Hoe heeft Generatie Z lief? Ontdek het in de Belgische film ‘Kind Hearts’

Kind Hearts, een ontwapenend portret van een prille tienerliefde, opent volgende week Courtisane, een festival voor experimentele film en audiovisuele kunsten in Gent.

Kunnen high school sweethearts samenblijven op de universiteit? Billie en Lucas zijn net afgestudeerd van het secundair en gaan een jaar vol verandering tegemoet. Belgische productie Kind Hearts verbeeldt de verwachtingen en onzekerheden van het jonge Brusselse koppel. Waar zullen ze wonen en studeren? Blijven ze bij elkaar als hun paden uiteenlopen? En zijn ze nog verliefd op elkaar of is het eerder ‘houden van’?

Olivia Rochette en Gerard-Jan Claes, het regisseursduo achter Kind Hearts, lieten zich al opmerken met de bekroonde docu’s Rain (2012) en Mitten (2019), over choreografe Anne Teresa De Keersmaeker en haar dansgezelschap Rosas. Ook voor hun nieuwste langspeler grepen ze terug naar de aanpak van een documentaire: Billie en Lucas waren tijdens de opnames ook echt een koppel. Kind Hearts is opgebouwd uit subtiele ensceneringen die nauw aansluiten bij het échte leven van de twee tieners.

Het filmfestival van Berlijn was zo onder de indruk van de intieme, ontwapenende film dat het Kind Hearts de Grand Prix in de jongerensectie toekende. ‘We hebben niet meteen een spectaculaire film gemaakt, dus we waren erg benieuwd of een groot publiek het verhaal zou oppikken’, zegt Gerard-Jan Claes. ‘De prijs is voor ons het bewijs dat de film wérkt, ook buiten onze eigen geborgen omgeving als filmmakers, ook buiten de Belgisch-Brusselse context.’

Jullie hebben jullie cast gevonden op Brusselse middelbare scholen en ensceneren belangrijke gesprekken uit de échte relatie van Billie en Lucas.

Olivia Rochette: Onze vorige film, Grands travaux, speelde zich af op een beroepsschool in Brussel en wordt getypeerd door een spel tussen observatie en enscenering. We kregen het idee om een hele film te wijden aan die dynamiek. Toen we acteurs ronselden in scholen, kwam Lucas spontaan naar ons toe. Hij heeft iets heel uitnodigends en extraverts, terwijl Billie meer timide is. Documentairemakers doen doorgaans lang research voor ze beginnen te filmen. Wij hebben hen meteen voor de lens gezet, om te zien hoe ze zich tot een camera verhouden. Na een castingproces hebben we ervoor gekozen om met hen door te gaan.

Is Kind Hearts documentaire of fictie?

Gerard-Jan Claes: Ik probeer omschrijvingen altijd te vermijden, want dat schept bepaalde verwachtingen bij de toeschouwer. Ons vertrekpunt is heel documentair, het materiaal vloeit rechtstreeks voort uit wat het koppel meemaakt. Maar documentaire is altijd een vorm van fictie. Mensen geloven doorgaans dat documentaires de werkelijkheid tonen, maar dat is de facto onmogelijk. We tonen maar een deeltje uit het leven van Billie en Lucas. We wilden ook echt een film maken, vanuit het idee dat film een constructie is. We tonen een waarheid die enkel klopt binnen het kader van de film.

De nuchterheid van Lucas en Billie is opvallend. Ze lijken erg volwassen voor hun leeftijd, vooral in de manier waarop ze praten over hun gevoelens.

Claes: Die openheid sprak ons ook aan. Lucas is iemand die er niet voor terugdeinst om dingen uit te spreken, iemand voor wie het spreekwoord ‘het hart op de tong’ is uitgevonden. Maar ook Billie spreekt erg open over haar gevoelens. Ze zijn heel vrijgevig naar ons als filmmakers toe.

Rochette: Al gaven ze zich niet op de eerste dag al zo bloot. We leerden elkaar kennen en langzaam maar zeker groeide het vertrouwen. Wij voelden aan tot waar we konden en wilden gaan. En zij gaven aan waar ze wel of geen zin in hadden. Soms observeerden we iets, een mooi moment of een mooie uitspraak, en stelden we voor om daar een scène rond te maken. Lucas en Billie hebben de film kunnen zien voor hij af was. Kind Hearts is heel intiem geworden, en we wilden hen niet voor schut zetten.

