dat ik toen alleen achterbleef, werd nooit nog naar gerefereerd.
Betekent ‘Pas de Deux’ de herovering van je identiteit?
Van Der Wee: Toch wel. Voor de film trok ik naar Nigeria, naar de Yoruba-stam. Die gemeenschap brengt vier keer meer tweelingen voort dan het gemiddelde op wereldschaal. Zij worden beschouwd als iets tussen het goddelijke en het menselijke in, en bekleedden een belangrijke positie binnen de stam. De Yoruba zijn ervan overtuigd dat een tweeling één ziel deelt. Wanneer een helft van een tweeling sterft, moet de ziel hersteld worden door een ritueel. Eigenlijk geloof ik niet in dat soort voodoo, maar toch ben ik het ondergaan. In die gemeenschap kreeg ik opnieuw mijn identiteit als tweeling terug. Dat was een heel emotionele ervaring.
Je sprak met verschillende experts, wat was het meest opmerkelijke verhaal?
Van Der Wee: Ik laat onder meer een arts uit Chicago aan het woord die zijn leven lang obsessief tweelingen heeft gefotografeerd. Hij kon dat niet verklaren tot iemand hem aanraadde eens met zijn moeder te praten. Toen hij dat deed, verklaarde zij niet gedacht te hebben hem dat ooit te hoeven vertellen. Ze was zwanger geweest van een tweeling, maar had de tweede verloren. Die man heeft dat nooit geweten, heeft eigenlijk nooit iets kunnen missen, maar toch voelde hij die aantrek tot tweelingen. De wetenschap kan het empirisch niet verklaren, maar ik denk: Eens een tweeling, altijd een tweeling. Ook al blijf je alleen achter.
Tinne Strauven
