Een absurd Nieuw-Zeelands folkduo of een existentiële komedie: dit is er de komende dagen op uw tv.
STEALING VAN GOGH (Zondag 6/1, 21.00, Canvas)
Op 7 december 2002 braken dieven binnen in het Van Gogh-museum in Amsterdam en stalen er twee schilderijen, Zeegezicht bij Scheveningen (1882) en Het Uitgaan van de Hervormde Kerk te Nuenen (1884). De werken, samen goed voor een geschatte waarde van honderd miljoen euro, bleven jarenlang spoorloos, tot ze in september 2014 opdoken in een kustplaatsje nabij Napels, tijdens een onderzoek naar de plaatselijke maffia.
Met een eenvoudige ladder hadden de twee als werklui verklede dieven het dak van het museum bereikt, waarna ze via een touw het gebouw binnendrongen. 3 minuten en 40 seconden later konden ze met hun buit ontsnappen. De diefstal zelf wordt in de BBC-docu Stealing Van Gogh nauwkeurig gereconstrueerd, maar wat de Britse kunsthistoricus en regisseur Andrew Graham-Dixon écht interesseert, is achterhalen waarom de schilderijen werden gestolen en hoe ze op de zwarte markt zijn verhandeld.
Het brein achter de diefstal was Octave ‘Okkie’ Durham, een gewezen straatschoffie uit Amsterdam, die met Meesterdief intussen zijn autobiografie heeft gepubliceerd. Hij wilde de schilderijen aanvankelijk verkopen aan Cor van Hout, een van de ontvoerders van Freddy Heineken. Maar toen die in januari 2003 werd vermoord, moest Durham op zoek naar een andere afnemer. Hij verpatste de doeken dan maar voor amper honderdduizend euro aan Raffaele ‘Pinocchio’ Imperiale, een lid van de Napolitaanse maffiatak camorra die jarenlang in Amsterdam actief was als drugsdealer. Uiteindelijk werden de Van Goghs aangetroffen in de villa van diens ouders in Castellammare di Stabia, dankzij verklaringen van Mario Cerrone, Imperiale’s partner in crime, die spijtoptant was geworden.
Dat Andrew Graham-Dixon in zijn element is als speurneus alias journalist, merk je aan het enthousiasme waarmee hij het traject van het schilderij reconstrueert en het strafrechtelijke onderzoek – door gesprekken met rechercheurs in Amsterdam en Napels – uit de doeken doet. Maar de kunstkenner trekt ook richting Scheveningen, naar de plek waar Van Gogh het zeegezicht schilderde.
Stealing Van Gogh is een fascinerende reportage, en bovendien openbaart Graham-Dixon enkele intrigerende weetjes over kunst en misdaad en deze minder bekende doeken van Van Gogh – die zandkorreltjes! -, die sinds de diefstal wereldfaam genieten.
FLIGHT OF THE CONCHORDS (Nu op Play More)
Het vierde meest populaire folkduo uit Nieuw-Zeeland is terug! Tien jaar na het tweede en laatste seizoen van hun tv-serie werd in een uitverkochte Hammersmith Apollo in Londen een nieuwe HBO-special van Flight of the Conchords ingeblikt. Of die binnenkort ook op Play More komt, is niet duidelijk, maar de avonturen van Bret, Jemaine, hun maffe manager Murray en de compleet kierewiete superfan Mel zijn er alvast weer integraal te (her)bekijken. Even samenvatten: Flight of the Conchords is een Nieuw-Zeelands folkduo dat het aan het begin van deze eeuw probeert te maken in New York en daar jammerlijk in mislukt, maar doorheen de band meetings met Murray, het eeuwige gestuntel en de lompe versierpogingen (‘Je bent zo mooi dat je een parttime model zou kunnen zijn’) wel gedurig op de lachspieren en het gemoed werkt. De her en der in het rond gestrooide songs moeten bovendien niet onderdoen voor wat freakfolkers als Adam Green en Jeffrey Lewis in die dagen uit hun mouwen schudden. En ook dat is een compliment. Topreeks!
