‘Fear and Desire’, de debuutfilm van Stanley Kubrick die van de radar verdween

© ISOPIX

Volgens de legende heeft Stanley Kubrick geprobeerd om zijn debuutfilm Fear and Desire in de vergeetput te duwen. Maar van de meester wil je toch élke film gezien hebben, niet?

Dat de grote Stanley Kubrick actief heeft geprobeerd om alle kopieën van Fear and Desire te laten verdwijnen, is misschien niet meer dan een goed verhaal. Wel zeker is dat de naar Groot-Brittanië uitgeweken Amerikaanse regisseur zich schaamde voor het geklungel in zijn ‘amateuristische vingeroefening’. Hij vond het dus bepaald niet erg dat zijn debuutfilm na een zeer bescheiden bioscooprelease in 1953 volledig van de radar verdween. In 1993 pas kwam hij op een filmfestival opnieuw boven water, sinds een achttal jaar is hij verkrijgbaar op dvd en blu-ray. Het cinefiele streamingplatform MUBI biedt vandaag de mogelijkheid om met eigen ogen te controleren of Kubricks schaamrood terecht was en vervolgens tegen vrienden te pochen dat jij wél alle films van de veelzijdige en obsessieve regisseur van 2001: A Space Odyssey (1968), A Clockwork Orange (1972) en The Shining (1977) hebt gezien.

Kubrick stond zelf achter de camera en etaleerde de kwaliteiten waarmee hij zich eerder als fotograaf had onderscheiden.

Kubrick mag Fear and Desire dan wel een vingeroefening hebben genoemd, het is geen anomalie in zijn oeuvre. Zo herken je zowel zijn fascinatie met de dehumaniserende waanzin van oorlog, zijn lef om te experimenteren als zijn tomeloze inhoudelijke en vormelijke ambitie. Alleen stond die ambitie niet in verhouding tot het erg bescheiden budget (een dikke tienduizend dollar) en de bescheiden crew (vijftien leden, waaronder de vijf acteurs), noch tot zijn ervaring.

Tijdens een niet nader genoemde oorlog belanden vier soldaten die misschien alleen in ons hoofd bestaan – de jonge Kubrick was niet vies van abstractie – in vijandelijk gebied. Hun plan om zich met een vlot in veiligheid te brengen, wordt een paar keer doorkruist. Ze krijgen onverwacht de kans om een generaal uit te schakelen en gijzelen een lokale schone om vervolgens te merken dat ze hun bruutste gevoelens niet onder controle hebben.

Kubrick stond zelf achter de camera en etaleerde de kwaliteiten waarmee hij zich eerder als fotograaf had onderscheiden. Over kadrering, belichting, de expressiviteit van zwart-wit en hoe je een gezicht dramatiseert, hoefde men hem toen al niets bij te leren. Voor de schaarse actiescènes rekende hij op stilering en van de Russen afgekeken montagetechnieken. Alleen bestaat het gros van de film uit praatscènes die nergens naartoe gaan en waan je je eerder in een schouwburg voor experimenteel theater dan in een oorlogszone. De grootste jeugdzonde wordt tegen de filmwet ‘show don’t tell’ begaan. Een verteller expliciteert de thematiek middels literaire volzinnen of filosofisch gewauwel. Ook het luidop laten horen van de gedachten van de personages is een vervreemdend geintje dat Kubrick liet vallen in de meesterwerken die hij nadien maakte.

Fear and Desire

Stanley Kubrick met Kenneth Harp, Frank Silvera, Paul Mazursky

Te zien op Mubi.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content