Wanneer zijn jullie beginnen samen te werken?

Rochette: We kennen elkaar sinds we twaalf zijn, maar vonden elkaar terug op de filmschool. Nu werken we zo’n dertien jaar samen. Onze samenwerking is op een heel organische manier gegroeid. Ik doe het camerawerk en ben meer pragmatisch, terwijl Gerard-Jan iets cerebraler is. Maar we bespreken elk beeld samen. We hebben dezelfde visie op cinema.

Trekken jullie daarom ook mee aan de kar van het filmmagazine Sabzian, dat gelijkgestemde cinefielen verenigt in een soort beweging?

Claes: We waren jaloers op de synergie tussen de Vlaamse podiumkunsten en theaterbladen als Etcetera en Rekto:Verso, waar makers en toeschouwers met elkaar in contact komen. Waar de producties niet los van elkaar bestaan, maar in een soort weefsel en gemeenschap terechtkomen. We misten een ruimte voor Nederlandstalige reflectie over cinema die aansluit bij de vragen die wij ons als makers stellen.

Rochette: Nu je het over een beweging hebt: wij zijn allemaal makers die vanuit een documentaire-aanpak erg vormbewuste films maken. Dat sluit aan bij bepaalde tendensen in de hedendaagse cinema. We houden van het werk van Pedro Costa, Abbas Kiarostami, Valeska Grisebach, een Duitse filmmaker die een paar jaar geleden scoorde met Western, en Hong Sang-soo, die net de Zilveren Beer won in Berlijn met The Novelist’s Film. Het zijn allemaal makers die vragen stellen die resoneren met ons eigen werk, al willen we ons niet met hen vergelijken.

Is populaire cultuur aan jullie besteed?

Claes: Zeker. Ik kan met een zekere nieuwsgierigheid en fascinatie kijken naar reeksen als Euphoria en wtFOCK, die openlijk kiezen voor het hedendaagse. Ook de directheid en het onverbloemd uitspreken van gevoelens in soaps en popmuziek intrigeert mij. Ik wil onze films niet in een niche plaatsen, maar een bepaalde toegankelijkheid nastreven. Ook al hebben wij een kunstzinnige achtergrond, Kind Hearts is geen film die een handleiding nodig heeft. Ik hoop dat we een film hebben gemaakt die binnen zijn eigen logica kan werken en door een heel divers publiek bekeken kan worden. Als onze films op televisie vertoond worden, krijgen we steeds uiteenlopende reacties. Het is een cliché, maar de toeschouwer is tot meer in staat dan sommige programmatoren denken. Ik ben altijd aangenaam verrast wanneer blijkt dat ook mensen die niet vertrouwd zijn met een bepaald soort cinema in het verhaal mee kunnen gaan.

Wat verwachten jullie van Courtisane?

Claes: We hebben het festival als filmstudent ontdekt en gaan er al jaren naartoe. Courtisane is voor mij een van de meest bijzondere filmfestivals van Europa. Het biedt een mooie kijk op wat hedendaagse cinema kan zijn, zonder het verleden te vergeten. Het is een hele eer om het festival te mogen openen.

Gerard-Jan Claes en Olivia Rochette

Geboren in 1987, studeren in 2010 af als filmmakers aan Kask in Gent.

Schoppen het met hun afstudeerwerk Because We Are Visual, een montage van vlogs en home video’s op YouTube, tot op het International Film Festival Rotterdam. De film wordt ook tentoongesteld in S.M.A.K.

Brengen voor Grands travaux (2017) een jaar door met de leerlingen van het vierde jaar mechanica aan het Instituut Anneessens-Funck in hartje Brussel.

Richten mee het online filmmagazine Sabzia en het filmdistributie- en video-on-demandplatform Avila op, waar een gecureerde collectie van hedendaagse en klassieke Belgische films te huur is.

Kind Hearts ging in première op de Berlinale en won de prijs voor beste film in het Generation 14plus-programma.