THE ABC MURDERS (Zondag 6/1, 22.00, BBC First)
Een nieuwe golf Agatha Christie-verfilmingen teistert de door de brexit verzwakte Britse eilanden. Nadat de BBCAnd Then There Were None(2015) enWitness for the Prosecution(2016) had hernomen en Kenneth Branagh het in 2017 had gewaagd om andermaal de Orient Express te laten uitrijden op het witte doek, is de staatszender weer aan zet met een nieuwe, driedelige adaptatie vanThe ABC Murders. De klassieker uit 1936, met zijn wisselende vertelperspectieven en sardonische humor, geldt als een van de allerbeste Poirot-vertellingen. Het is een beetje vreemd dat van Poirots favoriete pispaal Captain Hastings, de verteller van het boek, in deze nieuwe versie geen spoor is, maar daar staat tegenover dat de bloedirritante Belgische detective anno 2019 vertolkt wordt door de al even onuitstaanbare John Malkovich. Ook wie al weet wie het gedaan heeft, zal dus drie comateuze avonden met deze legpuzzel kunnen zoekmaken.
SEX EDUCATION (Vrijdag 11/1, Netflix)
Otis (Asa Butterfield) weet alles over seks. Hij is dan wel een sociaal onhandige pubermaagd, maar zijn vrijgevochten moeder – gespeeld door The X-Files– en The Fall-ster Gillian Anderson – is seksuologe. Altijd heeft ze open en bloot met haar zoon gepraat over vogelen en hij groeide op tussen divers studiemateriaal. In de Netflix-reeks Sex Education komen Otis’ schoolgenoten dat te weten. Om bij de cool kids te kunnen horen richt Otis samen met zijn rebelse bff Maeve (Emma Mackey) een sekstherapiepraktijk op. Daar kunnen zijn studiegenoten over bloemetjes en bijtjes babbelen. Otis blijkt een empathische raadgever, maar krijgt gaandeweg door dat hij evengoed met zichzelf in de knoop ligt.
THE KINKS: ECHOES OF A WORLD (Woensdag 9/1, 23.35, Canvas)
‘Een plaat die even belangrijk is als Sgt. Pepper’s‘, zegt Noel Gallagher in deze gloednieuwe documentaire van Charlie Thomas over The Kinks Are the Village Green Preservation Society, het in nostalgie gedrenkte conceptalbum van The Kinks dat bij zijn release in 1968 flopte maar tegenwoordig als een meesterwerk geldt. Uiteraard komen Dave en Ray Davies zelf aan het woord over de totstandkoming van dit folkachtige popalbum – de laatste plaat in de originele line-up – waarop ze zingen over het Muswell Hill van hun jeugd. Ook singer-songwriters als Paul Weller en Natalie Merchant vertellen over de impact die de elpee op hen had.
THE LOBSTER (Vrijdag 11/1, 22.10, Canvas)
Met The Favourite geeft de Griek Yorgos Lanthimos vanaf volgende week een cynische, surrealistische draai aan het kostuumdrama. Zich voorbereiden doet u het best met zijn eerdere films The Killing of a Sacred Deer, Alps en deze existentiële komedie, waarin hij breed grijnzend commentaar op onze obsessie met relaties geeft. Het verhaal speelt zich af in een afgelegen hotel, waar de gasten – onder meer Colin Farrell, Rachel Weisz en John C. Reilly – tot een dier naar keuze worden getransformeerd wanneer ze niet snel genoeg een lief vinden. Luis Buñuel, toch dé grote filmsurrealist, zou ongetwijfeld goedkeurend geknikt hebben.
URBANUS 70 (Dinsdag 8/1, 22.30, Eén)
Urbanus, peetvader van de Vlaamse comedy, wordt zeventig. Dat wordt gevierd met een eerste animatiefilm, een kledingcollectie, een Nederlandse tournee, een eigen expo, nieuwe strips én met de vijfdelige docureeks Urbanus 70. Daarin beantwoorden zestien vrienden en collega’s van de Keizer van Tollembeek prangende vragen over zijn wel en wee, ondersteund door beelden uit de oude doos en anekdotes alom. Hoe beleeft de vleesgeworden stripfiguur zijn Rustige ouwe dag? Kan hij nog een gitaar vasthouden? Hoe blijft hij zo bescheiden terwijl hij met Koko Flanel twintig jaar lang het Vlaamse kassarecord op zijn naam had staan? Ratelt hij nog steeds elke nacht om vier uur zijn teksten af? Hoe vaak werd hij bedreigd door de hell’s angels? En is Jezeke écht zijn Bakske vol met stro in een sportwagen ontvlucht?
