Ai Weiwei: Never Sorry is een openhartig portret van deze sterke persoonlijkheid en zijn kunst en graaft ook naar de roots van zijn activisme.
Als er één Chinese kunstenaar is wiens wereldwijde bekendheid enigszins in de buurt komt van die van grote roerganger Mao, is het wel AiWeiwei, ironisch genoeg net omdat hij het aan de stok kreeg met de Chinese autoriteiten: Ai werd in 2011 onder huisarrest geplaatst, zijn controversiële blog werd geblokkeerd en vier jaar lang had hij geen paspoort.
De Amerikaanse journaliste Alison Klayman leert Ai kennen wanneer een bevriend curator haar vraagt een korte video te maken over een van diens fototentoonstellingen in Peking. Klayman, die vloeiend Mandarijn spreekt, wint Ais vertrouwen en krijgt meer dan eender wie voor haar toegang tot zijn leven: drie jaar lang kan ze de kunstenaar volgentijdens zijn voorbereidingen op tentoonstellingen, krijgt ze een inkijk in zijn familiale leven én is ze getuige van zijn toenemende aanvaringen met de Chinese overheid.
Op het moment dat ze hem begint te volgen, is Ai bij het grote publiek vooral bekend als de man achter het fameuze Vogelnest, het stadion voor de Olympische Spelen van 2008 in Peking. In de documentaire zie je Ai in zijn atelier werken aan zijn honderd miljoen handgemaakte porseleinen zonnebloempitten voor een installatie in Tate Modern. Je ziet hem ook research doen voor een project over de slachtoffers van de aardbeving in Sichuan, het begin van zijn problemen met de autoriteiten. Via interviews en archiefbeelden krijg je ook een blik op zijn jeugd, de rol van zijn vader Ai Qing (een revolutionaire dichter die bij Mao uit de gratie viel) en zijn studiejaren in New York. Ook zijn bezorgde moeder en zijn onwettige zoontje passeren de revue.
Dat alles draaide Klayman tijdens de turbulentste periode in het leven van de kunstenaar: ze was aan het monteren toen Ai opgepakt werd, waarop ze extra beeldmateriaal verzamelde en toevoegde. Een van de meest aanstekelijke aspecten van dit an sich heel klassieke portret is trouwens hoe Ai spreekt over zijn geloof in de vrijheid van meningsuiting of over het nut van sociale media als Twitter voor zijn activisme – ook op dat gebied is de dissident een vernieuwer. (LJ)
