‘A Prayer Before Dawn’ is een boksfilm voor de meerwaardezoeker mét een sterke maag

A Prayer before Dawn is een kickboksfilm annex gevangenisdrama waar het bloed, zweet, sperma en spuug van afspatten. De Franse filmmaker Jean-Stéphane Sauvaire legt uit hoe hij u met een portie bloodsport voor cinefielen murw mept.

In the right-hand corner: een broeierig gevangenisdrama over een jonge Britse junk die de demonen uit zijn lenige lijf mept in een Thaise gevangenis from hell. In the left-hand corner: een intens fysieke knokfilm die u alle hoeken van het dampende scherm doet zien. Zo kun je A Prayer before Dawn nog het beste samenvatten, alsof regisseur Jean-Stéphane Sauvaire wil testen hoeveel testosteron je in één enkele film kunt pompen, zonder in dezelfde ring als Jean-Claude Van Damme, Steven Seagal en andere knokkarikaturen te stappen.

Voor zijn fors gespierde filmtrip – denk Midnight Express meets Bloodsport, maar dan zo visceraal dat je het zweet, het bloed en de pis kunt ruiken – baseerde Sauvaire zich op de memoires van Billy Moore. Die kwam als drugsverslaafde beroepscrimineel in de beruchte Klong Prem-gevangenis in Thailand terecht, sarcastisch ook wel het ‘Bangkok Hilton’ genoemd. In die overbevolkte hel hield Moore zich drie jaar lang staande door deel te nemen aan muay-thaibokstoernooien, terwijl hij tussen het schoppen en slaan door haast dagelijks getuige was van verkrachtingen, moorden en brutaliteiten door het gevangenispersoneel.

‘De thaibokskampen, de steekpartijen, het slapen naast een lijk, Billy’s affaire met een ladyboy: alles wat je ziet, is echt gebeurd’, aldus Sauvaire. De Franse regisseur liet zich tien jaar geleden ook al opmerken met Johnny Mad Dog, een even intense en gewelddadige film, over kindsoldaten in Afrika. ‘We wilden de film zo authentiek mogelijk maken, met lange sequenties, als een fictiefilm met een documentaire insteek. We wilden al die boks- en gevangenisfilms uit Hollywood een stomp in de maag verkopen. Het enige wat niet kon, was draaien in Klong Prem. De Thaise autoriteiten waren niet happig op pottenkijkers. Bovendien bleek dat te gevaarlijk. Uiteindelijk hebben we de film opgenomen in de gevangenis van Nakhon Pathom. Die stond nog maar net leeg en het bloed en de stront hing er nog aan de muren.’

Om de authenticiteit verder aan te zwengelen deed Sauvaire beroep op amateuracteurs: ex-criminelen, ladyboys, kampvechters en cipiers die min of meer zichzelf spelen. ‘De casting heeft een jaar geduurd’, vertelt Sauvaire. ‘Er liepen moordenaars, verkrachters en bendeleiders op de set rond. Maar zonder hun aanwezigheid, zonder hun getuigenissen had ik de film niet kunnen maken. Voor veel van de acteurs waren de opnames een manier om zich opnieuw in de maatschappij te integreren, om opnieuw als een volwaardig mens beschouwd te worden.’

De enige professional binnen dat bonte gezelschap was Joe Cole, de Britse acteerbelofte die Billy incarneert en die u vooral kent als John Shelby uit de misdaadserie Peaky Blinders. ‘Joes inzet was fenomenaal. ‘Toen hij in Thailand aankwam, sprak hij geen woord Thai en kon hij amper thaiboksen. Ik wilde dat hij zich even onwennig voelde als Billy en een zelfde parcours aflegde. Billy kwam als buitenstaander in een vreemde cultuur en een bedreigende omgeving terecht, zonder de taal en codes te kennen. Ik wilde Joes survivalinstincten losweken en die op film vatten.’

Het resultaat is een erg lichamelijke film over een knul die zich richting vrijheid en loutering mept, een film met bitter weinig dialogen en lange, strak gechoreografeerde takes. ‘Je hebt de gevangenis, de boksring, de cel en de criminelen, je legt de choreografie vast en dan is het een kwestie van de camera te laten rollen en zien wat er gebeurt’, legt Sauvaire zijn werkmethode uit. ‘Na enkele minuten vergeten de acteurs je aanwezigheid en is het geen acteren meer maar reageren en interageren. Daarom ook dat het geluid zo belangrijk is. Je hoort Billy ademen en hijgen, terwijl de anderen spreken en schreeuwen in het Thai, dat bewust niet ondertiteld wordt. Ik wil de kijker een immersieve ervaring bezorgen, hem Billy’s angst en desoriëntatie laten voelen en zo kwetsbaarheid en menselijkheid binnensmokkelen in een plek die stikt van het geweld.’

Sauvaire heeft heel wat gevangenis- en boksfilms bekeken, maar zijn inspiratiebronnen liggen elders. ‘Je zou het een neorealistische vechtfilm kunnen noemen: er zit meer in van de Dardennes dan van Raging Bull. Ook zij maken films over menselijkheid die ontluikt onder extreme omstandigheden, en ook zij brengen hun personages op een heel fysieke, documentaire manier in beeld. Wat ik destijds met Johnny Mad Dog wilde tonen, was dat kindsoldaten ook gewoon kinderen zijn die slachtoffer zijn van hun omgeving, ook al doen ze gruwelijke dingen. Wat ik met A Prayer before Dawn wil tonen, is dat gevangenen niet zomaar brutale beesten zijn, maar mensen die een tweede kans verdienen. Kijk naar Billy zelf: hij is ondertussen clean, geeft boksles en waarschuwt kinderen voor de gevaren van drugs. Niet dat ik per se een boodschap wil verkondigen – ik wil de kijker in de eerste plaats onderdompelen in andere werelden, culturen en milieus – maar ik hoop wel dat mijn films tonen dat de werkelijkheid nooit zwart-wit is.’