APOLLO 8: THE MISSION THAT CHANGED THE WORLD (Zondag 6/1, 22.00, Canvas)
Donald Trump mag First Man dan ‘a terrible thing’ vinden omdat in die Neil Armstrong-biopic de Amerikaanse vlag te droef wappert, dat hield filmmakers niet tegen om afgelopen jaar massaal projecten te lanceren ter gelegenheid van de vijftigste verjaardag van Apollo 8, de bemande ruimtemissie die tijdens de kerstnacht van 1968 voor het eerst om de maan vloog. Deze documentaire neemt de volledige omweg langs the dark side of the moon én terug met enkele zeldzame archieffragmenten en gesprekken met Apollo 8-astronauten, die terugblikken op de trip die ons de iconische kleurenfoto van onze blauwe planeet opleverde. Zolang Elon Musk géén Tesla Moonlander van de band laat rollen, is dit uw beste kans om comfortabel en goedkoop langs de maan te snorren.
BLANCANIEVES (Zaterdag 5/1, 23.15, Canvas)
Van alle bewerkingen van Sneeuwwitje is deze Spaanse versie een van de barokste. Blancanieves maakt van het personage uit het sprookje van de gebroeders Grimm de dochter van een beroemde toreador en een bevallige flamencodanseres in het Sevilla van de jaren twintig. Haar jaloerse stiefmoeder doet dan weer aan sm en de dwergen hebben een rondreizende stierengevechtshow. The Artist ging in 2012 met de Oscar voor beste film en vier andere trofeeën aan de haal, maar deze pastiche van Pablo Berger, destijds de Spaanse inzending voor de Academy Awards, is een stuk frisser en expressiever in het gebruik van de rijke esthetiek van de stille film.
DE LUIZENMOEDER (Woensdag 9/1, 20.35, VTM)
Goed nieuws voor mensen die houden van satirische reeksen vol knotsgekke, hoogst absurde situaties: de Vlaamse versie van De luizenmoeder komt eraan. In Nederland was de serie, over het wel en wee van het lerarenkorps van een basisschool, hun iets te politiek correcte directeur en bemoeizieke ouders, een regelrecht fenomeen en een onverwachte kijkcijferhit. In de Vlaamse remake herkennen we, naast Lynn Van Royen en Tom Audenaert onder meer Els Dottermans, die de meedogenloze juf Els speelt. Zij begint elke les met een kleuterliedje (‘Hallo allemaal!’) en ligt voortdurend in de clinch met de ouders.
Juf Ank, jouw personage in de Nederlandse versie, ontpopte zich in een iconisch tv-personage.
Els Dottermans: Ik heb wel fragmenten van de originele reeks gezien, maar heb er toch mijn personage van gemaakt. Aanvankelijk deed ik zelfs auditie voor een andere rol, maar toen me gevraagd werd om juf Els te spelen, heb ik niet geaarzeld. Ze is iemand die haar job heel ernstig neemt.
Ik was vooral een tikkeltje bang van haar.
Dottermans: Oei! Ja, ze is licht autistisch. Empathie is haar vreemd. Ze is een goede leerkracht, maar het contact met de ouders loopt wat stroef. Haar privéleven wordt niet helemaal uitgevlooid, maar er worden wel tipjes van de sluier opgelicht en je voelt dat er een eenzame, gekwetste vrouw in haar schuilt.
Is de Vlaamse remake niet wat politiek correcter?
Dottermans: Regisseur Maarten Moerkerke en de scenaristen hebben de reeks bewerkt voor het Vlaamse publiek. Wij Vlamingen zijn nu eenmaal niet zo assertief als de Nederlanders. De luizenmoeder is trouwens geen realistische weergave van wat op een school gebeurt, maar een serie die vertrouwde situaties uitvergroot en onze overbetutteling van kinderen in vraag stelt. Het is op een leuke, geestige manier gebracht – niet hilarisch, maar subtiel. En er zit ook een kern van waarheid in.
Is de lagere school een wereld waar jij, als moeder van twee, alles van kent?
Dottermans: Zeker. Mijn kinderen zijn intussen 20 en 21. Ze hebben hun lagereschooltijd dus al een tijdje achter de rug, maar ik herken de manier waarop ouders hun steentje willen bijdragen op school. Daar is op zich niets mis mee, maar soms gaan ze daarin te ver.
In welke zin?
Dottermans: Dan heb ik het over over ouders die rapporten aanvechten en geen vertrouwen hebben in de capaciteiten en de autoriteit van de leerkracht. Daar heb ik het moeilijk mee, want moet de verantwoordelijkheid van de ouders niet eindigen waar de leerkracht ze overneemt? Dat vertrouwen moet er toch zijn?
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
