Zo ziet Mamoru Hosoda, regisseur van de bejubelde animatiefilm Belle, het in elk geval. Maar uiteindelijk schuilt er achter alle bits en bytes toch weer ware schoonheid.
Liefhebbers van anime, Japanse animatiefilms en -series, dragen Mamoru Hosoda al jaren op handen. Sinds hij na ‘creatieve meningsverschillen’ de deur achter zich dicht sloeg bij het legendarische Studio Ghibli, maakte hij op eigen houtje de ene fijnzinnige anime na de andere. Wolf Children en het voor een Oscar genomineerde Mirai zijn daar de beste voorbeelden van. En misschien is de dag dat zijn naam ook bij het grote publiek een belletje doet rinkelen niet zo veraf meer. Zijn nieuwste film haalde de selectie van Cannes, werd in Frankrijk en de VS, waar hij uitgebreide releases kreeg, bedolven onder de goede recensies en ligt andermaal op koers voor een Oscarnominatie. Belle is een update van Belle en het Beest, het achttiende-eeuwse sprookje dat altijd wel ergens een artiest op het idee voor een film, musical, opera, strip, song of balletvoorstelling brengt. Of hij of zij nu Jean Cocteau, Philip Glass, Stevie Nicks of Emma Watson heet of voor Disney werkt.
Ik maak al twintig jaar films over het internet. En ik heb er ook nog eens een positieve kijk op. Dat maakt mij een uitzondering in de filmindustrie.
Bij Hosoda is Belle de avatar van een verlegen dorpsmeisje dat niet meer gezongen heeft sinds de tragische dood van haar moeder. In ‘U’, een door vijf miljard avatars bevolkt metaversum, zingt ze wel en wordt ze een instantcelebrity. Terwijl de wereld verwoed tracht te achterhalen wie er offline achter het fenomeen schuilgaat, buigt Belle zich over een destructieve avatar die men uit dit virtuele paradijs tracht te verjagen: Beast. Binnen dat frame brengt Hosoda – zelf 54 – thema’s als cyberpesten of het evenwicht tussen je fysieke en je virtuele leven te berde, zonder in het doemdenken van boomers te vervallen. ‘Ik maak al twintig jaar films over het internet en het internet bestaat nog maar een kwarteeuw of zo’, grinnikt hij. ‘Het maakt van mij een uitzondering in de filmindustrie. Nog uitzonderlijker is dat ik er een positieve kijk op heb. Meestal zien mijn collega’s het eerder dystopisch. Ik weiger daarin mee te stappen.’
Dat siert je. Anderzijds, de toekomst van onbegrensde mogelijkheden die techno-optimisten met het internet voorspelden, is er niet gekomen.
Mamoru Hosoda: Daar heb je een punt. Twintig jaar geleden geloofden we nog vurig in de enorme mogelijkheden van deze nieuwe technologie. Het internet zou een nieuwe, glorieuze, grenzeloze wereld doen ontstaan. Dat optimisme is verdampt. De voorbije tien jaar zijn we het internet ook massaal anders gaan gebruiken. Het is meer en meer een weerspiegeling van de realiteit geworden. In Japan maken we ons zorgen over uitwassen zoals internettrollen en mensen die zich verschuilen achter avatars om anderen aan te vallen. Die anonimiteit brengt soms het slechtste in de mens naar boven, vijandigheid, agressie, enzovoort.
Hoor ik daar een máár aankomen?
Hosoda: Máár die negatieve aspecten zijn geen gevolg van het internet maar van de manier waarop sommigen het gebruiken. Bovendien, ik zie ons niet ineens de smartphones van onze kinderen afnemen en terugkeren naar een pre-industriële samenleving. Ik pleit voor positiviteit. Een wereld zonder internet is hoe dan ook geen optie meer. Dat is onmogelijk geworden. Dus moeten we nadenken en praten over wat beter kan. Hoe moeten kinderen en jonge mensen omgaan met de nieuwe situatie, waarin je zowel in de fysieke als in de virtuele wereld bestaat en ervaringen opdoet? Hoe kun je na een ernstig trauma alsnog van het leven genieten en een mooie toekomst tegemoet gaan? Door de juiste vragen te stellen kunnen we werken aan onze toekomst en die van de jongeren.
Wat heeft dat te maken met Belle en het Beest, een verhaal dat we maar blijven hervertellen?
Hosoda: Toen ik mijn eerste stappen in de animatiewereld zette, kwam Disneys Beauty and the Beast (1991) uit. Ik was onder meer onder de indruk van de veel modernere invulling die ze aan Belle gaven. Sinds die dag wilde ik mijn versie van Belle en het Beest maken, een versie die iets zegt over de tijd waarin wij leven. Het heeft dertig jaar gekost maar nu is het zover. (lacht)
Ik hou ook enorm van La belle et la bête (1946), de film die Jean Cocteau op dit bekende sprookje baseerde. Je kunt er met respect voor het oorspronkelijke verhaal veel kanten mee uit en de ingrepen en wijzigingen die we de voorbije tweehonderd jaar erin hebben aangebracht, weerspiegelen vaak maatschappelijke evoluties. In de vroegste versies is schoonheid nog grotendeels beperkt tot een mooi uiterlijk, een zeer mannelijke kijk op de zaak. In mijn update gaat het om een heel ander soort schoonheid. Belle ontdekt haar kracht, neemt verantwoordelijkheid op en doet opofferingen.
Belle
Vanaf 16/2 in de bioscoop. Belle is ook te zien op het Brusselse animatiefilmfestival Anima, van 25/2 tot 6/3. Alle info: animafestival.be
Mamoru Hosoda
In Japan razend populaire animatieregisseur (54).
Werkt in de jaren negentig mee aan de cultserie Dragon Ball Z.
In 2001 door Studio Ghibli als groot talent binnengehaald om Howl’s Moving Castle te regisseren. Stapt een jaar later na een creatief dispuut al op.
Scoort in 2006 met The Girl Who Lept Through Time (2006) in Japan een eerste grote hit.
Richt in 2011 een eigen animatiebedrijf op, Studio Chizu. Kent meteen internationaal succes met Wolf Children (2012).
Mirai, een aangrijpende film over gezinsuitbreiding, wordt in 2019 genomineerd voor een Oscar.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
