Animegrootmeester Miyazaki in vier films

Anima, het internationale animatiefilmfestival in Brussel, wordt op 28 februari afgetrapt met de avant-première van de nieuwste (en laatste) film van grootmeester Hayao Miyazaki. Zijn erfenis? Een reeks onvergetelijke en verbluffende animefilms.

Anima, het internationale animatiefilmfestival in Brussel, wordt op 28 februari afgetrapt met de avant-première van de nieuwste film van Hayao Miyazaki. Met ‘The Wind Rises’ neemt de Japanse grootmeester afscheid van zijn stiel. Zijn erfenis? Een reeks onvergetelijke en verbluffende animefilms. Wij pikken er vier uit. Spirited Away (2001)

Met Spirited Away brak de Japanse filmmaker pas echt door in het westen. De inventieve en betoverende prent leverde Miyazaki dan ook de bijnaam van ‘de Japanse Disney’ op. Maar die vergelijking – zeker met het moderne bedrijf – doet afbreuk aan zijn originele scenario’s die van een geweldige en ongebreidelde fantasie getuigen. In Spirited Away lopen er geen huppelende prinsessen rond maar excentrieke figuren die Lsd-gebruikers geeneens zouden kunnen verzinnen. Het verhaal – over het tienjarig meisje Chihiro dat in een park vol ongure figuren terecht komt en haar ouders moet zien te redden – zuigt je mee in een kleurrijke en visueel verbluffende wereld waar alles mogelijk is. De fantasierijke, spannende en mysterieuze film uit 2001 was een absolute verfrissing voor de typische, westerse animatiefilm.

Howl’s Moving Castle (2004)

Howl’s Moving Castle vertelt het verhaal van Sophie, een jong meisje dat door een vloek van de Heks van Verspilling in een oude vrouw verandert. Hierop vlucht ze weg en stuit ze op het kasteel van tovenaar Howl, waar ze zich aanbiedt als huishoudster. Sophie hoopt dat hij haar vloek kan opheffen en langzaamaan ontdekt ze de geheimen van de mysterieuze tovenaar. Miyazaki opent in deze film weer zijn fantastische toverdoos. De prent is visueel verbluffend met oogstrelende landschappen en het kasteel van Howl als blikvanger: een gigantisch en krakkemikkig samenraapsel van kamers en uitstulpingen in metaal en hout dat zich op poten voortbeweegt. De excentrieke nevenfiguren die er rondlopen zoals de spitse demon Calcifer en de moddervette Heks van Verspilling zijn om van te smullen. In deze prent is opnieuw niets wat het lijkt en wordt er een circus van raadsels en gedaanteverwisselingen opgevoerd. Howl’s Moving Castle kan met zijn iets magerder en chaotischer plot en schetsmatige hoofdpersonages niet tippen aan meesterwerk Spirited Away. Maar Miyazaki creëert opnieuw een fantastisch surreëel universum waar je na de aftiteling wil blijven vertoeven.

Ponyo On The Cliff By The Sea (2008)

“Ponyo, Ponyo, nananana…” Na het horen van de lichtelijke enerverende soundtrack zal deze nog enkele dagen op forever repeat in uw hoofd staan. Maar laat dat u niet weerhouden om Ponyo On The Cliff By The Sea te zien. Want over het algemeen is de muziek van vaste componist Joe Hisaishi weer een fantastische illustratie van dit Miyazakipareltje. Het verhaal gaat over de vijfjarige Sosuke die met zijn moeder en grotendeels afwezige vader in een huis op een klif woont. Op een dag vindt hij een goudvis waar hij voor begint te zorgen. De goudvis blijkt Ponyo te zijn, een zeewezen dat graag een mens wil worden. Wanneer ze transformeert in een meisje, doet haar vader – een gevaarlijke tovenaar – er alles aan om haar terug te halen naar de zee. Met het fijngevoelige scenario over de onbevangen vriendschap tussen Sosuke en Ponyo keert de regisseur terug naar visuele en narratieve eenvoud. Ponyo On The Cliff By The Sea is een zoeter en kindvriendelijker sprookje dan zijn andere films maar bouwt genoeg verrassing en spanning in om te blijven boeien. Verder is het één van de knapste staaltjes visuele pracht van de Japanse filmmaker met zijn heldere kleuren, eenvoudige tekenstijl en wonderlijke onderwaterwereld. “Life is mysterious and wonderful”, zegt de moeder van Sosuke in de film. Die leuze belichaamt Miyazaki opnieuw met het verhaal van Ponyo.

The Wind Rises (2013)

Met The Wind Rises neemt de koning van de Japanse anime afscheid. De film is gebaseerd op het leven van vliegtuigontwerper Jiro Horikoshi, de ontwerper van de ‘Zero’s’, de roemruchte Japanse jachtvliegtuigen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Langs de achtergrond van markante gebeurtenissen van de eerste helft van de 20ste eeuw – de aardbeving in Kanto, de Grote Depressie, de deelname aan WO II – voltrekt zich het levenverhaal van Horikoshi die zijn droom moet opbergen om piloot te worden en één van ’s werelds meest innovatieve vliegtuigontwerpers wordt. De productie won verschillende prijzen waaronder een National Board of Review Award voor beste animatiefilm. Maar pas dit jaar, met een nominatie voor de Oscars en de Golden Globes, maakt de film echt kans op een prestigieuze prijs. De kritieken (“De regisseur is op het toppunt van zijn kunde”, volgens Variety) en de trailer beloven alvast een laatste onvergetelijke droomvlucht naar het land van Miyazaki. (MM)