Dertig jaar geleden verscheen Heathers, de behoorlijk donkere en geflipte high school-film die het pad effende voor Clueless en Mean Girls.
De feiten
Toen Heathers in 1989 in de bioscoop kwam, werden die al een tijdje opgefleurd door teen movies als The Breakfast Club en Pretty in Pink. Michael Lehmann zag die films, riep ‘This is bullshit!’ en besloot een gitzwarte komedie over zelfdoding, verkrachting, homofobie, zelfverminking, eetstoornissen, pesterijen en school shootings te maken.
Veronica (een 16-jarige Winona Ryder) vormt daarin samen met de Heathers (die naast een voornaam ook hun boosaardigheid delen) het populairste kliekje van de school. Wanneer Veronica verliefd wordt op eenzaat J.D. (Christian Slater), krijgt ze een afkeer van haar besties en slaat ze met haar geliefde aan het moorden. Door hun slachtpartijen te als zelfmoorden te vermommen beginnen ze ongewild een nieuwe hype. Zelfdoding als must-have-accessoire op de speelplaats: ook in de eighties was dat controversieel. Heathers flopte dan ook.
Het is al gek dat de film überhaupt de bioscoop haalde. De meest verontrustende scènes worden schijnbaar onverschillig in beeld gebracht. Zo helpt Veronica een van de Heathers bij het uitbraken van haar maaltijd terwijl een andere Heather zucht: ‘Bulimia is so ’87. ‘ J.D. haalt in de eetzaal een geweer boven, schiet enkele keren in het rond en wordt niet eens geschorst. En dan is er nog dat moment waarop ergens in de achtergrond een verkrachting plaatsvindt, terwijl de camera onverstoorbaar focust op een banale dialoog op de voorgrond.
Door de jaren verwierf Heathers een cultstatus. De makers worden nog steeds geprezen om hun humoristische, maar snijdende kritiek op een seksistisch, onverschillig en materialistisch Amerika dat zijn jeugd niet serieus neemt. De labiele, destructieve en brutale Veronica groeide uit tot een iconische filmfeministe. En films als Clueless, Jawbreaker, Jennifer’s Body, The Virgin Suicides en Mean Girls worden in één adem genoemd met deze voorloper. Logisch dat ook een nieuwe generatie de film aan het ontdekken is. How very!
Het aanhoudende succes van Heathers in een handig taartdiagram
20%: De erfenis
Heathers leeft niet alleen verder in zowat elke high school-film die later volgde, maar blijft ook andere branches inspireren. In 2010 was er Heathers: The Musical, vorig jaar verscheen een tv-reboot en Charli XCX noemde de film onlangs nog een grote inspiratiebron voor haar nieuwe girlband Nasty Cherry.
20%: De quotes
‘Well, fuck me gently with a chainsaw’, ‘Did you have a brain tumour for breakfast?’ en ‘what’s your damage, Heather?’ doen het prima op Instagram, al dan niet voorzien van de hashtag #mood.
20%: De outfits
Welke hedendaagse fashionista droomt niet van kolossale schoudervullingen, oversized blazers, kniesokken, preppy kostuumpjes en kleurrijke scrunchies?
20%: Winona Ryder
De actrice is en blijft een van de populairste it-girls van de nineties. Afhankelijk van de bron is Ryder ‘Hollywood’s eternal outsider’ (Vice), ‘one of the coolest people ever’ (Dazed & Confused) dan wel ‘an emblem of 90’s cool’ (The New York Times).
20% De krankzinnigheid
De plot is onrustbarend, heel wat scènes zijn een tikje choquerend en bepaalde taferelen zijn compleet van de pot gerukt. Op een van de begrafenissen draagt iedereen witte gewaden en 3D-brilletjes terwijl iemand spaghetti in wijwater kookt. Dat is vaag tot in het kwadraat.
De trivia
– Winona Ryder vertelde later hoe haar toenmalige agent haar op de knieën smeekte de film te weigeren omdat die haar prille carrière om zeep zou helpen. Ryder was zo overtuigd van het script – ‘bij de beste literatuur die ik ooit gelezen heb’ – dat ze de rol koste wat het kost wilde hebben.
– Ter voorbereiding van de moord op twee American football-spelers stelt J.D. een collectie ‘homoseksuele artefacten’ samen om naast de lijken te leggen zodat het oogt als een passionele wanhoopsdaad. Die artefacten zijn een homomagazine, pralines, een postkaart van Joan Crawford, mascara en een fles mineraalwater. Anno 2019 is dat heel, heel raar.
– In het originele einde werd de hele school opgeblazen en vond het eindejaarsbal plaats in de hemel. Dat vonden de producenten te gewaagd. Dat dan weer wel.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
