Tv-tip: Chuck Berry was minder braaf dan zijn nieuwe documentaire

Canvas toont de documentaire van regisseur Jon Brewer over de legendarische Chuck Berry.

‘Als Little Richard de vader van de rock-‘n-roll is – én de moeder (lacht) – dan is Chuck Berry de koning.’ Steven Van Zandt schroomt er in deze docu over de bedenker van oerknalsongs zoals Maybellene, Johnny B. Goode en Roll Over Beethoven niet voor om vijftig miljoen Elvis-fans tegen zich in het harnas jagen.

Kijken is in elk geval aangeraden, want Charles Edward Berry was een charismatische, controversiële rekel. Het lastigste aan de man? Te bepalen op welk punt de boekhouder het van de artiest heeft overgenomen. Al deed Berry, nadat vanaf 1963 Beatles, Stones en een legioen anderen met zijn pluimen gingen lopen, almaar minder moeite om te verbergen waar zijn prioriteit lag. Bij optredens haalde hij zijn gitaar niet uit de kist voordat zijn gage erin was verdwenen. Daarna: roll en rock met een oog op de klok en na precies vijfenveertig minuten: tabee iedereen, maakte niet uit of de song nog maar halfweg was of niet.

Het zegt veel over Chuck Berry’s seismografische impact op de popcultuur dat zelfs wie hem tijdens zijn negentigjarige leven – hij stierf in 2017 – als geldwolf en eikel afdeed nog altijd zijn capaciteiten als gitarist, showman én tekstschrijver eerbiedigt. Geweldig is Keith Richards’ chagrijnige oogcommunicatie tijdens de repetities voor de concertfilm Hail! Hail! Rock ‘n’ Roll (1987). ‘Hij heeft me meer hoofdpijn bezorgd dan Mick Jagger,’ sprak Keef over die ervaring, ‘maar toch kan ik geen hekel aan hem hebben.’ In 1995, zo vertelt Nils Lofgren, zette Chuck Berry de hele E Street Band voor een vol stadion te kakken door om de haverklap van toonaard te wisselen, en het vervolgens – grijnzend én duckwalkend – voortijdig af te taaien. C’est la vie!

Drie keer zat Berry in de nor: voor gewapende overvallen, het over een staatsgrens vervoeren van een minderjarige prostituee en belastingontduiking. Bij de bepaling van de strafmaten speelde rechterlijk racisme beslist een rol, leren we. Overigens: nooit zo veel advocaten in een muziekdocumentaire gezien. Een van die befdragers slooft zich uit om ook de camera’s die in de vrouwentoiletten van Berry’s restaurant werden aangetroffen als een blanke samenzwering af te doen.

Dat regisseur Jon Brewer bij Berry’s weduwe Themetta – het stel was negenenzestig jaar getrouwd – en nakomelingen op de koffie mocht, veroorzaakt nog meer gefrons: uitentreuren mogen ze hun pater familias neerzetten als een gedroomde huisvader. Daarom, om de nuance te dienen, een anekdote die deze docu níét heeft gehaald. Op de avond in de late jaren zeventig waarop rockmuzikant Greg Kihn Berry’s voorprogramma had verzorgd, mocht die zijn grote held het showtime-sein gaan geven. Kihn trof de huisvader aan in zijn kleedkamer terwijl die een broodje schranste – met de broek op de enkels en een geknielde jongedame tussen zijn benen. ‘Nog vijf minuten, meneer Berry’, piepte de jongeman zijn schok weg. Waarop Berry: ‘Alsjeblieft jongen, mag ik op zijn minst eerst mijn sandwich opeten?’