De roots van Ava Duvernays ‘Origin’

Films van zwarte makers zijn nog steeds 
niet de evidentie die ze moeten zijn. Spike Lee, Barry Jenkins, Steve McQueen en Jordan Peele kent u ondertussen maar deze films en regisseurs plaveiden mee de weg naar Hollywood voor mannen én vrouwen van kleur.

The Railroad Porter (1912)

De eerste film geregisseerd door een Afro-Amerikaan, William D. Foster, met een eveneens zwarte cast. Foster wilde stereotypes doorbreken en draaide een burleske kortfilm à la Keystone Kops met misverstanden, getrokken wapens en een happy end.

The Birth of a Race (1918)

Een direct antwoord op het ­racistische The Birth of a Nation (1915), dat de Ku Klux Klan mee deed heropleven. De film, te vinden op YouTube, begint met een sectie over het ontstaan van het menselijke ras en toont ook de ­verwezenlijkingen van zwarten doorheen de geschiedenis, met onder meer scènes met Nubische soldaten in het oude Egypte.

Within Our Gates (1920)

Oscar Micheaux wordt vaak ­beschouwd als de echte vader van de Afro-Amerikaanse cinema en de ­belangrijkste producent-regisseur van wat ‘race films‘ (gemaakt voor een zwart publiek, met een zwarte cast) ­genoemd werd. Hij verrichtte pionierswerk met titels als Within Our Gates, Body and Soul (1925) en Ten Minutes to Live (1932).

Hell Bound Train (1930)

Eloyce Gist is een van de eerste zwarte regisseuses, die samen met haar man enkele relatief korte films maakte met een hogelijk morele en ­religieuze inslag én een volledige zwarte cast en daarbij ook rijkelijk putte uit Afro-­Amerikaanse folklore. Zo volgt Hell Bound Train wel degelijk een trein vol zondaars die door de duivel zelf naar de hel gestuurd wordt.

The Spook Who Sat 
by the Door (1973)

Op de echte explosie is het ­wachten tot de blaxploitation van de jaren ­zeventig. En als u even langs de usual suspects wilt kijken – Shaft of Super Fly zijn ondertussen vertrouwde titels – probeer dit drama van Ivan Dixon eens, over een man die als token black voor de CIA aan de slag gaat, maar zich gedesillusioneerd op het ­opleiden van jonge zwarten tot vrijheids­strijders stort. Zowel een satire op de burgerrechtenbeweging als een ­oprechte ­poging om de militante zwarte ­beweging van die tijd te vatten.

Daughters of the Dust (1991)

Een echte spirituele moeder van Ava DuVernay is Julie Dash, een van de indie­regisseurs van wat bekendstond als de LA Rebellion. Haar kortfilms Four Women (1975) en Illusions (1976) focussen op raciale en ­seksuele ­discriminatie. haar langspeelfilm Daughters of the Dust – de eerste van een zwarte vrouw die een ­nationale ­release kreeg in de VS – volgt drie ­generaties Afro-Amerikaanse ­vrouwen en was veel later een belangrijke ­inspiratiebron voor Beyoncés album Lemonade.