Superfans: Pure uitlachtelevisie

‘Superfans’, het VT4-programma waarin enkele superfans van Vlaamse artiesten of sporters gevolgd worden, is pure uitlachtelevisie. Niet vanwege wie er in opgevoerd wordt, maar om hoe ze er in opgevoerd worden.

‘Uitlachtelevisie is verleden tijd’, zo vertelde de Nederlandse tv-goeroe John De Mol onlangs in enkele interviews over The Voice, de door hem bedachte talentenwedstrijd die over de hele wereld succes heeft en ook bij ons vanaf deze week op tv komt. We hopen dat De Mol bij zijn passage in Vlaanderen toch even enkele lokale programma’s heeft bekeken, want alvast in deze kleine regio aan de Noordzee lijkt uitlachtelevisie allerminst over zijn hoogtepunt heen. Integendeel, Komen Eten wordt meer bekeken dan ooit tevoren, Exotische Liefde was een van de meest besproken programma’s van de afgelopen maanden en Astrid in Wonderland had zoveel succes dat er al een tweede seizoen is besteld – meteen een van de eerste beslissingen die Woestijnvis nam over de toekomst van VijfTV.

De nieuwste telg aan de uitlachboom is Superfans, een reeks waarin – regel 1: maak het niet te ingewikkeld – enkele superfans van Vlaamse artiesten of sporters gevolgd worden. Superfans is zo’n programma waarvan je nog voor je er beelden van hebt gezien weet wat er gaat komen en door de makers niet verrast wordt. De afgelopen weken passeerde er dus een stoet van ‘kleurrijke’ figuren met een ietwat ongezonde obsessie voor bijvoorbeeld Sven Nys of Christoff, die er door de makers toe werden verleid om hun hart uit te stoten voor de camera.

Een van de meest opvallende verhalen uit Superfans gaat over Anita en haar 20-jarige dochter Sylvia, een jonge vrouw met een verstandelijke achterstand die hevige fan is van K3. In de aflevering van vorige week gingen de twee K3-spulletjes zoeken in de winkel en vertelde de moeder dat haar dochter op school al heel vaak uitgelachen was geweest vanwege haar liefde voor de meidengroep. Deze week gingen ze naar een optreden van K3, waar ze uren tevergeefs stonden te wachten in de hoop hun idolen te ontmoeten, tot Sylvia in tranen uitbarstte – en de camera’s gretig inzoomden.

De afgelopen dagen ontstond er enige commotie over die laatste scène, en het feit dat een minderbegaafd meisje te kijk wordt gezet. Terecht, want de schaamte was ver te zoeken – bij de makers althans – maar wat nog het meest tegen de borst stoot, is dat de productieploeg ongetwijfeld gemakkelijk een ontmoeting met K3 had kunnen regelen en zo een positief verhaal had kunnen vertellen. Wellicht zullen de makers dan zeggen dat zij niet wilden ingrijpen en dat ze enkel ‘de werkelijkheid registreren’, maar dat is – met permissie – gezever. Dit soort programma’s hangt net aan elkaar van de uitvergrotingen, de vertekeningen en de manipulaties (lees in dat verband dit interview met ‘superfan’ Séverine) dus eentje extra had wel gekund.

Overigens vinden de makers dat ze Anita en Sylvia een plaats hebben gegeven in hun programma, omdat, zoals ze vandaag in De Standaard zeggen, ‘het niet is omdat zij wat ‘anders begaafd’ zijn dat zij geen deel uitmaken van onze maatschappij.’ Daar hebben ze alvast gelijk in: anders begaafden hoeven helemaal niet van het scherm weg te blijven en in een hoekje verstopt te worden. Alleen mogen we hopen dat er in de toekomst andere mensen achter de camera en in de montagecel zullen zitten, mensen die snappen dat de term uitlachtelevisie niet slaat op wie je opvoert maar op hoe je ze opvoert.

Stefaan Werbrouck

PS: Omdat het altijd nog erger kan: blijkbaar waren de makers van Superfans voor de reeks ook op zoek naar superfans van Els Clotemans, maar de Facebook-pagina is (tijdelijk?) ‘niet beschikbaar’ gemaakt.